Jak żyć bezstresowo
Choć zabrzmieć to może zaskakująco, nie tylko ludzie padają ofiarą stresu - rośliny także. Zmiany temperatury czy nawet zbyt duża ilość światła mogą prowadzić do zachwiania bilansu wodnego, co bardzo obciąża roślinę. W jaki sposób więc rośliny bronią się przed stresem? Naukowcy z Uniwersytetu Kraju Basków w północnej Hiszpanii badają substancje, które aktywowane są w roślinach w celu obrony. Zespół badawczy skoncentrował się na sprawdzeniu, które gatunki - kiedy znajdą się w niesprzyjającym środowisku - najlepiej radzą sobie w czasie ponownego zalesiania. Nie ma wątpliwości co do tego, że ludzie czynią krzywdę roślinom. Wycinka lasów i pożary spustoszyły już niektóre z najpiękniejszych obszarów leśnych na Ziemi. Ale także i matka natura, poprzez ekstremalne temperatury, susze i kataklizmy, wywiera wpływ na stan roślinności. Wiosna to najlepsza pora roku dla roślin ze względu na optymalne warunki, gdzie średnia wilgotność jest na odpowiednim poziomie a temperatury są normalne. Kiedy przychodzi lato albo zima, rośliny muszą już borykać się z okresami suszy i ekstremalnymi temperaturami. Takie warunki są dla roślin stresujące. Szczególnie drzewa mają problem z nadmiernym światłem letnim i zimowym, ponieważ nie są w stanie go całego wchłonąć. Naukowcy nazywają to stresem foto-oksydacyjnym. Jedne gatunki posiadają zdolność adaptacji do nowych sytuacji i radzą sobie ze stresem foto-oksydacyjnym, a inne nie. Zespół badawczy z Zakładu Biologii Roślin i Ekologii na Wydziale Nauki i Technologii uniwersytetu mówi, że niezdolność do rozproszenia nadmiaru energii przyczynia się do pogorszenia stanu i w końcu śmierci rośliny. Drzewa, które radzą sobie z problemem, robią to pobudzając związki chemiczne, które chronią je - jak wyjaśnia zespół EKOFISKO. Pod kierownictwem dr Txemy Becerril, EKOFISKO stara się odkryć mechanizmy, jakie włączają się, kiedy roślina chce się obronić. Zespół bada zachowania roślin w sytuacjach stresowych i mierzy ich substancje foto-ochronne. Substancje te wykorzystywane są jako bioczujniki stresu foto-oksydacyjnego, mówią naukowcy. Naukowcom udało się już odtworzyć warunki letnie i zimowe w szklarni oraz pomieszczeniach hodowlanych w obiektach uniwersyteckich. Dzięki temu mogli wyizolować poszczególne czynniki stresowe i zbadać ich działanie. Badane są drzewa długowieczne i inne gatunki leśne. Naukowcy zauważyli, że te rośliny muszą się prawidłowo zaaklimatyzować w otoczeniu, zanim jeszcze rozpocznie się proces zalesiania. Analizują gatunki, które są interesujące pod względem ekologicznym, ekonomicznym albo krajobrazowym, a także gatunki liściaste i odmiany wieloletnie. Ostatnie odkrycia wskazują, że najwytrzymalsze rośliny mają zdolność akumulowania przeciwutleniaczy, w tym witaminy E i specjalnych karotenoidów - rodzaju wysoko nasyconych żółtych i czerwonych pigmentów znajdujących się w roślinach - dzięki którym są w stanie wydalić nadmierną energię. Jeśli chodzi o zmianę klimatu, zespół mówi, że gatunki, które jako pierwsze odczują załamanie klimatu obejmują autochtoniczne gatunki Autonomicznej Prowincji Kraju Basków (CAPV). Najbardziej cierpią rośliny z obszaru południowego, ponieważ to tam spotyka się region śródziemnomorski z atlantyckim.
Kraje
Hiszpania