Badanie ukazujące oddziaływanie uzależnienia na mózg
Badania przeprowadzone przez europejskich naukowców rzucają nowe światło na kwestię zmian, jakie zachodzą w mózgu osób uzależnionych od narkotyków. Odkrycie to może przyczynić się do powstania nowych terapii odzwyczajających i zapobiegających powrotowi do nałogu. Badanie - częściowo finansowane przez UE - opublikowano w czasopiśmie naukowym "Neuron". Uzależnienie doprowadza do zmian molekularnych w mózgu, w szczególności w regionach uwalniania dopaminy - neuroprzekaźnika, który odgrywa rolę w dążeniu do uczucia przyjemności. Komórki nerwowe narkomanów ulegają modyfikacji, w rezultacie której są one w stanie przewodzić znacznie silniejsze niż normalnie sygnały dopaminowe. Zjawisko to określane jest mianem plastyczności synaptycznej wywołanej narkotykiem, a naukowcy przez wiele lat podejrzewali, że odgrywa ono centralną rolę w powstawaniu uzależnienia. W ramach najnowszego badania naukowcy z Niemiec, Szwajcarii i Hiszpanii analizowali zmodyfikowane genetycznie myszy, u których w neuronach produkujących dopaminę wyłączono pewne kluczowe białka. Zachowanie tych myszy porównywano w serii doświadczeń z zachowaniem zwyczajnych myszy. Na początku obie grupy zachowywały się podobnie - będąc pod wpływem kokainy zwierzęta wykazywały typowe dla uzależnienia zachowania, większość czasu spędzając w miejscach, w których spodziewały się narkotyku. Po odstawieniu narkotyków myszy niezmodyfikowane, w miarę ustawania zachowania uzależnieniowego, przestawały ich szukać. Natomiast myszy, u których wyłączono białko CluR1 nie przestawały szukać narkotyków, pomimo upływu dłuższego czasu od ich odstawienia. Innymi słowy, ich zachowanie uzależnieniowe nie zanikło. W przypadku zwyczajnych myszy, które były wcześniej uzależnione, po odstawieniu kokainy i ponownemu podaniu jej po dłuższej przerwie uzależnienie zostaje natychmiast wzbudzone i następuje uaktywnienie zachowań poszukiwawczych narkotyku. W nowym badaniu stwierdzono natomiast, że myszy bez białka NR1 nie powracały do zachowań uzależnieniowych. "Fascynujące jest obserwować, jak poszczególne białka determinują zachowania uzależnieniowe" - mówi Günther Schütz z Niemieckiego Centrum Badań nad Rakiem (DKFZ). "Wyniki naszego badania otwierają zupełnie nowe perspektywy terapii uzależnieniowej" - dodaje Rainer Spanagel z niemieckiego Centralnego Instytutu Zdrowia Psychicznego (Zentralinstitut für Seelische Gesundheit). "Blokując receptor NR1 można chronić przed powrotem do uzależnienia. Selektywna aktywacja GluR1 może nawet przyczynić się do wytłumienia uzależnienia". UE udzieliła badaniu wsparcia ze środków unijnego projektu PHECOMP (Phenotypical characterisation of animal models for neuropsychiatric disorders related to compulsive behaviour), który finansowany jest w ramach obszaru tematycznego szóstego programu ramowego (6PR) "Nauki o życiu, genomika i biotechnologia dla zdrowia".