Burzliwy krajobraz polityczny
W ostatnich latach partie polityczne w krajach demokratycznych na całym świecie stają wobec problemu znaczących zmian poparcia, odzwierciedlającego zmiany ideologii i postaw związane z tak różnymi czynnikami, jak pogorszenie sytuacji gospodarczej czy nasilanie się imigracji. W ramach finansowanego ze środków UE projektu PARTYINSTABILITY (Unstable party supply in established and new democracies: causes and electoral consequences) przeanalizowano przyczyny takiej niestabilności i jej reperkusje. Brak stabilności może ograniczać zdolność rządów do reprezentowania interesów obywateli, mobilizacji wyborców, ponoszenia odpowiedzialności za realizację obietnic wyborczych oraz scalania krajobrazu politycznego. W tym kontekście, zespół badał, dlaczego partie tworzą tymczasowe koalicje wyborcze oraz trwale łączą się w ugrupowania. Przyjrzano się także skutkom władzy połączonych partii oraz powodom porażek niektórych ugrupowań. W tym celu zespół przeanalizował statystyki dotyczące partii politycznych z różnych regionów Europy. Zebrano dane z publikacji, archiwów i mediów, a ponadto wykorzystano studia przypadków i przykłady opisujące prawdopodobne zależności przyczynowo-skutkowe. Ustalono, że połączenia partii, koalicje wyborcze i podziały partii częściej występują w nowszych demokracjach Europy Środkowej i Wschodniej niż w Europie Zachodniej, choć można znaleźć tu kilka wyjątków. Pomimo to, zmiana przynależności partyjnej okazała się być obecnie mniej częstym zjawiskiem niż w okresie chaosu w latach 90. ub. wieku. Uczeni zaobserwowali też, że mniejsze partie łączą siły w celu zdobycia miejsca w parlamencie, podczas gdy większe ugrupowania dokonują tego w celu zwiększenia wpływów przy tworzeniu koalicji rządowych. Badacze określili też wpływ europejskich partii na łączenie się ugrupowań w Europie Środkowej i Wschodniej, opisując zmiany organizacji partyjnych i wnosząc wkład w prognozowanie związanych z tym transformacji w przyszłości. Ustalenia te mają istotne znaczenie dla prawodawców i urzędników państwowych, gdyż pozwalają na zrozumienie, czy nawet wpływanie na przemiany partyjne w nowych, jak i starszych demokracjach. Co więcej, efektem omawianego projektu może być poprawa stabilności demokracji w tych trudnych warunkach ekonomicznych.
Słowa kluczowe
Partia polityczna, niestabilność, PARTYINSTABILITY, demokracje, koalicje wyborcze, łączenie partii
