Badania owiec ujawniają koszty silnego układu immunologicznego
Według wyników nowych badań przeprowadzonych przez naukowców z USA i Wlk. Brytanii silny układ immunologiczny może wydłużyć życie zwierzęcia, ale prowadzi do niższej płodności. Odkrycia opublikowane w czasopiśmie Science dają pojęcie o tym, dlaczego jedni ludzie są bardziej podatni na infekcje od innych. Występuje znaczne zróżnicowanie siły układu immunologicznego wśród ludzi. Powstaje pytanie, dlaczego na drodze ewolucji geny powiązane ze słabszym układem immunologicznym nie zostały wyrugowane. Jedna z możliwych odpowiedzi wskazuje, że ceną jaką trzeba zapłacić za silny układ immunologiczny może być obniżona płodność. "Od dawna podejrzewaliśmy, że silne reakcje immunologiczne powinny przedłużać życie w obliczu infekcji, ale mogą być również kosztowne dla możliwości reprodukcyjnych" - wyjaśnia Andrea Graham z Uniwersytetu Edynburskiego w Wlk. Brytanii i Uniwersytetu Princeton w USA. "Znalezienie dowodu na tego typu kompromis może wyjaśnić, dlaczego siła reakcji immunologicznych u zwierząt jest tak bardzo zróżnicowana, a nawet ich predyspozycję do infekcji lub autoimmunizację." Aby dotrzeć do sedna sprawy profesor Graham wraz z kolegami badała dziką owcę Soay na odległej i niezamieszkanej wyspie Hirta w archipelagu St Kilda, który jest położony około 160 kilometrów (km) od zachodnich wybrzeży Szkocji. Co roku w sierpniu, przez 11 lat naukowcy pobierali próbki krwi zwierząt i odnotowywali ile jagniąt wydała każda owca oraz długość życia poszczególnych osobników. Zespół interesował poziom przeciwciał we krwi zwierząt, gdyż owce z wyższym poziomem przeciwciał mają silniejszy układ immunologiczny i są lepiej przygotowane do zwalczania infekcji pasożytniczych, które są wyjątkowo powszechne wśród populacji owiec na wyspie Hirta. Badania ujawniły, że owce z wysokim poziomem przeciwciał żyją najdłużej i mają największe prawdopodobieństwo przetrwania srogich zim. Aczkolwiek mniej prawdopodobne jest wydanie przez nie młodych w porównaniu z innymi osobnikami. Dla porównania owce ze stosunkowo niskim poziomem przeciwciał rodziły co roku więcej jagniąt, ale ich życie było krótsze niż w przypadku owiec z wysokim poziomem przeciwciał. W sumie z ewolucyjnego punktu widzenia obydwie grupy osiągają to samo, wydając mniej więcej tę samą liczbę młodych w ciągu swojego życia. Według naukowców to może wyjaśniać, dlaczego odporność jest tak bardzo zróżnicowana u poszczególnych osobników. Co więcej, skłonność do silniejszego lub słabszego układu immunologicznego wydaje się być cechą rodzinną. "Ta podstawa genetyczna oznacza, że dobór naturalny może kształtować cechę" - stwierdza profesor Graham. Ponadto odkrycia sugerują, że autoimmunizacja, w przypadku której układ immunologiczny jest tak silny, że atakuje tkanki własnego organizmu, może występować w naturalnym środowisku. Do tej pory autoimmunizację zaobserwowano jedynie u ludzi oraz u ssaków laboratoryjnych, domowych i przetrzymywanych w niewoli. Zdaniem naukowców potrzebne są dalsze badania, aby przeprowadzić głębszą analizę. Lynn Martin z Uniwersytetu Południowej Florydy w USA, która nie brała udziału w badaniach, podkreśla że wykorzystanie przez naukowców dzikich zwierząt ma ogromne znaczenie. "Od tak dawna immunologia opiera się na badaniach udomowionych zwierząt w czystych środowiskach laboratoryjnych, w których zwierzętom podaje się karmę w takich ilościach, jakich potrzebują, zapewnia się schronienie przed żywiołami oraz wystawia na niewielkie, o ile jakiekolwiek, działanie pasożytów" - mówi. "Takie warunki są doskonałe do zdobycia szczegółowych informacji na temat sposobu radzenia sobie gospodarzy z pasożytami na poziomie molekularnym i komórkowym, niemniej nie są one reprezentatywne dla warunków naturalnych i mogą tendencyjnie wypływać na nasze poznawanie funkcji immunologicznych." Co najważniejsze, odkrycia przyczynią się do wyjaśnienia, dlaczego niektóre osoby cierpią bardziej niż inne w przypadku narażenia na infekcje oraz dlaczego szczepionki są skuteczniejsze u niektórych osób.
Kraje
Zjednoczone Królestwo, Stany Zjednoczone