Podziemna przechowalnia magazynem zapasowych kopii roślin z całego świata
Na skutej lodem norweskiej wyspie Spitsbergen wydrążono w wiecznej zmarzlinie podziemny magazyn, w którym przechowywane będą próbki nasion z całego świata. W ramach międzynarodowej współpracy naukowców i przedstawicieli rządów powstają cenne zasoby genetyczne, które mogą pomóc nam w dostosowaniu zasobów żywności do zmiany klimatu. Zważywszy, że w ciągu minionego stulecia utraciliśmy trzy czwarte różnorodności biologicznej upraw konieczne są zdecydowane działania, dzięki którym los ten nie spotka pozostałych jeszcze roślin uprawnych. Działanie takie podjęto z końcem lutego, otwierając "globalny skarbiec nasion" - Global Seed Vault. W przeciągu godzin od uroczystej inauguracji skatalogowano, oznaczono kodem oraz zdeponowano ok. 268 tys. próbek nasion zawierających ponad 100 milionów indywidualnych nasion z 220 krajów. Pochodzą one od dwudziestu różnych instytutów badawczych i krajowych kolekcji nasion. Przechowalnia będzie mogła pomieścić ponad dwa miliardy nasion. Obiekt został zbudowany przez stronę norweską. Koszty funkcjonowania banku nasion pokrywane są z funduszy rządowych oraz ze środków pochodzących od prywatnych darczyńców, w tym ok. 13 mln EUR z Wielkiej Brytanii, 8 mln EUR z Australii, 7 mln EUR z Niemiec oraz 4 mln EUR ze Stanów Zjednoczonych. Temperatura wewnątrz przechowalni wynosi ok. 0°C, natomiast optymalna temperatura przechowywania nasion to -19°C. Dlatego od listopada w przechowalni pracują olbrzymich rozmiarów agregaty chłodnicze. Znajdujący się ponad 150 metrów pod wieczną zmarzliną tunel wejściowy zaprojektowano w taki sposób, by był w stanie przetrwać eksplozje oraz trzęsienie ziemi. Ścisłe bezpieczeństwo gwarantuje zautomatyzowany system, a nikt nie jest w posiadaniu wszystkich kodów wejściowych. O podjęciu takich środków ostrożności postanowiono w związku z przypadkami niszczenia poprzednich krajowych banków nasion. Banki w Afganistanie i Iraku zostały zniszczone przez złodziei, których zainteresowały plastikowe kontenery zawierające nasiona. Na Filipinach mur budynku mieszczącego bank nasion został uszkodzony przez tajfun, a w efekcie wiele próbek uległo zniszczeniu. Oprócz tego, że w przechowalni zachowane zostaną próbki nasion roślin, które mogą wyginąć w wyniku ocieplenia klimatu, ułatwi ona badania w zakresie genetyki roślin. Skatalogowanie i zdeponowanie w jednym miejscu tak dużej liczby próbek będzie pomocne dla naukowców chcących zidentyfikować materiał genetyczny i odmiany roślin potrafiące lepiej radzić sobie w zmienionym środowisku, np. zboże o źdźble odpornym na silny wiatr. Niska temperatura na Spitsbergenie ma ponadto gwarantować przetrwanie próbek w przypadku awarii zasilania. "Jesteśmy we wnętrzu arktycznej góry, ponieważ szukaliśmy miejsca, które byłoby naprawdę bezpieczne i działało samo z siebie" - mówi Cary Fowler stojący na czele prowadzącej bank nasion organizacji non-profit, Global Crop Diversity Trust. Laboratoria nasienne dopiero zaczynają uzyskiwać priorytetowy status. W przeszłości uważano je może za domenę hobbistów i rolników, natomiast obecnie coraz powszechniejsze staje się przekonanie, że zmiana klimatu może kiedyś doprowadzić do sytuacji, w której będą one mieć zasadnicze znaczenie dla przetrwania gatunku ludzkiego.
Kraje
Norwegia