Naukowcy wzywają państwa G8 do promowania efektywności energetycznej i innowacji
Prezesi krajowych akademii nauk państw grupy G8 oraz pięciu innych wpływowych państw podpisali deklaracje w sprawie potrzeby ochrony i promocji innowacji, a także współpracy ukierunkowanej na zapewnienie efektywności energetycznej i zrównoważonego rozwoju. Deklaracje zostały zaprezentowane niemieckiej kanclerz Angeli Merkel, która poprowadzi najbliższy, czerwcowy szczyt grupy G8. Deklaracja w sprawie innowacji zawiera konkretne propozycje dotyczące sposobów ochrony własności intelektualnej, a w dokumencie poświęconym energii i środowisku skupiono się na potrzebie współpracy i znalezienia wspólnych celów strategicznych. Deklaracje zostały podpisane przez prezesów krajowych akademii nauk państw G8 (Francji, Japonii, Kanady, Niemiec, Rosji, Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i Włoch), jak również przez szefów akademii z Brazylii, Chin, Indii, Meksyku i Republiki Południowej Afryki. - Liczba badań i działań rozwojowych, prowadzonych na całym świecie zarówno przez rządy, jak i instytucje prywatne, jest stanowczo za mała, biorąc pod uwagę skalę i pilność wyzwania [jakim są zmiany klimatyczne] - powiedział Martin Rees, prezes brytyjskiego Towarzystwa Królewskiego. - Niezależnie od tego, czy chodzi o opracowywanie czystszych paliw, czy wprowadzanie na rynek bardziej wydajnego sprzętu gospodarstwa domowego, zmiany są bodźcem dla rozwoju ekonomicznego i przyczyniają się do zmniejszenia zapotrzebowania ludzi na elektryczność i ogrzewanie. Deklaracja w sprawie innowacji rozpoczyna się od przypomnienia liderom państw G8, że działania innowacyjne są "motorem napędzającym gospodarkę". Kraje rozwinięte powinny ułatwiać transfer wiedzy do krajów rozwijających się, które również coraz częściej kładą nacisk na innowacyjność prowadzącą do wzrostu i zrównoważenia, czytamy w deklaracji. Nie ma jednak większego sensu promowanie działań innowacyjnych, jeśli nie będą one później chronione. Naruszenie praw własności intelektualnej w dłuższej perspektywie osłabia postęp innowacyjny. Dlatego też rolą państw G8 będzie zapewnienie, aby krajowe i międzynarodowe uregulowania prawne chroniły własność intelektualną, ułatwiając jednocześnie dostęp do wiedzy, stwierdzili prezesi akademii. Państwa G8 powinny wprowadzić ujednolicone standardy ułatwiające wczesne rozpowszechnianie wiedzy, na przykład w formie odpowiednio długiego "okresu karencji", w którym wynalazca byłby chroniony przed ewentualnymi niepożądanymi skutkami publikacji wyników swych prac przed złożeniem wniosku patentowego, stwierdzono w deklaracji. Sygnatariusze odnieśli się również do wcześniejszych prób ujednolicenia wymagań i zasad rozpowszechniania informacji. Na przykład próby zastosowania Traktatu o materialnym prawie patentowym wiążą się z problemami. "Ponieważ największe różnice powstają pomiędzy jurysdykcjami państw G8 i ponieważ kwestie związane ze wspólnym korzystaniem z wiedzy zajmują najwięcej miejsca wśród członków G8, te najbardziej uprzemysłowione państwa świata mogłyby wspólnie opracować porozumienie przejściowe", sugerują przedstawiciele akademii. Taki system mógłby uwzględniać obecne najlepsze praktyki w zakresie metod wyszukiwania i badania. Ponadto w deklaracji poruszono kwestię zysków wysoce uprzemysłowionych państw półkuli północnej po zastosowaniu opatentowanej technologii w państwach półkuli południowej. Przedstawiciele akademii zaproponowali następujące rozwiązanie: "Rządy państw grupy G8 powinny rozważyć możliwość subsydiowania rozwoju opatentowanych technologii i późniejszego wprowadzania ich na rynki państw półkuli południowej. Można tego dokonać na drodze dofinansowania rozwoju technologii poprzez programy mające związek z wczesną fazą procesu patentowego." W zamian za to rządy państw półkuli południowej zobowiązałyby się do egzekwowania ochrony patentów, jak również do nadzorowania lokalnej licencjonowanej produkcji. W kwestiach środowiska autorzy deklaracji są świadomi, że cele w zakresie ochrony klimatu są często sprzeczne z dążeniami do dobrobytu w ramach tradycyjnego modelu rozwoju. Jednak właściwe rozwiązania w dłuższej perspektywie również będą czynnikiem pobudzającym dobrą koniunkturę. W deklaracji wskazuje się, że kluczem do spowolnienia zmian klimatycznych są działania prowadzone w trzech kierunkach, jakimi są: osiąganie większej wydajności energetycznej, korzystanie ze źródeł energii o ograniczonej lub zerowej emisji dwutlenku węgla oraz oczyszczanie środowiska z dwutlenku węgla. "W tym kontekście konieczne będzie opracowanie i wdrożenie nowych systemów pozyskiwania i dostarczania energii, w tym czystych technologii węglowych, wychwytywania i magazynowania dwutlenku węgla, zasobów niekonwencjonalnych paliw kopalnych, zaawansowanych systemów energii jądrowej i energii odnawialnych, inteligentnych sieci energetycznych i technologii magazynowania energii", czytamy w oświadczeniu. Autorzy dodają, że portfel proponowanych rozwiązań ma szansę na wejście w fazę rozwoju tylko dzięki "intensywnym inwestycjom w badania, rozwój i innowacje oraz dzięki działaniom, których spektrum obejmuje naukę podstawową, analizy strategiczne oraz zastosowania praktyczne". Najistotniejszymi zadaniami badawczymi są obecnie: rozwiązanie problemu okresowości odnawialnych źródeł energii, przetwarzanie biomasy na paliwo dla transportu oraz podjęcie działań w kwestiach bezpieczeństwa, odpadów i nierozprzestrzeniania w dziedzinie techniki jądrowej. Autorzy deklaracji opowiadają się również za prowadzeniem badań podstawowych nad klimatem, zmianami klimatu i zagrożeniami w każdej skali, jak również badań nad kwestiami behawioralnymi oraz innymi kwestiami społecznymi mającymi zasadnicze znaczenie dla wdrażania rozwiązań technologicznych i instytucjonalnych. Unia Afrykańska przygotowała podobne deklaracje, które zostaną przedstawione kanclerz Merkel.