Inicjatywa w zakresie leków innowacyjnych ma wzmocnić europejski przemysł farmaceutyczny
W dniu 30 kwietnia br. wraz z opublikowaniem pierwszego zaproszenia do składania wniosków inaugurowano pierwszą inicjatywę w zakresie leków innowacyjnych (ILI). Poprzez połączenie swych sił Komisja Europejska i Europejska Federacja Przemysłu Farmaceutycznego (EFPIA) chcą przywrócić Europie wiodącą rolę w dziedzinie innowacji medycznych. Jako główni partnerzy wspólnego przedsięwzięcia na rzecz inicjatywy w zakresie leków innowacyjnych zainwestują one po 1 mld EUR w okresie najbliższych pięciu lat, z czego początkowa kwota 123 mln EUR przeznaczona zostanie na projekty badawcze już w okresie budżetowym 2008. Inicjatywa ILI jest jedną z pierwszych czterech wspólnych inicjatyw technologicznych (WIT), obok inicjatywy ARTEMIS (systemy wbudowane), ENIAC (technologie nanoelektroniczne 2020) oraz "Czyste niebo" (aeronautyka i transport powietrzny). Dla pierwszego zaproszenia do składania wniosków Komisja Europejska i EFPIA określiły następujące priorytety naukowe ILI: - poprawa predykcyjności immunogenności; - niegenotoksyczna karcynogeneza; - systemy eksperckie do przewidywania toksyczności in silico; - poprawa pedykcyjności nieklinicznej oceny bezpieczeństwa; - kwalifikacja translacyjnych biomarkerów bezpieczeństwa; - wzmocnienie monitorowania korzyści/zagrożeń związanych z lekami; - badania nad wysepkami Langerhansa; - markery zastępcze punktów końcowych chorób naczyniowych; - badania nad bólem; - nowe narzędzia przeznaczone do opracowania innowacyjnych terapii zaburzeń psychiatrycznych; - choroby neurodegeneracyjne; - zrozumienie ciężkiej astmy; - wyniki zarejestrowane u pacjentów chorych na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP); - europejska sieć badawczo-szkoleniowa w dziedzinie leków; - program szkoleń w zakresie nauk w dziedzinie bezpieczeństwa leków; - program szkoleń w zakresie medycyny farmaceutycznej; - program szkoleń w zakresie zintegrowanego opracowywania leków; - program szkoleń w zakresie nadzoru nad bezpieczeństwem farmakoterapii. W swym wystąpieniu komisarz UE ds. nauki i badań naukowych Janez Potocnik wyraził nadzieję, że w inicjatywę włączy się jak najwięcej zainteresowanych stron, dzięki czemu Europa stanie się znowu "bardzo atrakcyjnym miejscem dla badań i rozwoju w dziedzinie farmaceutyki". Z europejskiego przemysłu farmaceutycznego pochodzi wciąż 35% światowej produkcji farmaceutycznej, przez co jest on drugim po przemyśle amerykańskim największym graczem w dziedzinie produkcji leków. Ważny jest również wkład sektora w europejski rynek pracy. W 2004 r. liczba zatrudnionych w nim pracowników przekroczyła 612 tys., z czego 103 tys. przypadało na wysoko wykwalifikowaną kadrę badawczą. W ostatnich czasach jednak pozycja Europy w tej dziedzinie wyraźnie osłabła. Komisarz Potocnik podkreślił, że kiedyś nazywano Europę "światową apteką" - jeszcze dziesięć lat temu siedem na dziesięć nowych leków opracowywano i wytwarzano w Europie. Tymczasem obecnie z Europy pochodzą zaledwie trzy na dziesięć nowych leków. "Celem ILI jest połączenie wysiłków publicznych i prywatnych, dzięki którym Europa będzie mogła stać się dużym graczem" - powiedział komisarz Potocnik. "Chcemy być najlepsi na świecie i stanowić ligę mistrzów w dziedzinie badań biofarmaceutycznych, przechodząc od indywidualnego finansowania projektów do wspólnego finansowania programów z udziałem zainteresowanych stron z sektora publicznego i przemysłu". Przewodniczący EFPIA Arthur Higgins, przemawiający w imieniu federacji, zwrócił uwagę, że społeczeństwo w coraz większym stopniu odczuwa potrzebę innowacji w dziedzinie farmaceutyki. Jednocześnie przemysł farmaceutyczny musi radzić sobie z coraz większymi przeszkodami regulacyjnymi w ramach strategii unikania ryzyka - powiedział szef EFPIA, dodając, że "nie ma terapeutycznych róż bez kolców". Tymczasem średni koszt wprowadzenia produktu farmaceutycznego na rynek wzrósł do ok. 1 mld EUR. Dodatkowo wzrosła złożoność wyzwań w dziedzinie nauk biomedycznych. "My pierwsi przyznajemy, że nie potrafimy sami rozwiązać tych wszystkich problemów" - powiedział Arthur Higgins. W związku z tym wezwał wszystkie zainteresowane strony - małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP), naukowców, ośrodki badawcze, grupy reprezentujące pacjentów, władze publiczne oraz prowadzący badania przemysł farmaceutyczny do aktywnego udziału w nowej WIT.