Kreta minojska łączy innowacje z urbanizacją
Cywilizacja minojska w epoce brązu na Krecie (obecnie największej wyspie Grecji) jest powszechnie uważana za pierwszą najbardziej rozwiniętą cywilizację w Europie. Szczyciła się wyrafinowaną kulturą i środowiskiem miejskim w osadach, takich jak Knossos, Malia i Fajstos, gdzie powstały znaczące innowacje. W ramach finansowanego przez UE projektu NETURBIN (A network approach to urbanization and processes of invention/innovation in the material culture of Bronze Age Crete (3100-1200 BCE)) badano procesy tworzenia innowacji i wynalazków na wyspie w czasach minojskich, tj. w latach 3100–1200 p.n.e. Dokładnie zbadano korelacje między urbanizacją a procesami tworzenia wynalazków/innowacji w kulturze materialnej Minojczyków. Aby osiągnąć cele projektu, zbadano rozwój osadnictwa, organizację przestrzeni, hierarchie oraz infrastrukturę miejską. Udokumentowano w postaci graficznej zmienne, takie jak układ ulic, dostępność i gęstość, porównując ze sobą różne miejsca i sposób ich ewolucji. Następnie analizowano pojawienie się innowacji technologicznych w dziedzinie ceramiki, architektury, obróbki metali, gliptyki, rzeźby i piśmiennictwa, biorąc pod uwagę ich rozkład przestrzenny. Podkreślono sposób rozprzestrzeniania się tych innowacji na podstawie danych archeologicznych i innych istotnych informacji. Działania te pozwoliły na lepsze zrozumienie wpływu urbanizacji na pojawienie się i rozpowszechnienie innowacji technologicznych i wynalazków. Wyniki projektu pomogły również wyjaśnić przetrwanie tradycyjnych elementów kultury materialnej na Krecie w okresie epoki brązu. W projekcie dokonano kilku kluczowych odkryć. Po pierwsze, największe rozpowszechnienie innowacji miało miejsce w fazie młodszych pałaców (1650–1400 p.n.e.) a następnie w okresie popałacowym proces innowacji zanikł. Wyjątkiem była produkcja broni i statków, która rozwijała się aż do samego końca epoki brązu. W efekcie projekt przyczynił się do udokumentowania potencjalnych powiązań między różnymi osadami i zbadania, w jaki sposób doprowadziło to do rozpowszechniania nowych technik udokumentowanych w zabytkach archeologicznych i w różnych produktach rzemieślniczych. Badania pokazały, że główne pałace był rzeczywiście środkami dyfuzji innowacji technologicznych, a mniejsze osady przekazywały innowacje do bardziej oddalonych miejsc. Nowe informacje na temat urbanizacji i osadnictwa w epoce brązu odkryto w czasie, gdy naukowcy wyrażają nowe zainteresowanie tym tematem. Sekrety najstarszego bastionu cywilizacji w Europie powoli, ale skutecznie są odkrywane.
Słowa kluczowe
Cywilizacja minojska, Kreta, innowacje, urbanizacja, kultura pałacowa, epoka brązu, NETURBIN
