Unijni naukowcy walczą z dyskryminacją wiekową w badaniach klinicznych
Ludzie starsi zażywają więcej leków z oczywistych względów. Rodzi się pytanie, dlaczego ta grupa jest wyłączona z testów klinicznych badających działanie leków? Finansowany ze środków unijnych projekt PREDICT (Zwiększanie udziału osób starszych w testach klinicznych) ma znaleźć na nie odpowiedź, a w toku przygotowania jest karta praw sprzeciwiająca się dyskryminacji osób starszych w testach klinicznych. Kwota dofinansowania projektu z tematu "Zdrowie" Siódmego Programu Ramowego (7PR) wynosi ponad 750.000 EUR. Eksperci ds. zdrowia twierdzą, że istotne znaczenie ma potwierdzenie skuteczności i bezpieczeństwa leków, zwłaszcza w obliczu postępującego starzenia się populacji europejskiej. Testy kliniczne leków powinny uwzględniać krytyczne czynniki, takie jak wpływ na osoby starsze z uwagi na przykład na zmieniony metabolizm. Partnerzy projektu PREDICT, pracujący pod kierunkiem Centrum Ekonomii Medycyny i Badań Medycznych z Wlk. Brytanii, podkreślają, że wyniki testów przeprowadzonych na młodszej populacji nie zawsze można ekstrapolować na jej starszą część. Są przekonani, że osoby starsze powinny mieć dostęp do leków, które zostały przetestowane pod kątem skuteczności i bezpieczeństwa na ich grupie wiekowej. Konsorcjum liczące 11 członków ocenia obecnie zakres, w jakim osoby starsze zostały wyłączone z tego typu testów. Naukowcy odkryli na przykład, że średni wiek pacjentów poddawanych testom klinicznym w zakresie leczenia nadciśnienia wynosi 63 lata, podczas gdy 44% pacjentów, u których diagnozuje się po raz pierwszy to schorzenie ma ponad 70 lat. W ramach prowadzonych badań przeprowadzono wywiady z ekspertami ds. zdrowia w 9 krajach oraz powołano 50 grup dyskusyjnych z udziałem osób starszych i ich opiekunów. Według uzyskanych wyników zarówno pacjenci, jak i lekarze wyraziliby zgodę na objęcie tej grupy wiekowej testami klinicznymi. "Jeżeli metody leczenia nie są oceniane pod kątem osób starszych, wówczas lekarzom trudno jest wyważyć zagrożenia i korzyści" - jak BBC cytuje wypowiedź dr Gary Millsa, dyrektora Centrum Ekonomii Medycyny i Badań Medycznych. Zdaniem dr Millsa w przypadku udziału osób starszych w testach klinicznych należy być może rozważyć bardziej praktyczne alternatywy. Na przykład przeniesienie stanowisk testowych przez naukowców bliżej uczestników (tj. do ich domów) zamiast zapraszania ich do centrum badawczego. Projekt PREDICT uzyskał wsparcie Brytyjskiego Towarzystwa Geriatrycznego, którego przedstawiciel profesor David Oliver podkreślił, że zbyt mały udział osób starszych w testach klinicznych stanowi "poważny problem". Według profesora Olivera: "lekarze starają się praktykować medycynę opartą na danych, ale nie ma takiej możliwości, jeżeli w badaniach bierze udział niewystarczająca liczba osób starszych." Być może przeprowadzanie testów na młodszych osobach jest łatwiejsze, ale wyniki mogą mieć istotny wpływ na starszą populację - dodaje. "Oni [osoby starsze] mają mniejsze szanse w porównaniu z młodszymi osobami na dostęp do danych z badań klinicznych, na których można oprzeć decyzję dotyczącą zagrożeń i korzyści związanych z danym lekiem czy innymi metodami leczenia" - jak Financial Times cytuje wypowiedź profesora Petera Crome'a, byłego prezesa Brytyjskiego Towarzystwa Geriatrycznego, dodając, że jest to forma dyskryminacji wiekowej. Projekt PREDICT zgromadził naukowców z Czech, Hiszpanii, Holandii, Izraela, Litwy, Polski, Rumunii, Wlk. Brytanii i Włoch.