Badanie zwraca uwagę na wpływ zmian klimatu na arktyczne systemy rzeczne
Zmiany klimatyczne już wywierają ogromny wpływ na jedną z najdłuższych rzek świata, liczącą 4400 kilometrów Lenę, która płynie z południa na północ przez środkową Syberię do Oceanu Arktycznego. Opis prac prowadzonych przez francuskich, rosyjskich i amerykańskich naukowców w ramach Międzynarodowego Roku Polarnego opublikowano w czasopiśmie "Geophysical Research Letters". W środkowej Syberii temperatura może spaść aż do -70 stopni C, a wieczna marzłoć ma grubość 1,5 km. Tylko w czasie ostatnich czterech dziesięcioleci temperatura powietrza w zimie wzrosła o 4 stopnie C, a temperatura rzeki wiosną podniosła się od lat 80. o 2 stopnie C. W czasie tego badania naukowcy pod kierownictwem francuskiego Krajowego Ośrodka Badań Naukowych (CNRS) analizowali dane, w tym zdjęcia, obrazy satelitarne i dane naziemne, sięgające lat 60., aby przekonać się, jaki wpływ miały te wzrosty temperatur na rzekę. Odkryli oni, że co roku coraz większa część górnej warstwy wiecznej marzłoci topi się, a woda z tego topnienia spływa do Leny. To zwiększało ilość wody w rzece, co z kolei powodowało większą erozję brzegów. Erozja stanowi poważne zagrożenie dla ośrodków miejskich i obiektów przemysłowych usytuowanych wzdłuż rzeki. Ponadto większy przepływ wody oddziałuje też na wyspy na rzece. Czoła tych wysp, na które napiera rzeka, erodują szybciej. Wskutek tego do rzeki dostaje się większa ilości osadów i tworzą one w niej ławice piaskowe. W niektórych przypadkach ławice te powodują, że pewne tory wodne stają się niezdatne dla żeglugi. W zimie rzeka zamarza i ciężarówki jeżdżą po niej jak po autostradzie. Jednak badanie wykazało, że ten zimowy lód staje się coraz cieńszy i nie bardzo wiadomo, jak długo jeszcze będzie on w stanie wytrzymać ciężar samochodu ciężarowego. Jest to bardzo ważny problem dla gospodarki regionu, ponieważ rzeka stanowi najważniejszy szlak eksportu pochodzących stamtąd surowców i wyrobów gotowych. "Sugeruje to, że obserwowane ostatnio globalne ocieplenie bezpośrednio wpływa na dynamikę fluwialną i procesy erozji jednego z największych arktycznych systemów rzecznych", konkludują badacze.
Kraje
Francja, Rosja, Stany Zjednoczone