Technologia kosmiczna będzie wykorzystywana do wykrywania gruźlicy
W tygodniu, w którym obchodziliśmy 50. rocznicę rozpoczęcia wyścigu kosmicznego, brytyjscy naukowcy zwrócili uwagę na znaczenie, jakie mogą mieć technologie kosmiczne w innych dziedzinach, informując o nowym badaniu dotyczącym wykrywania gruźlicy (TB), w którym wykorzysta się technologie opracowane dla potrzeb misji kosmicznych. Technologia, o której mowa, to spektrometr opracowany dla tzw. "ścigacza" komet Rosetta Europejskiej Agencji Kosmicznej oraz misji Beagle 2 na Marsa. Uważa się, że gruźlica wywoływana przez bakterie - prątki gruźlicy (Mycobacterium tuberculosis), zabija co roku dwa miliony ludzi, głównie w krajach rozwijających się. W takich krajach o ograniczonych zasobach chorobę tę wykrywa się zwykle przez mikroskopowe badanie rozmazu próbek plwociny. Jest to metoda nie tylko pracochłonna, ale także o małej czułości. Obecnie zespół badaczy otrzymał środki finansowe na opracowanie przenośnego spektrometru masowego (przyrządu optycznego stosowanego do mierzenia właściwości światła) do diagnozowania gruźlicy. - Badanie mikroskopowe rozmazu nie jest bardzo dokładną metodą rozpoznawania gruźlicy i przy jej pomocy wykrywa się tylko jedną trzecią wszystkich pozytywnych przypadków - mówi uczestniczący w projekcie dr Geraint Morgan z Open University. - Oznacza to, że stan siedmiu na dziesięciu pacjentów ulegnie faktycznemu pogorszeniu, zanim będzie można im postawić diagnozę i leczyć ich. Wyraźnie widać, że potrzebujemy nowego rozwiązania tego problemu. - Opracowywanie technologii dla potrzeb misji kosmicznych ma to do siebie, że zmusza do przekraczania granic i do myślenia wychodzącego poza wytyczone ramy, kiedy poszukuje się nowych rozwiązań dla najtrudniejszych problemów. Wiele technicznych wyzwań, które udało nam się pokonać przy opracowywaniu przyrządów do badań kosmicznych, jest zbieżnych z wyzwaniami, jakie spotykamy przy rozwiązywaniu tego zagadnienia - wyjaśnił dr Morgan. Dr Morgan kieruje tym projektem wraz z profesorem Colinem Pillingerem, kierującym w Wielkiej Brytanii misją Beagle 2 na Marsa, oraz dr Liz Corbett z London School of Hygiene and Tropical Medicine (LSHTM). Środki finansowe pochodzą z Wellcome Trust, brytyjskiej organizacji charytatywnej prowadzącej badania medyczne. Rosetta będzie pierwszym statkiem kosmicznym, który będzie prowadził pomiary naukowe na powierzchni komety. Znajdujący się na jego pokładzie zestaw instrumentów Ptolemy - chromatograf gazowy i spektrometr masowy wielkości pudełka do butów - będzie analizował małe kawałki jądra komety, aby określić jego skład. Te informacje powinny pogłębić naszą wiedzę na temat struktury wczesnego Układu Słonecznego oraz pomóc wyjaśnić, czy komety były kiedykolwiek źródłem wody dla życia na Ziemi. Dr Morgan i jego zespół przystosują teraz tę technologię, aby stworzyć spektrometr nadający się do wykrywania prątków gruźlicy w plwocinie z większą czułością i szybciej niż można to zrobić, badając rozmaz pod mikroskopem. Proces ten zostanie również zautomatyzowany, co wyeliminuje konieczność posiadania wykwalifikowanych techników i specjalnie wyposażonego laboratorium. - Związki chemiczne mają swój unikalny "podpis" - mówi dr Morgan. - Bakteria powodująca gruźlicę ma specjalną otoczkę i właśnie wzorca związków chemicznych w tej otoczce będzie poszukiwał spektrometr masowy. W drugim roku realizacji projektu urządzenie to będzie testowane w Zimbabwe. Według danych Globalnego Funduszu do Walki z AIDS, Gruźlicą i Malarią w 2003 r. ponad 85 000 mieszkańców Zimbabwe było chorych na gruźlicę. Liczba przypadków tej choroby gwałtownie wzrastała w ciągu ostatnich 20 lat. - Pilnie potrzebna nam jest dokładna i opłacalna metoda diagnozowania gruźlicy - mówi dr Corbett. - Obecnie, ponieważ diagnoza nie jest dokładna, może się zdarzyć, że leczenie chorych rozpoczyna się nawet po 10 wizytach u lekarza. W tym okresie mogą oni zarażać, a nawet być narażeni na śmierć - zwłaszcza jeżeli jednocześnie są zarażeni wirusem HIV - zanim postawi się im diagnozę. Profesor Pillinger pochwalił dalekowzroczność wiążącą się z finansowaniem projektu łączącego badania kosmiczne i badania w dziedzinie ochrony zdrowia. - Widzieć, że taka wizja przynosi efekty w badaniach klinicznych, to wielka satysfakcja - powiedział.
Kraje
Zjednoczone Królestwo