W ramach projektu UE ma zostać opracowana nowa szczepionka na Alzheimera
Naukowcy pracujący w ramach nowo uruchomionego projektu Mimovax finansowanego przez UE twierdzą, iż są na prostej drodze do opracowania nowej szczepionki na chorobę Alzheimera. Ich uwaga koncentruje się na wykorzystaniu reakcji immunologicznych do zwalczania znanych i mniej znanych białek - beta-amyloidów, które podejrzewa się o wywoływanie choroby. Alzheimer to postępująca, zwyrodnieniowa, nieodwracalna choroba mózgu, prowadząca do upośledzenia intelektualnego, braku orientacji i na koniec do śmierci. Na to schorzenie nie ma lekarstwa. Szacuje się, że 5,4 mln ludzi w Unii Europejskiej ma demencję, przy czym jedna osoba na 20 powyżej 65 roku życia cierpi na Alzheimera stanowiącego najbardziej powszechną postać demencji. Rozwój choroby wiąże się z odkładaniem się w mózgu płytek powstających w wyniku odszczepiania się białka, beta-amyloidu, od błon komórkowych i tworzenia się skupisk. - Te peptydy są toksyczne dla mózgu: zawierają od 40 do 42 aminokwasów, które gromadzą się w komórkach mózgu, uniemożliwiając im komunikację między sobą i prowadząc do ich śmierci - powiedział w rozmowie z serwisem CORDIS Wiadomości dr Frank Mattner, koordynator projektu z austriackiej firmy Affiris Gmbh. Szczepionka, którą opracowuje wspólnie siedmiu partnerów, ma na celu zatrzymanie procesu gromadzenia się peptydów zawierających 42 aminokwasy poprzez pobudzenie systemu immunologicznego do zaatakowania peptydów. To nie jest pierwsza próba opracowania szczepionki na Alzheimera wykorzystującej reakcję immunologiczną. - We wcześniej testowanej szczepionce użyto samych aminokwasów do zaatakowania płytek. Pacjentom wstrzykiwano białko autologiczne [beta-amyloid] w celu wytworzenia przeciwciał, które miały niszczyć płytki w mózgu - wyjaśnił dr Mattner. Wykazano, że szczepionka usuwa płytki beta-amyloidowe z mózgu myszy poprzez pobudzanie immunologicznej reakcji na białko. Jednak okazało się, że próby szczepionki przeprowadzone u ludzi miały zgubne skutki. - U niektórych pacjentów po podaniu szczepionki rozwinęła się choroba autoimmunologiczna, doszło także do kilku przypadków śmiertelnych - stwierdził dr Mattner. - My przyjęliśmy inne podejście. Nie stosujemy białka autologicznego - powiedział dr Mattner przedstawicielom CORDIS Wiadomości. Zamiast tego, partnerzy projektu użyją mimotopu - sekwencji mającej zdolność do wywoływania produkcji przeciwciał, które będą atakować zdegenerowane formy białka, a nie jego naturalną postać. - Mimotop jest przystosowany do atakowania beta-amyloidu zawierającego 42 aminokwasy i wywoływania pożądanych reakcji immunologicznych - wyjaśnił. Przyjęte podejście sprawdziło się już w pierwszej szczepionce opracowanej przez Affiris. Naukowcy zajmą się także peptydami zawierającymi mniejszą niż 42 liczbę aminokwasów, ponieważ również one znajdują się w płytkach odpowiedzialnych za niszczenie komórek mózgu. Do tej pory nie powstał żaden program opracowania szczepionki, który dotyczyłby wspomnianych peptydów. W okresie kolejnych trzech lat partnerzy uczestniczący w projekcie zrealizują przedkliniczny i pierwszy etap kliniczny opracowywania nowej szczepionki. W projekcie, koordynowanym przez Affiris, biorą udział partnerzy reprezentujący przemysł i środowiska akademickie z Austrii, Hiszpanii i Niemiec. Ostatecznym celem jest uzyskanie szczepionki leczniczej, choć partnerzy nie wykluczają użycia szczepionki jako środka zapobiegawczego chorobie Alzheimera. - Zanim pomyślimy o użyciu szczepionki do celów zapobiegawczych, najpierw musimy pokazać, że ona działa -oznajmił dr Mattner.
Kraje
Austria