Jak wynika z raportu, konkurencyjność "celtyckiego tygrysa" spada
Irlandzka Krajowa Rada ds. Konkurencyjności opublikowała raport ostrzegający, że mimo znakomitych wyników gospodarczych w ostatnich latach występują symptomy pogarszania się globalnej konkurencyjności tego kraju. W dziedzinie badań i rozwoju (B+R) oraz szkolnictwa wyższego - dwóch wskaźników przyszłego postępu uwzględnionych w raporcie - nadal pozostaje wiele do zrobienia, jeżeli Irlandia ma zrealizować swoje ambicje i stać się czołową "gospodarką opartą na wiedzy" na świecie. Doroczny raport dotyczący konkurencyjności jest pierwszym z dwóch raportów opublikowanych przez Radę, która jest partnerstwem społecznym składającym premierowi sprawozdania w sprawach kluczowych dla konkurencyjności irlandzkiej gospodarki. W dokumencie wykorzystano 130 wskaźników do zmierzenia konkurencyjności Irlandii, dotyczących takich czynników jak wzrost gospodarczy, wydajność, handel i zatrudnienie, aż po innowacyjność, edukację i badania naukowe. Autorzy raportu potwierdzają, że począwszy od 1995 r. gospodarka Irlandii rozwijała się i nadal się rozwija w niezwykłym tempie w porównaniu z innymi zaawansowanymi gospodarkami. Dzięki wysokiemu poziomowi inwestycji zagranicznych, dokonywanych przez przedsiębiorstwa wielonarodowe, jak również opodatkowaniu, edukacji i stosunkom przemysłowym sprzyjającym przedsiębiorstwom Irlandia wkroczyła w nowe tysiąclecie jako "celtycki tygrys" i jedna z najbardziej konkurencyjnych gospodarek na świecie. W 2004 r. PKB tego kraju wzrósł o 5,5% i był to drugi najlepszy wynik wśród krajów należących do OECD; dla porównania średnie tempo wzrostu w strefie euro i strefie OECD w tym samym roku wyniosło odpowiednio 1,8% i 3,4%. Jednakże pomimo utrzymujących się bardzo dobrych wyników gospodarczych autorzy raportu stwierdzają, że kraj ten traci impet, między innymi ze względu na nieodpowiednią infrastrukturę wiedzy. W dziedzinie B+R, będącej jedną z sił napędowych konkurencyjności, Irlandia wydatkowała tylko 1,2 % PKB w 2003 r. i planuje osiągnięcie poziomu 2,5% produktu narodowego brutto (PNB) do 2013 r. Liczby te stawiają pod znakiem zapytania zdolność Irlandii do osiągnięcia celu barcelońskiego do 2010 r. i wydatkowania na B+R 3% PKB. W niedawno opublikowanej strategii rządu irlandzkiego dotyczącej nauki, technologii i innowacji stwierdza się, że znaczna część przyszłych nakładów na B+R w tym kraju będzie pochodzić z sektora przedsiębiorstw. Na pierwszy rzut oka wydaje się to możliwe, zważywszy, że w 2003 r. wydatki na B+R w sektorze przedsiębiorstw wzrosły o 19,4%, a w 2004 r. z przemysłu pochodziło 64,7% środków wydatkowanych ogółem na badania naukowe. Większość nakładów pochodziła z zagranicznych przedsiębiorstw wielonarodowych, dla których Irlandia stała się atrakcyjna dzięki szczególnym zachętom podatkowym związanym z B+R. Jednakże autorzy raportu wskazują, że ta wysoka dynamika inwestycji sektora przedsiębiorstw w B+R w stosunku do produkcji nie była zjawiskiem trwałym i obecnie została zatrzymana. Być może jest to wynikiem niedawnego spadku nakładów koncernów wielonarodowych, które preferują inwestowanie w gospodarki wschodzące w Azji. W bardziej optymistycznym tonie autorzy raportu wskazują na irlandzki sektor szkolnictwa wyższego, który znacząco zwiększył swoje nakłady na B+R, z 322 milionów euro w 2002 r. do 492 milionów euro w 2004 r., czyli o 53%. Przypisują oni ten wzrost bezpośredniemu finansowaniu przez rząd takich projektów, jak Krajowa Fundacja Naukowa Irlandii oraz program na rzecz badań w instytucjach szkolnictwa wyższego pod egidą Urzędu ds. Szkolnictwa Wyższego. Jednakże wskazują, że potrzebne są kolejne powiązania między przemysłem i środowiskiem akademickim, aby zapewnić skuteczny transfer wiedzy i innowacji, a także zwiększenie nakładów przemysłu na B+R. W kwestii kształcenia formalnego, będącego drugą zasadniczą siłą napędową w tworzeniu gospodarki opartej na wiedzy, autorzy dokumentu stwierdzają, że zasięg nauczania przedszkolnego i studiów doktoranckich w Irlandii nadal pozostaje niewielki w porównaniu z innymi krajami europejskimi. Przypuszczają oni jednak, że z biegiem czasu sytuacja może się poprawić dzięki obecnej krajowej ofensywie inwestycyjnej w tych dziedzinach.
Kraje
Irlandia