TIK nadzieją w dziedzinie redukcji emisji CO2 w Europie
Komisja Europejska przyjęła komunikat określający w zarysie rolę technologii informacyjno-komunikacyjnych (TIK) w poprawie efektywności energetycznej i redukcji emisji CO2. Znaczną część uwagi poświęcono potrzebie wzmocnienia badań naukowych w dziedzinie TIK w celu poprawy efektywności podzespołów komputerowych oraz europejskich sieci elektroenergetycznych, mieszkań, budynków i systemów oświetleniowych. Komunikat, zatytułowany Addressing the challenge of energy efficiency through Information and Communication Technologies ("Podjęcie wyzwania efektywności energetycznej przy pomocy technologii informacyjno-komunikacyjnych") wpisuje się w ogólny cel Unii Europejskiej, jakim jest przekształcenie się w niskowęglową gospodarkę o wysokiej efektywności energetycznej. Osiągnięcie tego celu wymaga rozdzielenia utrzymującego się wzrostu gospodarczego od zużycia energii. Ocenia się, że w przypadku braku zmian zużycie energii w UE wzrośnie o 25% przed 2012 r., czego efektem będzie znacznie wyższy poziom emisji gazów cieplarnianych. Natomiast nowo powstające rozwiązania, według Komisji, "dają możliwość modernizacji europejskiej gospodarki ukierunkowanej na przyszłość, w której technologia i społeczeństwo dopasowane będą do nowych potrzeb, a innowacje będą tworzyć nowe możliwości". "TIK nie tylko poprawią efektywność energetyczną i pomogą w walce ze zmianami klimatu, lecz również będą stymulować rozwój dużego, nowoczesnego rynku przystosowanych do współpracy z TIK technologii efektywnych energetycznie, który będzie sprzyjać konkurencyjności przemysłu europejskiego i tworzyć nowe możliwości biznesowe". W celu zainicjowania tego procesu Komisja wzywa do rozpoczęcia badań nad poprawą efektywności energetycznej w określonych obszarach, m.in. samych TIK. "Branża TIK znajduje się w sytuacji wyjątkowo korzystnej pod względem możliwości odegrania wiodącej roli w redukcji emisji, [..] identyfikując i tworząc efektywne rozwiązania do przyjęcia w innych sektorach społeczno-gospodarczych" - napisano w komunikacie. Badania naukowe powinny więc koncentrować się na nowych technologiach i zastosowaniach TIK, które cechuje wysoki potencjał efektywności energetycznej, oraz na obniżeniu energochłonności obecnych technologii TIK i podzespołów, w tym monitorów komputerowych i energoelektroniki. W dokumencie Komisji nacisk położono także na wykorzystanie TIK w poprawie zarządzania europejskimi sieciami elektroenergetycznymi. Sektor przemiany energii, zdominowany przez wytwarzanie energii elektrycznej, zużywa blisko jedną trzecią całej energii pierwotnej. W celu umożliwienia oszczędności energii działalność badawcza skupi się na obszarach przekrojowych, takich jak podzespoły sprzętowe, monitorowanie i sterowanie, zarządzanie złożonymi systemami elektroenergetycznymi, inteligentny pomiar oraz wytwarzanie rozproszone. Według Komisji działania te należy dodatkowo wesprzeć poprzez wymianę dobrych praktyk oraz duże projekty pilotażowe dotyczące współpracujących z TIK układów wytwarzania rozproszonego. Ponad 40% zużycia energii w Europie ma związek z budynkami. Zważywszy, że największe oszczędności mają zostać uzyskane w budynkach mieszkalnych i handlowych, zdaniem Komisji badania powinny skupiać się na systemach zarządzania energią przeznaczonych dla nowych i starych budynków. Takie systemy zarządzania energią, obejmujące inteligentne układy pomiarowe i układy zaawansowanej wizualizacji, potrafią w sposób ciągły pozyskiwać dane na temat tego, co aktualnie dzieje się w budynku i jak funkcjonują urządzenia, a następnie przekazywać je do optymalizującego charakterystykę energetyczną systemu sterowania kognitywnego. Komisja oczekuje, że dzięki zwiększeniu świadomości w zakresie zużycia energii systemy te sprzyjać będą zmianom zachowań, zarówno w gospodarstwach domowych, jak i w przedsiębiorstwach. Szacuje się, że ok. jednej piątej światowego zużycia energii elektrycznej związane jest z oświetleniem, które stanowi przez to obszar o dużym potencjale oszczędności. Dlatego też Komisja zachęcać będzie do podejmowania badań ukierunkowanych na inteligentniejsze systemy oświetleniowe, zarówno wnętrzowe, jak i zewnętrzne i uliczne. Obiecującym obszarem jest znajdująca się już w fazie rozwoju technologia organicznych diod emitujących światło (OLED), która może znaleźć zastosowanie w układach oświetleniowych przeznaczonych do wykorzystywania w dużej skali. Ich zaletą jest posiadanie jednolitej warstwy emisyjnej, są przy tym bardzo efektywne energetycznie i bezpieczne dla środowiska. Komisja uważa, że kluczową rolę w osiągnięciu wymienionych celów badawczych odegra siódmy program ramowy oraz krajowe programy badawcze. Dodatkowo wdrażanie wyników badań powinny wspierać programy krajowe i regionalne, unijny program na rzecz konkurencyjności i innowacji oraz stosowne programy operacyjne.