Wniosek z oceny pięcioletniej realizacji: program IST należy utrzymać, ale ze zmianami Zgodnie z wnioskami postawionymi przez zespół ekspertów, który przeprowadził ocenę pięcioletniej realizacji programu, europejski program badawczy Technologie Społeczeństwa Informacyjnego (IST) jest programem unikalnym i dlatego powinien być wspierany. Zespół, któremu przewod... Zgodnie z wnioskami postawionymi przez zespół ekspertów, który przeprowadził ocenę pięcioletniej realizacji programu, europejski program badawczy Technologie Społeczeństwa Informacyjnego (IST) jest programem unikalnym i dlatego powinien być wspierany. Zespół, któremu przewodniczył profesor José Mariano Gago, były Minister Nauki i Technologii Portugalii, przeprowadził analizę skuteczności programu IST w latach 1999 - 2003. Ostateczny raport ekspertów określa ogólną ocenę programu jako 'pozytywną', odnotowując przy tym, że program skutecznie promuje międzynarodową i instytucjonalną współpracę w obrębie UE oraz, że nie istnieją alternatywy narodowe, ani też nie można ich stworzyć. 'Europejskie programy IST są unikalne i powinny być wspierane' dodaje. Podczas konferencji prasowej w Brukseli, na której zaprezentowano wnioski zespołu, profesor Gago podkreślił kilka głównych osiągnięć programu, a mianowicie rozbudowę i normalizację telefonii komórkowej oraz wprowadzenie bardzo szybkich sieci badawczych takich jak GÉANT czy GRIDs. W przyszłości, dodał profesor, program powinien pilnie zwrócić się w stronę cyfrowego wydawania i archiwizowania prac naukowych, aby utrzymać ogólny poziom konkurencyjności Europy. Zespół podkreślił również wagę dalszego kierowania programem badań IST poprzez Dyrekcję Generalną ds. Społeczeństwa Informacyjnego (DG Information Society) - jednostkę oddzieloną od pozostałej unijnej administracji badań. Kluczowym tego uzasadnieniem jest według zespołu to, że Dyrekcja Generalna ds. Społeczeństwa Informacyjnego posiada odpowiednie kompetencje do wdrażania zarówno programu badań IST jak i polityki IST. Mimo pozytywnej ogólnej oceny programu eksperci wyrazili jednak zaniepokojenie wieloma sprawami. Główną troskę spowodował znaczny spadek w Europie udziału małych i średnich przedsiębiorstw (MSP) w programie. W ocenianym okresie udział MSP spadł z 25 do 15 procent. Trend ten Viviane Reding, Komisarz ds. Społeczeństwa Informacyjnego i Mediów określiła jako 'nie do przyjęcia'. Profesor Gago i jego zespół uważają, że spadek ten spowodowało wprowadzenie nowych instrumentów, w których te firmy uczestniczą. 'Duże projekty zintegrowane miały stworzyć 'masę krytyczną', ale ich zastosowanie nie było wystarczająco dobre i panowała za duża biurokracja. Jeżeli nie zostanie to powstrzymane, to stały wzrost biurokracji zabije badania w Europie' ostrzegł profesor. Komisarz Reding zapytana przez CORDIS Wiadomości co może zrobić, aby zredukować biurokrację w programie IST przyznała, że biurokracja jest głównym problemem, ale wskazała też, że Komisja nie może podejmować pewnych decyzji samodzielnie. 'Zapoczątkowałam już dyskusję w Parlamencie Europejskim, na przykład o sposobie podejmowania decyzji finansowych. Obecne stopnie kontroli mają eliminować ryzyko finansowe, ale badania to podejmowanie ryzyka, więc nie sprzyja to produktywności. Jednak reformę można wprowadzić jedynie poprzez współpracę pomiędzy Parlamentem, Komisją i Radą' dodała. Zespół zauważył również, że ogólnych celów UE stawianych przed społeczeństwem informacyjnym nie można osiągnąć wyłącznie za pośrednictwem badań i dlatego niezbędna jest ulepszona mieszanka polityk IST. Obszary wymagające działań obejmują: lepsze przepisy i politykę, w celu stworzenia nowych rynków dla technologii; środki zwiększające innowacyjność i poprawiające przejmowanie wyników badań oraz potrzebę zajęcia się kwestiami ryzyka i bezpieczeństwa w ramach jednej spójnej struktury. Na koniec eksperci ostrzegli, że stworzenie nowego unijnego mechanizmu wspierania badań podstawowych, takiego jak Europejska Rada Badań Naukowych nie powinno odrywać podstawowych badań kierunkowych od tematu IST. 'Szczególnie w temacie IST, badania podstawowe i stosowane muszą być prowadzone blisko siebie i dlatego powinny zostać umiejscowione w obrębie jednego programu' stwierdzono w raporcie. Profesor Gago poproszony przez CORDIS Wiadomości o wyjaśnienie tego stwierdzenia podkreślił, że zespół nie ma zastrzeżeń do tego, aby podstawowe badania IST bez odbiorcy były prowadzone w ramach oddzielnej struktury. Na zakończenie profesor Gago i jego zespół przyjęli z zadowoleniem wezwanie do zwiększenia ogólnego budżetu UE na badania oraz wnioskowali, aby IST był nadal jednym z największych obszarów inwestycji w programie ramowym. 'Program IST jest wartościowym kapitałem dla Europy i musi być kontynuowany' zakończył profesor.
