WCB otwiera nowe laboratoria referencyjne do badania żywności
W dniu 16 marca trzy nowe wspólnotowe laboratoria referencyjne (WLR) otworzyły swoje podwoje dla przedsiębiorców. Laboratoria, znajdujące się w Instytucie Materiałów Odniesienia i Pomiarów (IRMM) Wspólnego Centrum Badawczego w Geel w Belgii, będą odpowiadać za dostarczanie certyfikowanych materiałów odniesienia i metod potrzebnych do kontrolowania zawartości metali ciężkich, mykotoksyn oraz wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w artykułach spożywczych w całej Unii Europejskiej. Certyfikowane materiały odniesienia są istotną częścią zarządzania ryzykiem związanym z żywnością oraz zapewniania jej bezpieczeństwa i jakości. Są to materiały, których właściwości są dokładnie znane, np. zawartość rtęci w mięsie tuńczyka albo aflatoksyny - rodzaju mykotoksyny - w paście figowej. Materiały te rozsyła się do laboratoriów w całej Europie, aby mogły one zweryfikować dokładność wyników swoich badań analitycznych artykułów spożywczych. Dyrektor IRMM Alejandro Herrero, przemawiając na uroczystości otwarcia, powiedział, że certyfikowane materiały odniesienia zapewniają Europie wspólny, wiarygodny system pomiarowy. WCB prowadzi obecnie sześć z 40 unijnych laboratoriów referencyjnych. - Naszą rolą jest dostarczenie wspólnych narzędzi do zapewniania jakości żywności, tak aby każdy porównywał jabłka z jabłkami a gruszki z gruszkami - zauważył. - Jeśli, powiedzmy, jedna osoba wykalibruje przyrząd według jednego wzorca, a inni wykalibrują przyrządy wykorzystując inne wzorce i metody, wówczas nie uzyska się porównywalnych wyników. Porównywalność ma zasadnicze znaczenie dla przestrzegania przepisów UE w dziedzinie bezpieczeństwa żywności - powiedział serwisowi CORDIS Wiadomości dyrektor IRMM. W opinii Alejandra Herrery decyzja o otwarciu trzech nowych laboratoriów była kwestią konieczności. - Substancje zanieczyszczające stanowią poważne zagrożenia - powiedział. - Trzeba zachować czujność, żeby zapobiegać przedostawaniu się tych substancji do naszej żywności. Markos Kyprianou, komisarz UE ds. zdrowia, który dokonał oficjalnego otwarcia laboratoriów, podkreślił również, jakie znaczenie dla dobra konsumentów ma monitorowania zagrożeń dla bezpieczeństwa artykułów żywnościowych. - Europa ma najbardziej wymagających konsumentów, którzy oczekują, że żywność docierającą na ich stoły i rynki można bezpiecznie spożywać - oznajmił. Mykotoksyny to substancje wytwarzane przez grzyby rozwijające się na artykułach spożywczych i paszach. Szacuje się, że nawet 20 procent produktów spożywczych może zawierać mykotoksyny, mogące wywoływać łagodne lub poważne choroby. Prace w laboratoriach WCB skoncentrują się na opracowaniu metod analitycznych do badania około 12 mykotoksyn. Metale ciężkie występują prawie we wszystkich środkach spożywczych. Chociaż niektóre z nich odgrywają ważną rolę w naszym odżywianiu, inne, np. ołów, kadm i rtęć, nie mają żadnej wartości odżywczej i mogą w pewnych przypadkach przyczynić się do rozwoju poważnych chorób, takich jak nowotwór złośliwy lub uszkodzenie centralnego układu nerwowego. Również wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne uważa się za szkodliwe. Te związki chemiczne mogą przedostawać się do żywności podczas procesów produkcyjnych, takich jak nadawanie żywności smaku i zapachu dymu wędzarniczego, a niektóre z nich - jak się uważa - powodują nowotwory lub mutacje DNA. Ogółem w celu oceny długoterminowych skutków oddziaływania monitorować się będzie 16 wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych. W czasie imprezy inauguracyjnej byli dostępni eksperci, którzy mogli pokazać niektóre z zadań podejmowanych przez nowe laboratoria. We wszystkich trzech laboratoriach będzie się wytwarzać materiały odniesienia. Obejmuje to mielenie substancji na drobniutkie cząsteczki tak, żeby każda próbka była jednorodna. Materiały te muszą zostać ustabilizowane, co oznacza, że mogą być rozprowadzane i wykorzystywane przez kilka lat - i muszą pokrywać się z rzeczywistą próbką z laboratorium. Czas wytworzenia takich materiałów odniesienia zależy w dużym stopniu od artykułu spożywczego i zastosowanej metody. Zdaniem Thomasa Wentzla, dyrektora kierującego laboratorium wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych, wytworzenie jednej zmierzonej próbki wielopierścieniowego węglowodoru aromatycznego w oleju jadalnym może trwać 70 minut. - W przypadku innych materiałów, gdzie trzeba dokonać ekstrakcji takich węglowodorów, np. mięsa, proces jest znacznie dłuższy z powodu dodatkowego oczyszczania w procesie badania próbek. Próbki wzorcowe wytwarza się w dużych partiach. Kiedy w laboratorium zabraknie takich materiałów, cały proces produkcji zaczyna się od nowa. Nowe materiały także muszą być zbadane przez porównanie z poprzednimi próbkami w celu zagwarantowania takiej samej jakości i standardów. W laboratorium mykotoksyn naukowcy będą pracować nad kontrolowaniem już opracowanych i poddanych walidacji metod referencyjnych, co ma zagwarantować właściwe ich wdrażanie w laboratoriach w całej Europie. Po wprowadzeniu w unijnym prawodawstwie zmian, których celem ma być uwzględnienie większej liczby mykotoksyn, w laboratorium będzie się opracowywać nowe, związane z nimi metody referencyjne. Będzie się tam także sprawdzać dostępne na rynku zestawy do oznaczania wielu mykotoksyn, jeden z takich zestawów został zademonstrowany przez zespół z Geel. Chociaż metoda referencyjna zawsze daje dokładniejsze dane o zawartości mykotoksyn, takie zestawy, których działanie można porównać do testów ciążowych, są w stanie wykryć w ciągu kilku minut obecność danej substancji w żywności i określić, czy zawartość ta przekracza granice określone w przepisach prawnych. - Zestawy takie wykorzystuje się bardzo często w miejscach, gdzie trzeba szybko podejmować decyzje, np. w portach, w celu zidentyfikowania materiałów, które mogą być zanieczyszczone - wyjaśnia Jörg Stroka, który od 1996 r. pracuje w WCB nad mykotoksynami. Zestawy pozwalają na szybkie badanie ładunków, ale nie zastępują metody referencyjnej. - Na pierwszym etapie stosuje się proste testy, a później jest więcej czasu na przeprowadzenie analizy referencyjnej - powiedział, zauważając, że takie łączone podejście gwarantuje solidne badanie przy jednoczesnym ograniczeniu kosztów. Oprócz tych zadań we wszystkich trzech laboratoriach będzie się prowadzić szkolenia i międzylaboratoryjne analizy porównawcze dla powołanych krajowych laboratoriów referencyjnych. Pozwoli to krajowym laboratoriom na ocenę własnej pracy oraz umożliwi im poprawę ogólnej dokładności i wyników analitycznych.
Kraje
Belgia