Wytwarzanie barwników wedle receptury liczącej 100.000 lat
Sposób pozyskiwania, łączenia i przechowywania przez ludzi substancji, które pomagają w rozwijaniu praktyk społecznych i technologicznych to świadectwo ogromnej ewolucji procesów poznawczych człowieka na przestrzeni tysięcy lat. Międzynarodowy zespół naukowców ujawnia teraz, że starożytna wytwórnia barwników produkowała i przechowywała płynną mieszankę bogatą w ochrę w muszlach Haliotis midae (uchowca). Podczas gdy zastosowania mieszanki pozostają owiane tajemnicą, odkrycie może okazać się interesujące dla branży dekoratorskiej oraz w kontekście ochrony skóry. Odkrycia, zaprezentowane w czasopiśmie Science, stanowią najstarszy dowód historyczny na wytwarzanie i konserwowanie barwników, dostarczając kluczowych informacji o zachowaniach związanych z planowaniem naszych prehistorycznych przodków. Naukowcy z Australii, Francji, Norwegii i Republiki Południowej Afryki rzucili światło na to, jak prehistoryczni rzemieślnicy wypracowywali 100.000 lat temu - czyli 60.000 lat przed najstarszymi znanymi malowidłami naskalnymi w jaskini Chauveta, która znajduje się w południowej Francji - innowacyjne receptury i techniki. Naukowcy przeanalizowali pozostałości farb zachowanych w dużych muszlach oraz na narzędziach liczących sobie 100.000 lat w jaskini Blombos w Republice Południowej Afryki. Stwierdzili już, że prehistoryczni Europejczycy i Afrykanie wykorzystywali czerwoną, żółtą i czarną ochrę, najczęściej złożoną z tlenków żelaza, przez co najmniej 20 tysiącleci. Aczkolwiek pytanie o przygotowywanie i przechowywanie barwników czekało na odpowiedź... aż do tej pory. Niemal 3 lata temu naukowcy odkryli dwa zestawy narzędzi i kawałki ochry liczące 100.000 lat w jaskini Blombos w Republice Południowej Afryki. W tym dziewczęcym "niezbędniku" znajdowała się duża muszla, którą eksperci zidentyfikowali jako muszlę uchowca, pokryta warstwą czerwonej ochry o grubości pięciu milimetrów. Zawierał również zużyty kawałek barwnika i płatek kwarcytu (skały złożonej z kryształów kwarcu). Zawartość muszli została zachowana dzięki otoczakowi z widocznymi śladami uderzeń. Płytka kwarcytowa i płatki kwarcu z pozostałościami barwnika i śladami wykorzystywania jako rozcieracze lub rozgniatacze też należą do wyposażenia "niezbędnika". Zestaw zawiera również wydłużoną kość, najprawdopodobniej wykorzystywaną do mieszania lub nakładania barwnika, łopatkę foki i kręg zwierzęcia roślinożernego. Drugi zestaw zawiera muszlę uchowca z warstwą pigmentu w środku. Oprócz tego maleńką kostkę kwarcytu poplamioną ochrą i kawałek czerwonego minerału ze śladami tarcia i nacięciami. W oświadczeniu Centre National de la Recherche Scientifique (CNRS), jednego z uczestniczących w badaniach instytutów naukowych, czytamy że zespołowi udało się odtworzyć receptury wytwarzania barwników opracowane przez prehistorycznych przodków na podstawie analizy kawałków ochry i pozostałości odkrytych na odnalezionych narzędziach i muszlach. Naukowcy ustalili celowe użycie trzech typów skał o wysokiej zawartości hematytu i getytu, które zdaniem ekspertów należą do najpowszechniejszych tlenków żelaza. Starożytni rzemieślnicy wytwarzali barwniki w proszku na jeden z dwóch sposobów: rozbijali i kruszyli skały lub ścierali je za pomocą rozcieraczy kwarcytowych. Badacze stwierdzili również, że szpik kostny był prawdopodobnie wykorzystywany jako spoiwo i odkryli, że mieszanka miała postać płynną. Barwniki były mieszane i przechowywane w muszlach. Zespół podkreśla, że masy barwnikowe były używane do barwienia materiałów, w tym skór i skał, ich konserwacji i ochrony, a także do wytwarzania leków, suplementów żywnościowych i farb.Więcej informacji: CNRS: http://www.cnrs.fr/ Science: http://www.sciencemag.org/
Kraje
Australia, Francja, Norwegia, Republika Południowej Afryki