Niesporczaki potrafią przeżyć w przestrzeni kosmicznej
Europejscy naukowcy ustalili, że mikroskopijnej wielkości zwierzęta zwane niesporczakami są w stanie przetrwać w ekstremalnych warunkach przestrzeni kosmicznej. Warunki panujące w przestrzeni kosmicznej są dla większości form życia skrajnie nieprzyjazne - temperatura sięga zera bezwzględnego (-273°C), występuje próżnia i silne promieniowanie pochodzące ze Słońca i gwiazd. Dotychczas tylko niektóre bakterie i porosty wykazały zdolność do przeżycia w przestrzeni kosmicznej. Jak dotąd w warunkach takich nie umieszczono żadnego gatunku zwierząt. W artykule zamieszczonym na łamach "Current Biology" niemieccy i szwedzcy naukowcy opisują eksperyment, któremu poddali mini-zwierzęta, niesporczaki. Określane w niektórych językach mianem "wodnych niedźwiedzi" niesporczaki to malutkie (do 1,5 mm długości) bezkręgowce pospolicie występujące w wilgotnym środowisku, m.in. wśród mchów i porostów. Ponieważ środowiska takie narażone są na wysychanie, niesporczaki wykształciły zdolność do przetrwania długich, nawet wieloletnich okresów suszy. Okazuje się, że zwierzęta te potrafią także wytrzymać ekstremalne gorąco, zimno i promieniowanie. Dzięki wymienionym cechom niesporczaki mają największą spośród wszystkich organizmów szansę na przeżycie w przestrzeni kosmicznej. We wrześniu 2007 r. w ramach misji FOTON-M3 Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) wyniesiono w kosmos wysuszone egzemplarze dwóch gatunków niesporczaka. Przez okres dziesięciu dni bezkręgowce krążyły po niskiej orbicie ziemskiej na wysokości 258-281 km nad poziomem morza. Przez cały ten czas zarówno dorosłe osobniki, jak i jaja niesporczaków narażone były na oddziaływanie próżni, promieni UV oraz promieniowania kosmicznego. Po powrocie na Ziemię niesporczaki zostały nawodnione i poddane obserwacji naukowców, którzy mieli ustalić, czy zwierzęta przeżyły eksperyment i czy są w stanie rozmnażać się. Osobniki, które w przestrzeni kosmicznej narażone były wyłącznie na oddziaływanie próżni po nawodnieniu funkcjonowały prawidłowo. Wysoką śmiertelność stwierdzono natomiast wśród egzemplarzy poddanych promieniowaniu słonecznemu. Mimo to, niektóre z nich nie tylko zdołały przeżyć, ale nie utraciły zdolności rozrodczych, chociaż zostały napromienione dawkami promieniowania UV tysiąckrotnie przekraczającymi poziom występujący na Ziemi. "Jak tym zwierzętom udało się odzyskać funkcje życiowe pomimo otrzymania dawki promieniowania UV przekraczającej 7.000 kJm-2 w warunkach próżni kosmicznej (...) pozostaje zagadką" - piszą naukowcy. Konieczne będą dalsze badania mechanizmów umożliwiających niesporczakom przeżycie napromienienia, które nieodwracalnie uszkodziłoby DNA człowieka. Naukowcy przypuszczają, że przede wszystkim w grę mogą wchodzić specjalne mechanizmy zapobiegające uszkodzeniu DNA oraz skuteczny system jego naprawy.
Kraje
Niemcy, Szwecja