Rola widłonoga w arktycznym łańcuchu pokarmowym
Maleńki widłonóg Calanus glacialis, kuzyn langusty i dafni, odgrywa rolę w diecie wielu organizmów w regionie Arktyki, zwłaszcza w czasie ekstremalnej pory zimowej. Roślinożerny, arktyczny gatunek zooplanktonu, Calanus, zaadoptował się z powodzeniem do topniejącego lodu morskiego i kwitnienia malutkiego gatunku glonów. W ramach nowych badań, przeprowadzonych pod kierunkiem Centrum Uniwersyteckiego na Svalbardzie (UNIS) w Norwegii, naukowcy rzucili nowe światło na powiązanie światła słonecznego, fitoplanktonu i zooplanktonu oraz uzależnienia planktonu od lodu morskiego. Badania stanowią dorobek projektu CLEOPATRA (Oddziaływanie klimatyczne na jakość żywności na bazie planktonu i transfer troficzny w Arktycznych Strefach Marginalnych Lodowca), inicjatywy realizowanej w ramach Międzynarodowego Roku Polarnego (IPY) - światowej kampanii naukowej na rzecz wsparcia nauk polarnych. Projekt CLEOPATRA uzyskał częściowe wsparcie z kilku projektów unijnych dofinansowywanych z budżetu Siódmego Programu Ramowego (7PR). Naukowcy twierdzą, że ten konkretny typ zooplanktonu jest prawdopodobnie najważniejszym gatunkiem w regionie Arktyki. Glony na lodzie lub unoszące się swobodnie w wodzie znajdą się pod wpływem zmian zachodzących w warunkach lodowych polarnego szelfu kontynentalnego. Takie potencjalne zmiany mogą mieć wpływ na Calanus glacialis i jego drapieżników. Topniejący lód, światło słoneczne i składniki odżywcze sprawiają, że Arktyka staje się żyznym, gorącym punktem w czasie letnich miesięcy, tętniącym nowym życiem przez sześć miesięcy w roku. Arktyczny łańcuch pokarmowy obfituje w kwasy tłuszczowe omega-3 wytwarzane wyłącznie przez glony morskie, takie jak fitoplankton i morskie glony lodowe, które podgryza Calanus glacialis. Widłonóg staje się z kolei ważnym źródłem pożywienia dla organizmów morskich, zwłaszcza w czasie długich zimowych miesięcy. Calanus gromadzi duże ilości tłuszczu, które stanowią około 70% jego masy ciała. Ptaki morskie, wale grenlandzkie i dorsze arktyczne w szczególności przepadają za zooplanktonem, a z kolei dorsze arktyczne stają się bogatym posiłkiem dla fok, na które polują niedźwiedzie polarne. "W Arktycznych Strefach Marginalnych Lodowca ocean jest zimą pokryty lodem" - mówi profesor Jørgen Berge z UNIS, kierownik projektu CLEOPATRA. "Kiedy lód w końcu zwolni swoje okowy z nadejściem arktycznej wiosny, następuje gwałtowna produkcja biomasy." Zespół twierdzi, że kwiecień jest tym miesiącem w roku, w którym glony żyjące na spodniej części pokrywy lodowej zaczynają kwitnąć. Wyjątkowość tych glonów polega na zdolności do przystosowania się, polegającej na wykorzystywaniu nawet najmniejszej ilości światła słonecznego. Naukowcy przeanalizowali również rozwój widłonoga Calanus glacialis po wypasie na spodniej części lodu morskiego. Odkryli, że dojrzałe samice wykorzystują początkowy szczyt kwitnienia produkcji biomasy do rozwoju płciowego i produkcji jajek. Kolejny, większy szczyt kwitnienia biomasy przypada na lipiec, okres pływania planktonu w wodach wolnych od lodu. To właśnie w tym czasie wygłodniałe potomstwo skorupiaka Calanus glacialis jest już wystarczająco duże, aby żywić się tym bogactwem składników odżywczych. W drugim etapie projektu CLEOPATRA naukowcy odkryli, w jaki sposób przebiega rozwój widłonoga w czasie tych dwóch kwitnień glonów w Arktyce Północnej. Odkrycia pokazują, że zmiany w topnieniu arktycznego lodu morskiego mogą zakłócić cykl widłonoga. Naukowcy z Federacji Rosyjskiej, Niemiec, Norwegii, Polski, Szwecji, USA i Wlk. Brytanii planują odwzorować oddziaływanie szybkiego topnienia lodu morskiego na ogólną sieć troficzną w Arktyce w przyszłości.Więcej informacji: CLEOPATRA: http://www.iceedge.no/cleopatra(odnośnik otworzy się w nowym oknie) UNIS: http://www.unis.no/(odnośnik otworzy się w nowym oknie)
Kraje
Niemcy, Norwegia, Polska, Rosja, Szwecja, Zjednoczone Królestwo, Stany Zjednoczone