LipidomicNet: Rozpoczyna się nowy projekt UE
Prace nad nowym projektem o nazwie LipidomicNet ("krople lipidowe jako dynamiczne organelle odpowiedzialne za otłuszczenie i uwalnianie: ponadnarodowe badania chorób u ludzi") posunęły się do przodu po uzyskaniu funduszy z UE. Projekt, zaaprobowany w maju br. w ramach Siódmego programu ramowego (7PR) łączy 21 europejskich grup badawczych i 5 MŚP (małych i średnich przedsiębiorstw). Założeniem projektu jest zachęcenie badań naukowych w zakresie strukturalnej i funkcjonalnej roli lipidów w ochronie zdrowia i rozwoju stanów chorobowych u ludzi, a także zachęcenie młodych naukowców do pracy w tej szybko rozwijającej się dziedzinie badań. Błony biologiczne, gdzie ma miejsce większość funkcji komórki, są zbudowane z cząsteczek lipidów. W jednej komórce znajdują się tysiące rodzajów lipidów; najszerzej znanym jest cholesterol. Lipidy odgrywają ważną rolę w wielu rozpowszechnionych chorobach, w tym chorobach serca, cukrzycy typu II związanej z otyłością, udarem i rakiem oraz chorobach autoimmunologicznych. Najnowsze badania w dziedzinie spektrometrii mas lipidów, w połączeniu z zaawansowanymi narzędziami służącymi do analizy transkryptomu i proteomu oraz nowatorskimi technikami obrazowania, umożliwiły odkrycie kompleksowych powiązań między lipidami, genami i białkami i lepsze zrozumienie ich roli w ochronie zdrowia i rozwoju stanów chorobowych. Lipidomika zajmuje się charakteryzacją i analizą lipidów występujących w ludzkim organizmie oraz integruje dane z wiedzą o ich proteinowych celach i odnośnych genach. Zespoły badawcze pracujące w ramach LipidomicsNet badają interakcję między lipidami a białkami oraz dynamikę otłuszczenia i uwalniania tłuszczu z komórek tłuszczowych. W niektórych komórkach owa dynamika stanowi cechę charakterystyczną chorób związanych z nadmiarem energii dostarczonej do organizmu wraz z pożywieniem, które mają ogromne znaczenia dla opieki zdrowotnej w Europie. Europa odgrywa pionierską rolę w dziedzinie biochemii i analizy lipidów, tak w obszarze badań podstawowych, jak i przemyśle. Europejska Inicjatywa ds. Lipidomiki (European Lipidomics Initiative) połączyła europejskich liderów w dziedzinie lipidomiki z obszaru badań podstawowych i medycznych oraz przemysłu w ich staraniach ukierunkowania sposobu organizacji badań w dziedzinie lipidomiki. Jednym z celów inicjatywy było zapewnienie, że nowe technologie znajdą zastosowanie kliniczne w zapobieganiu i leczeniu zaburzeń lipidowych błon. LipidomicsNet opiera się na partnerstwie publiczno-prywatnym (PPP) ułatwiając przełożenie nowych odkryć lub wynalazków na nowe technologie i produkty z korzyścią dla systemów opieki zdrowotnej. Cechą charakterystyczną projektu LipidomicsNet jest jego światowa baza danych, LipidomicNet-Wiki. "Wiki" to termin wykorzystywany do opisania serwisu internetowego, który umożliwia odwiedzającym wnieść kontrybucję lub po prostu redagować treść. LipidomicNet wiki integruje istniejące bazy danych dotyczące lipidomiki: Europejska Platforma Wiedzy Specjalistycznej nt. Lipidomiki (która była częścią projektu ELife) i konsorcjum Danubian Biobank, Lipidbank Japonii oraz amerykańska inicjatywa LIPID MAPS. W serwisie ukazują się informacje o lipidomice, a użytkownicy mogą z łatwością dodać lub redagować informacje (należy zaznaczyć, że proces ten jest uważnie moderowany). Serwis pełni funkcję platformy dla naukowców gdzie mogą ustanawiać nomenklaturę oraz wymieniać się wynikami i narzędziami. Europejska Fundacja Nauki (ESF) niedawno nawoływała do większego nacisku na badania w dziedzinie lipidomiki, zalecając rozwój "intensywnych, skoordynowanych i międzydyscyplinarnych programów badawczych w całej Europie w celu lepszego zrozumienia funkcjonowania i roli lipidów w ochronie zdrowia i rozwoju stanów chorobowych", do integracji europejskich baz danych dotyczących lipidów oraz do "[uproszczenia] komunikowania się z innymi bazami danych na świecie". Konsorcjum niewątpliwie podjęło się wyzwania połączenia tych różnych zbiorów danych w jedną bazę danych poświęconą patologii chorobowej. Istnieje podstawa by wierzyć, że wraz z rozpoczęciem projektu miejsce będą miały znaczące postępy w diagnozowaniu, monitorowaniu, a możliwe że i w leczeniu wielu chorób i zaburzeń.