Dynamiczna, spolaryzowana debata na temat praw lesbijek, gejów oraz osób biseksualnych i transpłciowych w krajach byłej Jugosławii
Aktywizm LGBT to temat szeroko poruszany w mediach. Jednakże brak jest jakichkolwiek badań empirycznych dotyczących wpływu działań podejmowanych na rzecz środowiska LGBT na życie osób nieheteroseksualnych mieszkających w krajach byłej Jugosławii. Z tego właśnie powodu w ramach finansowanego ze środków UE projektu LGBTQYU ((Post-)Yugoslav LGBT activism: Between nationalism and Europeanisation) zdecydowano się wypełnić lukę w dziedzinie badań nad płciowością i seksualnością mieszkańców tego obszaru. W tym celu przeprowadzono wiele rozmów z osobami ze środowiska LGBT oraz nawiązano transnarodową współpracę z badaczami i aktywistami z różnych krajów. Korzystając z istniejących źródeł, badacze przeanalizowali mechanizmy powstawania, rozwoju i działania grup aktywistów LGBT. Zbadali również rolę UE i procesów integracji europejskiej w promowaniu inicjatyw LGBT. Partnerzy projektu sprawdzili również zakres nakładających się na siebie obszarów dyskryminacji, w jakim reagują organizacje LGBT. Wnioski wysnute na zorganizowanych w 2015 roku 3-dniowych warsztatach, które przyciągnęły 30 badaczy i aktywistów z Uniwersytetu w Amsterdamie oraz wszystkich krajów byłej Jugosławii, zostały przedstawione w postaci dwóch dzieł zbiorowych. Pierwsza publikacja zawierała analizy złożonych powiązań między prawami LGBT a integracją europejską oraz ich wpływu na aktywistów, obywateli oraz osoby publiczne. Publikacja ta wnosi swój wkład w literaturę z dziedziny aktywizmu na obszarze byłej Jugosławii oraz aktywizmu LGBT w ujęciu ogólnym. W drugim dziele opisano różne formy zaangażowania w działania na rzecz środowiska LGBT oraz przenikanie zjawiska intersekcjonalności do polityki współczesnej Chorwacji i Serbii. To pierwsze opracowanie zawierające aktualne, usystematyzowane, empiryczne dane dotyczące działań na rzecz osób trans-, bi-, homo- i aseksualnych. Daje ono również wgląd w niedostrzegane dotąd powiązania między bezdomnością, prawami pracowników, napięciami między obszarami wiejskimi i miejskimi a nieheteroseksualnością mieszkańców byłej Jugosławii. Projekt LGBTQYU ujawnił nieznaną dotąd historię aktywizmu LGBT w krajach byłej Jugosławii oglądaną z interdyscyplinarnej perspektywy, z uwzględnieniem mechanizmów powstawania i rozwoju grup aktywistów LGBT oraz ewolucji ich polityki, współpracy i konfliktów. Rezultatem tego jest zwiększenie rangi kwestii płciowości i seksualności w planie regionalnych badań społecznych.
Słowa kluczowe
Prawa LGBT, aktywizm LGBT, była Jugosławia, LGBTQYU, intersekcjonalność
