Obiecujące wyniki prób klinicznych szczepionki przeciw grypie opracowanej z środków UE
Zdaniem Komisji Europejskiej obiecujące są wyniki badań klinicznych nowej szczepionki przeciw grypie opracowanej przez badaczy, których prace były finansowane przez UE. Komisja ogłosiła również szczegółowe informacje na temat pierwszych projektów dotyczących grypy, które wybrano do finansowania w siódmym programie ramowym (7PR). Szczepionka RD-3 jest wynikiem prac prowadzonych w projekcie FLUPLAN (Przygotowanie do pandemii grypy), finansowanym w ramach programu tematycznego "Jakość życia" piątego programu ramowego. Pod koniec 2006 r. partnerzy projektu rozpoczęli I etap badań klinicznych, który dotyczył bezpieczeństwa i skuteczności. W badaniach wykorzystano 60 ochotników. Pierwsze rezultaty pokazują, że lek jest bezpieczny i nie wywołuje poważnych efektów ubocznych u zdrowych ludzi. Co więcej, kiedy w celu wzmocnienia szczepionki dodano do niej specjalną substancję, układy immunologiczne ochotników reagowały w odpowiedni sposób. Szczepionkę opracowano jako ochronę przed szczepem H7N1 grypy. Chociaż aktualnie uwaga koncentruje się na podtypie H5N1, badacze uważają, że szczepy H7 tej choroby również mogą być potencjalnym źródłem pandemii pełnoobjawowej choroby. W 1999 r. H7N1 był przyczyną wybuchu śmiertelnej epidemii grypy wśród drobiu we Włoszech, natomiast w roku 2003 w Holandii w wyniku wybuchu epidemii wywołanej przez pokrewny szczep H7N7 80 osób zostało zarażonych, a jedna chora osoba zmarła. Stworzenie szczepionki przeciwko H7N1 nie było łatwym zadaniem dla zespołu projektowego, ponieważ wysoka zjadliwość tego wirusa powoduje, że nie można wytwarzać szczepionki w taki sam sposób, w jaki otrzymuje się standardowe szczepionki przeciwko grypie. Badacze zastosowali alternatywną technikę, zwaną genetyką odwrotną, w celu doprowadzenia do zmian białka H7, tak aby wirus nie stwarzał zagrożenia. W procesie tym wprowadzono również takie zmiany w wirusie, aby można było go hodować w liniach komórek ssaków oraz w powszechniej wykorzystywanych jajach drobiu. Przechowywanie wirusa w komórkach ssaków sprawia, że masowa produkcja szczepionki jest bezpieczniejsza i sprawia mniej problemów. Zdaniem partnerów projektu narzędzia opracowane w czasie projektu można stosunkowo łatwo przystosować do innych szczepów choroby, w tym H5N1, co zwiększa stopień przygotowania Europy do pandemii. - Tak wiele możemy osiągnąć dzięki współpracy - skomentował Janez Potočnik, komisarz UE ds. nauki i badań naukowych. - Ten projekt jest tylko jednym z przykładów, w jaki sposób europejska współpraca może przynieść konkretne wyniki w obszarach, które mają istotne znaczenie dla Europejczyków. Zaangażowanie Komisji Europejskiej w badania nad grypą zostało dodatkowo podkreślone przy okazji ogłoszenia pierwszych projektów tej dziedzinie, które otrzymają środki finansowe w ramach 7PR. Z 44 otrzymanych przez Komisję propozycji projektów dotyczących grypy, wstępnie wybrano 11. Wybrane projekty, dotyczące takich obszarów, jak diagnostyka, leki i opracowywanie szczepionek czy budowanie potencjału, mają otrzymać do podziału około 27 milionów euro. W grupie tej znalazła się inicjatywa AsiaFluCap, której celem jest pomoc systemom opieki zdrowotnej w krajach azjatyckich w poprawie ich planowania operacyjnego, tak aby mogły lepiej sobie radzić z pandemią grypy. Z kolei zamierzeniem projektu NASPANVAC jest opracowanie łatwej w stosowaniu, donosowej szczepionki przeciwko wysoce zjadliwym szczepom H5 i H7 grypy. Badacze mają nadzieję, że dzięki wyeliminowaniu potrzeby stosowania zastrzyków, ich szczepionka będzie odpowiednia dla programów masowych szczepień. Jednym z większych wyzwań stwarzanych przez wirus grypy jest jego zdolność do szybkich mutacji. Celem projektu FluDrugStrategy jest odnalezienie nowych przeciwwirusowych molekuł, które będą mniej wrażliwe na mutacje wirusa. Wczesna diagnoza ma decydujące znaczenie dla udanego leczenia oraz opanowania pandemii. W projekcie Fluarray zostaną opracowane potężne, ale jednocześnie nieskomplikowane i przystępne cenowo narzędzia, za pomocą których będzie można przeprowadzać testy na obecność wielu różnych rodzajów grypy. Umożliwi to małym laboratoriom i klinikom weterynaryjnym przeprowadzanie badań diagnostycznych, które obecnie są możliwe tylko w głównych instytucjach badawczych. W nadchodzących tygodniach Komisja Europejska przystąpi do negocjacji w sprawie umów z partnerami wybranych projektów. Wliczając tę ostatnią turę projektów suma środków finansowych przekazanych przez Komisję od 2001 r. na badania dotyczące grypy to ponad 90 milionów euro.