Pułapka rodzicielstwa oczami ptaka
Wyniki finansowanych ze środków unijnych badań, prowadzonych przez ornitologów z Uniwersytetu w Bath, Wlk. Brytania, pokazują, że rodzice równoważą fakt posiadania leniwego partnera wkładając więcej wysiłku w wychowanie potomstwa. W ramach badań, których wyniki opublikowano w czasopiśmie Journal of Evolutionary Biology, przeanalizowano wyniki ponad 50 projektów badawczych poświęconych ptakom, aby zrozumieć dlaczego i w jaki sposób dzielą się one obowiązkami rodzicielskimi. W przyrodzie, inaczej niż w świecie człowieka, wspólne zajmowanie się i wychowywanie młodych przez rodziców jest dosyć niespotykane. U wielu gatunków samiec zostawia młode potomstwo pod opieką matki i wyrusza na poszukiwanie innej partnerki. Ale w przypadku wielu gatunków ptaków oraz niektórych ryb i naczelnych, w tym człowieka, powszechnym jest pozostawanie rodziców razem. Źródłem unijnego wsparcia dla tych badań był projekt INCORE (Integracja współpracy badawczej w Europie), który sfinansowano z tematu "Koordynacja działalności badawczej" Szóstego Programu Ramowego (6PR), oraz projekt GEBACO (W kierunku podstaw genetycznych współpracy), który uzyskał fundusze z budżetu "Nowe i pojawiające się nauki i technologie" (NEST) 6PR. Dr Freya Harrison z Uniwersytetu w Bath, która współpracowała z kolegami z Uniwersytetu Bristolskiego, Wlk. Brytania, oraz z Uniwersytetu w Debreczynie na Węgrzech, mówi: "Opieka nad potomstwem ma zasadnicze znaczenie dla jego przetrwania u wielu gatunków, niemniej wiąże się jednocześnie z dużymi nakładami czasu i zaangażowania. Czas spędzony na wychowywaniu młodych oznacza stracone możliwości ponownego łączenia się w pary i posiadania większej ilości potomstwa, zatem rodzice stają przed kompromisem między opieką nad obecnym potomstwem a powoływaniem do życia kolejnych potomków." "To stwarza konflikt interesów między rodzicami, gdyż każdy z nich skorzystałby na pozostawieniu partnera z dzieckiem, by odejść i mieć nowy miot gdzie indziej. Tak właśnie się dzieje u większości gatunków zwierząt, a my chcieliśmy zrozumieć, w jaki sposób i dlaczego zwierzęta takie jak ptaki i naczelne wykształciły tendencję do dzielenia się obowiązkami rodzicielskimi." Analizie poddano dane z ostatnich 30 lat na temat wychowywania potomstwa przez ptaki, aby rozpoznać modele wychowywania potomstwa wspólne dla wszystkich badanych gatunków. Naukowcy odkryli, że jeżeli jeden rodzic pracuje mniej niż inny, a nawet opuszcza rodzinę, jego partner wkłada więcej wysiłku w wychowanie potomstwa, jednak niezupełnie tyle, aby całkowicie zrównoważyć lenistwo tamtego. Jak mówi dr Harrison: "Niektórzy mawiają, że małżeństwo jest stanem antagonistycznej współpracy. W tym przypadku odkryliśmy, że sekret trwałego łączenia się w pary polega na jedynie częściowym równoważeniu braków partnera, aby zyskać pewność, iż pozostanie." Profesor Innes Cuthill z Uniwersytetu Bristolskiego dodaje: "Oczywiście nie twierdzimy, że ryby i ptaki, czy nawet ludzie, koniecznie podejmują świadomie wykalkulowane decyzje. Bardziej prawdopodobnym wydaje się, że są to wrodzone zasady reagowania, zmodyfikowane być może w procesie uczenia się, które umożliwiają udany udział we wspólnych działaniach bez pozwalania innym na wykorzystywanie nas."
Kraje
Węgry, Zjednoczone Królestwo