Naturalna blokada zakażenia wirusem HIV
Mimo wielu lat badań nie jesteśmy ani o krok bliżej opracowania skutecznej szczepionki przeciw wirusowi HIV, a obecne metody leczenia nie umożliwiają eradykacji wirusa. Tropizm wirusa HIV-1 jest zawężony do człowieka i szympansa z racji licznych barier dla replikacji wirusa występujących u innych gatunków. Bariery te stanowią czynniki gospodarza wymagane do replikacji wirusa i czynniki o działaniu dominującym, które blokują replikację u wielu gatunków. Te ostatnie, tzw. czynniki restrykcyjne (RF), są częścią wrodzonej odporności na wirusy. W tym kontekście naukowcy z finansowanego przez UE projektu HIVMARMOD (Innate intracellular blocks to HIV-1 in New World monkeys) postanowili zbadać, które czynniki blokują replikację HIV-1 w komórkach marmozety, małpy Nowego Świata. Wcześniejsze prace wskazują, że zakażenie HIV-1 jest u nich blokowane na poziomie wnikania wirusa. Następnie wykazano w projekcie HIVMARMOD, że szereg białek marmozety (A3G, BST2) zapobiega zakażeniu HIV-1 w kulturach komórkowych. Jednakże po procesie adaptacyjnym w kulturach komórkowych zachodziły swoiste zmiany w białkach Vif i Env wirusa, ułatwiające mu ucieczkę odpowiednio przed białkami A3G i BST2. Wgląd w mechanizm tego zaobserwowanego procesu wskazuje, że pewne warianty Env poprawiają przystosowanie wirusa i sprzyjają przenoszeniu go między komórkami. Ponadto naukowcy zaobserwowali, że limfocyty krwi obwodowej (PBL) i pewna linia komórkowa limfocytów B (B-LCL) u marmozet zawierają blokady wirusa działające po jego wniknięciu. W przypadku PBL blokada działa na poziomie odwrotnej transkrypcji, ograniczając gromadzenie się wczesnych i późnych transkryptów genów wirusa. W przypadku B-LCL blokadę stanowi RF, który hamuje integrację prowirusa z genomem gospodarza. Podsumowując, działania w ramach projektu HIVMARMOD dostarczyły nowej wiedzy na temat oddziaływań wirusa z gospodarzem i mechanizmów wnikania wirusa, dzięki którym może on unikać odpowiedzi odpornościowej. Opis mechanizmów działania tych RF pomoże lepiej wyjaśnić patofizjologię zakażeń HIV i odkryć nowe metody ich leczenia.
Słowa kluczowe
Zakażenie wirusem HIV, tropizm, czynnik restrykcyjny, marmozeta, małpy Nowego Świata, A3G, BST2, Vif, Env
