Naukowcy i członkowie Parlamentu Europejskiego reagują na propozycje Komisji w sprawie polityki badań
'Europa potrzebuje woli politycznej. Jest ona tworzona, ale trzeba ją wyrazić i musi być jasna' usłyszeli 24 stycznia członkowie Parlamentu Europejskiego (MEP), podczas publicznej debaty nad przyszłością badań europejskich w parlamentarnej Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii (ITRE). Z apelem tym zwrócił się Carl Sundberg, profesor nadzwyczajny Instytutu Karolinska w Szwecji, który wyraził również chęć 'ujrzenia większej liczby parlamentarzystów lansujących naukę'. Debata umożliwiła przedstawicielom społeczności badawczej zareagowanie na propozycje Komisji w sprawie przyszłości badań europejskich oraz przedstawienie swojej opinii na temat dalszego rozwoju propozycji. Członkowie Parlamentu chętnie wysłuchali reakcji kluczowych graczy na propozycje, oraz wyjaśnili, co uważają za priorytety w polityce badań. Dyskusje dotyczyły w szczególności badań podstawowych, proponowanej Europejskiej Rady Badań Naukowych (ERC) i małych i średnich przedsiębiorstw (MSP) oraz innowacji, priorytetów tematycznych i platform technologicznych. W prezentacjach profesora Sundberga i Federico Mayora - przewodniczącego grupy ekspertów ERC, podkreślano wagę niezależnego zarządzania instytucją oraz wykorzystania jej do przyciągnięcia do Europy większej ilości naukowców z krajów trzecich. Horst Soboll z UNICE (organizacji pracodawców) wyraził poparcie dla ERC pod warunkiem, że jej ustanowienie nie odbędzie się kosztem przemysłu. Według niego Rada powinna pracować obok istniejących działań programów ramowych. Wśród wielu następnych interwencji ze strony członków Parlamentu znalazły się pytania o strukturę ERC, niebezpieczeństwo pokrywania się przepisów o badaniach podstawowych w Państwach Członkowskich oraz o europejską wartość dodaną. Brytyjska członkini Parlamentu - Eluned Morgan podjęła kwestię, że skoro jedynym kryterium otrzymania unijnego dofinansowania jest doskonałość, to zespoły składające się z naukowców pochodzących tylko z jednego kraju mogą uzyskać wsparcie finansowe. 'Gdzie jest europejska wartość dodana?' - spytała. Pani Morgan otrzymała dwie odpowiedzi. Profesor Sundberg powiedział, że europejska wartość dodana będzie pochodzić z masy krytycznej i z łączenia naukowców z całej Europy w celu oceny propozycji. Przewodniczący zebrania ITRE, członek Parlamentu z Wielkiej Brytanii - Giles Chichester dodał: 'Uznałbym raczej, iż fakt, że konkurowali z najlepszymi w Europie jest europejską wartością dodaną samą w sobie.' Sprawozdawca komisji Pia Locatelli, podsumowała debatę o ERC słowami: 'Ilość pytań o sposób pracy Europejskiej Rady Badań Naukowych świadczy o tym, że każdy uważa ją za ważną i delikatną. Jest to etap w kierunku stworzenia Europejskiej Przestrzeni Badawczej, która jest może tak samo ważna jak rynek wewnętrzny czy unia monetarna.' Przemawiając w sprawie MSP, Susana Borrás z Uniwersytetu Roskile z Danii wskazała, że potrzebnych jest wiele polityk, aby MSP mogły osiągnąć sukces. 'Innowacyjne MSP są nadal uwięzione pomiędzy badaniami a polityką przedsiębiorczości' powiedziała. Duża mieszanka potrzebnych polityk musi zwrócić się ku takim kwestiom jak infrastruktura fizyczna, polityka ochrony środowiska, szkolenie, rozpowszechnianie informacji, badania, kapitał wysokiego ryzyka lub na nowe przedsięwzięcia oraz tworzenie grup, stwierdziła. Pani Borrás wezwała, żeby Siódmy Program Ramowy (7. PR) dla badań był bardziej dostępny dla MSP. Podkreśliła również potrzebę większego skupienia się na parkach nauki i technologii (które nazwała 'fabrykami innowacji'), rozpowszechnianiu wiedzy oraz transferowi technologii na uniwersytetach. Przyszła polityka UE w dziedzinie innowacji powinna ponadto stworzyć ramy dla działania grup innowacyjnych, zachęcać do zaangażowania szeroki zakres lokalnych graczy oraz stymulować partnerstwo ponad granicami krajów, mające na celu uczenie polityki, powiedziała. Philomela Komninou, profesor nadzwyczajny Uniwersytetu Arystotelesa w Salonikach w Grecji, opowiedziała się za zwiększeniem finansowania dla zasobów ludzkich i mobilności w 7. PR. Odpowiadając na swoje własne pytanie 'jak znaleźliśmy się tutaj?' profesor Komninou odniosła się do braku publicznego uznania dla naukowców, braku zachęt i planów rozwoju kariery, ograniczenia liczby następujących po sobie umów oraz niepewności związanej z umowami krótkoterminowymi. Przemawiając w imieniu Komisji Europejskiej, Raffaele Liberali zapowiedział swoje oddanie dla nowych inicjatyw mających na celu przyciągnięcie i utrzymanie najlepszych umysłów w Europie. Sigurd Lettow przedstawił poglądy Helmholtz Gemeinschaft na temat priorytetów badawczych w 7. PR, o których dyskusje dopiero się mają rozpocząć. Lettow wymienił sześć dziedzin badań do rozpatrzenia: odnawialne źródła energii, systemy na ziemi i badania nad środowiskiem, badania nad zdrowiem, nowe technologie i materiały, transport, technologie przetwarzania informacji. Wezwał także do promowania interdyscyplinarności poprzez integrację obecnego programu NEST (nauka i technologia przyszłości) do priorytetów tematycznych oraz rozpisanie większej liczby wspólnych konkursów. Po otrzymaniu formalnej odpowiedzi Parlamentu i Rady, Komisja oczekuje, że ostateczna decyzja w sprawie przyszłej polityki badań zostanie podjęta w połowie 2006 roku.