Hodowle krewetek atakowane przez wirusa
Wirus WSS [ang. white spot syndrome virus] ma niszczycielski wpływ na hodowle krewetek na całym świecie, a jego agresywność rośnie wraz z rozprzestrzenianiem się epidemii, odwrotnie niż w przypadku innych wirusów, jak np. grypa, które stopniowo giną. Naukowcy z Uniwersytetu w Wageningen w Holandii odkryli, że wirus WSS ewoluuje wraz z dostosowywaniem praktyk w hodowli krewetek. Mają nadzieję, że gruntowniejsza wiedza umożliwi lepszą kontrolę i powstrzymanie choroby. Odkrycia zostały niedawno opublikowane w czasopiśmie PLoS ONE. Światowa produkcja krewetek wzrosła w ciągu ubiegłej dekady z 750.000 ton w latach 90. XX w. do ponad 3 mln ton w ostatnich 5 latach, poważnie wpływając na przybrzeżne ekosystemy i źródła utrzymania. Wirus WSS to śmiertelny patogen krewetek, który zdaniem naukowców stanowi główne zagrożenie hodowli tych skorupiaków od dwóch ostatnich dekad. Choroba jest śmiertelna i zakaźna, szybko dziesiątkując ławice krewetek. Wybuchy epidemii wirusa WSS doprowadziły w kilka dni do wyginięcia całych populacji krewetek hodowlanych na świecie. Z czasem wirus zaczął objawiać się w coraz ostrzejszy sposób, a udokumentowane wybuchy epidemii w Chinach w 1992 r. i Ekwadorze w 1999 r. wskazują na 70% uszczuplenie lokalnej produkcji krewetek w następstwie zarazy. Od tamtego czasu wirus rozprzestrzenił się na całym świecie, bowiem odkryto go nawet u dzikich skorupiaków w Europie. Aby dowiedzieć się, dlaczego wirus WSS zachowuje się w tak odmienny sposób od innych wirusów, naukowcy z Wageningen zrekonstruowali genetyczną i geograficzną trajektorię wirusa krewetek poczynając od jego domniemanych przodków. Odkryli, że z czasem sprawność wirusa rośnie, a genom kurczy się według wzorca podobnego do teoretycznych przewidywań biologii ewolucyjnej. Naukowcy pracujący pod kierunkiem dr Marka Zwarta z uniwersyteckiego Laboratorium Wirusologicznego najpierw poddali analizie próbki wirusa z krajów azjatyckich, a następnie porównali je między sobą i opublikowali artykuły nt. WSS z Chin, Tajlandii, Tajwanu i Wietnamu. To pomogło autorom zidentyfikować zmiany genetyczne i sprawnościowe, jakie pojawiły się w różnych populacjach wirusa od kiedy został po raz pierwszy odkryty. Naukowcy doszli do wniosku, że w sporym genomie wirusa WSS są regiony cechujące się zróżnicowaniem izolatów, które wyróżniają się głównie brakującymi fragmentami DNA (kwasu dezoksyrybonukleinowego) albo tak zwanymi delecjami. Uporządkowanie serii próbek wirusa w czasie pozwoliło zidentyfikować niezwykły schemat, a mianowicie większość zmiennych regionów zniknęła początkowo z genomu, ale tempo delecji malało z czasem w procesie, który można opisać matematycznie. Testy na krewetkach wykazały, że zjadliwość wirusa odpowiednio się zwiększała. Zdaniem zespołu obydwie zmiany wydają się być ewolucyjnym dostosowywaniem się wirusa do praktyk stosowanych w hodowli krewetek. Wirus wydaje się również rozprzestrzeniać na duże odległości w krótkim czasie, co sugeruje, że czynnikiem jest transport zakażonych krewetek. Powstrzymanie rozprzestrzeniania się wirusa stanowi główne pole do poprawy w zwalczaniu przyszłych wybuchów epidemii w systemach produkcji krewetek - stwierdzili naukowcy, podkreślając potrzebę strategii interwencji, które skoncentrują się na transporcie dalekiego zasięgu. Podkreślili fakt, że na przykład rygorystyczne środki wprowadzone na Filipinach w celu niewpuszczenia wirusa WSS zapobiegły jego pojawieniu się do 1999 r. Środki te obejmowały zakaz importu wszelkich egzotycznych gatunków krewetek oraz regulacje w zakresie krajowego przewozu narybku krewetek. Naukowcy wyrazili przekonanie, że pogłębienie wiedzy na temat epidemiologii wirusa WSS w rozmaitych skalach czasowych i przestrzennych doprowadzi do lepszej kontroli i powstrzymania choroby.
Kraje
Niderlandy