Finansowane przez UE badanie zaleca ostrożność w hodowli ryb transgenicznych
W jaki sposób można ograniczyć nadmierną eksploatację zasobów ryb i pomóc branży hodowli ryb? Niektórzy eksperci twierdzą, że hodowla ryb transgenicznych, których materiał genetyczny został zmodyfikowany w celu zwiększenia tempa wzrostu, jest tylko środkiem do osiągnięcia celu. Jednak szwedzcy naukowcy w ramach badań finansowanych przez UE ostrzegają: jeśli transgeniczne ryby wydostałyby się do środowiska naturalnego, mogłoby to wywołać wiele problemów mających wpływ na nasze życie codzienne. Badania prowadzone na szwedzkim Uniwersytecie w Göteborgu są częścią projektu ERATS ('Ocena ryzyka ekologicznego związanego z łososiem transgenicznym') i zostały sfinansowane kwotą 202 600 euro w ramach programu Marie Curie europejskiego Szóstego Programu Ramowego (6PR). Partnerzy projektu ERATS przeprowadzili badania skutków środowiskowych hodowli organizmów modyfikowanych genetycznie (GMO) w celu lepszego zrozumienia potencjalnego ryzyka ekologicznego, jakie niesie komercyjna hodowla ryb transgenicznych. Wszczepiając rybom geny innych organizmów, naukowcy wyhodowali ryby, których tempo wzrostu było dwukrotnie wyższe niż u normalnych ryb i które były bardziej odporne na choroby. Są to ryby transgeniczne. Transgen to gen lub materiał genetyczny, który został przeniesiony między organizmami w sposób naturalny lub za pomocą technik inżynierii genetycznej. Wybrany gen jest namnażany za pomocą bakterii, a następnie następuje jego wyizolowanie, oczyszczenie oraz wszczepienie za pomocą mikrozastrzyku do komórek jajowych ryby, której geny są modyfikowane. Przeniesione geny zawierają sekwencję DNA z zakodowaną potrzebną cechą. Do tej pory zmodyfikowano genetycznie około 20 gatunków ryb, takich jak łosoś, karp czy zębacz. Postępy w tej dziedzinie umożliwiły naukowcom wyhodowanie ryb odporniejszych na niską temperaturę. W wyniku tego ryby mogą łatwiej rozmnażać się w niskiej temperaturze. Eksperci uważają, że patrząc z perspektywy komercyjnej hodowli ryb, ryby transgeniczne mogą zwiększyć wydajność hodowli. Inni z kolei twierdzą, że hodowla takich ryb wiąże się z ryzykiem i wywiera niepożądany wpływ na środowisko naturalne. Jednym z argumentów jest możliwość akumulacji toksyn, ponieważ ryby transgeniczne potrafią je zwalczać. W takim przypadku najbardziej ucierpią konsumenci. Wyższy poziom hormonu wzrostu w rybach może także wywrzeć negatywny wpływ na konsumentów. 'Należy prowadzić hodowlę ryb transgenicznych wyłącznie w układach zamkniętych na lądzie aż do odwołania', stwierdził dr Frederik Sundström z Wydziału Zoologii Uniwersytetu w Göteborgu. Dr Sundström przeprowadził w laboratorium symulację wydostania się ryb transgenicznych z hodowli, co umożliwiło zbadanie transgenicznego łososia oraz pstrąga tęczowego. Eksperyment miał na celu określenia ryzyka ekologicznego, które mogłoby zagrozić środowisku naturalnemu. Wyniki wykazały, że w przypadku wydostania się ryb transgenicznych z hodowli wywrą one znacznie większy wpływ na środowisko naturalne niż ryby pochodzące ze zwykłych hodowli. Ryby genetycznie modyfikowane mają większą szansę przeżycia, gdy na przykład brakuje wystarczającej ilości pożywienia. 'Jest to prawdopodobnie spowodowane tym, że ryby genetycznie modyfikowane są bardziej konkurencyjne oraz lepiej przetwarzają pożywienie', zwrócił uwagę dr Sundström. Ryby transgeniczne pokonałyby swoich naturalnych odpowiedników, według naukowców jest to duży problem. Jednak trudno określić, jaki wpływ wywarłyby ryby transgeniczne na środowisko naturalne, ponieważ środowisko laboratoryjne różni się od naturalnego. Według dr Sundström potrzebne jest porozumienie ponad podziałami, zanim zaczną być tworzone komercyjne hodowle transgeniczne. 'Należy zastosować także środki zapobiegawcze', powiedział. 'Hodowlę ryb transgenicznych należy prowadzić wyłącznie na lądzie, tak aby nie mogły się wydostać do środowiska naturalnego', wyjaśnił szwedzki naukowiec. 'Na pewno w układach zamkniętych powinny być hodowane płodne ryby'. Obecnie komercyjna hodowla ryb transgenicznych nie jest dozwolona w żadnym kraju, ale stosowne organy w Unii Europejskiej i Stanach Zjednoczonych są w trakcie rozpatrywania wniosków o pozwolenie na taką hodowlę.
Kraje
Szwecja