Badania dziedzictwa kulturowego w obliczu zmian
Bogate i zróżnicowane dziedzictwo kulturowe Europy, obejmujące zabytkowe budynki, historyczne miasta, stanowiska archeologiczne i słynne na cały świat muzea, przyciąga co roku miliony turystów. Wspólne dziedzictwo kulturowe we wszelkich formach materialnych i niematerialnych przyczynia się też do spójności Unii Europejskiej i odgrywa ważną rolę w określaniu tożsamości indywidualnej i zbiorowej Europejczyków. Prace projektu JHEP (Coordination action in support of the implementation of a Joint Programming Initiative (JPI) on cultural heritage and global change: a new challenge for Europe) umożliwiły państwom członkowskim i krajom stowarzyszonym wspólne rozwiązywanie zidentyfikowanych problemów w ramach podejścia międzynarodowego. Partnerzy projektu przygotowali i wdrożyli strukturę zarządzania wraz z działaniami towarzyszącymi, umożliwiając publicznym programom badawczym reagowanie na kluczowe wyzwania społeczne. Wyniki były upowszechniane, a w celu zaradzenia przewidywanym konsekwencjom przygotowano strukturę oceny. W toku projektu JHEP stworzono warunki do długotrwałej współpracy i integracji działań ministerstw i instytutów badawczych. Jednocześnie wypracowano powiązania z głównymi organizacjami międzynarodowymi zajmującymi się dziedzictwem kulturowym. W ramach projektu JHEP przygotowano program badań strategicznych (SRA) łączący podejście oddolne ze spojrzeniem naukowym i instytucjonalnym na działania z zakresu badań nad dziedzictwem kulturowym na poziomie europejskim. Program badań strategicznych umożliwił pogodzenie zróżnicowanych i potencjalnie sprzecznych podejść stosowanych przez instytucje kultury odpowiedzialne za europejskie dziedzictwo kulturowe. Prace projektu JHEP umocniły pozycję Europy jako międzynarodowego lidera w dziedzinie badań nad dziedzictwem kulturowym poprzez zaangażowanie w ważne programy międzynarodowe i wspomaganie formułowania polityki na poziomie europejskim. Projekt stanowi też ważny krok w kierunku zwiększania świadomości publicznej i utworzenia europejskiej przestrzeni badawczej w zakresie dziedzictwa kulturowego.
Słowa kluczowe
Dziedzictwo kulturowe, JHEP, inicjatywa w zakresie wspólnego planowania, program badań strategicznych, europejska przestrzeń badawcza
