Naukowcy odkrywają, że lek przeciwko AIDS atakuje herpeswirusy
Zespół naukowców europejskich odkrył, że raltegravir, lek sprzedawany przez koncern farmaceutyczny Merck pod nazwą Isentress i wykorzystywany do leczenia AIDS (zespołu nabytego niedoboru odporności), może pomóc w leczeniu herpeswirusa. Badania, dofinansowane w części z projektu SPINE2-COMPLEXES (Od receptora do genu - budowa kompleksów ze ścieżek sygnalizacyjnych łączących immunologię, neurobiologię i raka), który otrzymał 12 mln EUR z tematu "Nauki o życiu, genomika i biotechnologia na rzecz zdrowia" Szóstego Programu Ramowego (6PR) UE, mogą przyczynić się do opracowania leku do zwalczenia całej rodziny herpeswirusów. Naukowcy, pracujący pod kierunkiem Instytutu Badań Biomedycznych (IRB Barcelona) w Hiszpanii, dostarczają dowodów na redukcję przez raltegravir funkcji głównego białka w replikacji jednego rodzaju herpeswirusa. "Wyniki mają istotne znaczenie medyczne z trzech powodów" - wyjaśnia Miquel Coll, koordynator programu biologii strukturalnej i komputerowej IRB. "Po pierwsze ludzie nie posiadają atakowanego białka wirusowego, zatem umożliwiłoby to stosowanie wysoce specjalistycznego leku, który nie przynosi skutków ubocznych, jakie mogłyby się wiązać z innymi lekami. Po drugie inhibitor nie jest toksyczny dla ludzi przy podawaniu w stężeniach terapeutycznych - jako że już znajduje się na rynku, testy toksyczności zostały już przeprowadzone i po trzecie dysponujemy danymi, które wskazują, że wszystkie herpeswirusy posiadają to białko. Stąd mógłby to być właściwy cel w walce przeciwko wszystkim wirusom z rodziny Herpesviridae." Wirusy herpes obejmują patogeny, takie jak wirus opryszczki pospolitej 1 i 2 - wirus wywołujący ospę wietrzną (znany jako wirus półpaśca), wirus Epsteina-Barra (który jest powiązany z kilkoma typami nowotworów), wirus różyczki, wirus cytomegalii i wirus herpes powiązany z mięsakiem Kaposiego. Ludzki wirus cytomegalii (HCMV), który był przedmiotem badań, powoduje uszkodzenia neurologiczne u 1% noworodków w krajach rozwiniętych. Powoduje również zapalenie siatkówki, które pogarsza się, aż do ślepoty u 25% osób chorych na AIDS, uszkodzenia mózgu i ośrodkowego układu nerwowego u młodych ludzi dorosłych, zapalenie okrężnicy, mononukleozę - powszechniej znaną pod nazwą "choroby pocałunków" - oraz poważne choroby gardła. Mimo iż 90% dorosłych jest nosicielami HCMV, to wirus jest oportunistą, uaktywniając się głównie u osób z osłabionym układem immunologicznym, chorych na raka i AIDS, biorców organów i noworodków. W celu replikacji wirus herpes przenika do jądra komórki, gdzie wykorzystuje mechanizm komórkowy do kilkukrotnego skopiowania swojego DNA (kwasu dezoksyrybonukleinowego) w pojedynczy, duży łańcuch. Po skopiowaniu, kompleks zwany terminazą, który tworzą trzy podjednostki białkowe, tnie nowe DNA na małe fragmenty rozmiaru pojedynczego genomu wirusa i wprowadza je do pustych skorup (kapsyd) utworzonych w jądrze komórkowym. Następnie nowe wirusy opuszczają komórkę, aby kontynuować infekcję. Naukowcy przeanalizowali trójwymiarową (3D) strukturę jednej części terminazy za pomocą najnowocześniejszej, wysokowydajnej techniki ekspresji białka przy współpracy z Europejskim Laboratorium Biologii Molekularnej (EMBL) w Grenoble, Francja, i odkryli, że przypomina ona integrazę wirusa AIDS, na którą są już leki. Testy przeprowadzono bezpośrednio na białku w probówkach. "Teraz musimy przeprowadzić testy na całych, zainfekowanych komórkach, poprawić oddziaływanie leku i potwierdzić jego skuteczność w przypadku innych rodzajów herpeswirusów" - stwierdza dr Coll, którego laboratorium opatentowało drugie zastosowanie leku raltegravir. Wkład w badania wnieśli eksperci z Czech, Francji, Hiszpanii, Holandii, Izraela, Niemiec, Portugalii, Szwecji, Węgier, Wlk. Brytanii i Włoch. Odkrycia zostały opublikowane w czasopiśmie Proceedings of the National Academies of Sciences (PNAS).
Kraje
Czechy, Niemcy, Hiszpania, Francja, Węgry, Izrael, Włochy, Niderlandy, Portugalia, Szwecja, Zjednoczone Królestwo