Unijni naukowcy badają zawiłości opieki u schyłku życia Zadbanie o starzejącą się populację pozostaje wyzwaniem dla Europy. Międzynarodowy zespół naukowców, którego prace są finansowane ze środków unijnych, opublikował nowy raport z badań opisujący często pomijane zawiłości niefarmakologicznej opieki paliatywnej nad osobami starszy... Zadbanie o starzejącą się populację pozostaje wyzwaniem dla Europy. Międzynarodowy zespół naukowców, którego prace są finansowane ze środków unijnych, opublikował nowy raport z badań opisujący często pomijane zawiłości niefarmakologicznej opieki paliatywnej nad osobami starszymi. W opublikowanym w czasopiśmie PLoS Medicine artykule, zespół - którego członkowie pochodzą z Australii, Argentyny, Niemiec, Nowej Zelandii, Słowenii, Szwajcarii, Szwecji, Wlk. Brytanii i Włoch - wskazuje, iż ten typ opieki opiera się na złożonych decyzjach profesjonalnych, które łączą wymiar fizyczny, psychospołeczny i egzystencjalny w funkcjonalną całość. W szczególności raport kładzie nacisk na kluczowe obszary, czasami pomijane w opiece paliatywnej: pielęgnacja ciała i kontakt; bezpieczne, estetyczne i komfortowe otoczenie oraz rytuały związane ze śmiercią. Badania uzyskały wsparcie z projektu OPCARE9 (Współpraca europejska na rzecz optymalizacji badań naukowych w zakresie opieki nad chorymi na raka w ostatnich dniach życia), dofinansowanego na kwotę ponad 2 mln EUR z tematu "Zdrowie" Siódmego Programu Ramowego (7PR). Głównym celem projektu OPCARE9 była identyfikacja różnic w działaniach niefarmakologicznych podejmowanych w ramach specjalistycznej opieki paliatywnej. Partnerzy projektu postanowili znaleźć odpowiedź na następujące pytanie: jakie czynności podejmują opiekunowie w ostatnich dniach życia swoich podopiecznych, poza podawaniem leków? Jeden z autorów raportu z badań, dr Olav Lindqvist z Karolinska Institutet w Szwecji zauważa: "Zgadzamy się, że opieka paliatywna ma jak najlepiej zaspakajać podstawowe potrzeby człowieka, a w toku naszych badań odkryliśmy, że chodzi tu o znacznie więcej niż początkowo można byłoby przypuszczać. Jeżeli mamy dalej rozwijać opiekę paliatywną, musimy dowiedzieć się więcej o tego rodzaju codziennej opiece i zrozumieć wszystkie jej niuanse." Zespół przeanalizował 16 paliatywnych klinik ambulatoryjnych i szpitalnych w 9 krajach. Personel pielęgniarski, lekarze i wolontariusze z każdej kliniki zostali poproszeni o odnotowywanie przez 3-4 tygodnie niefarmakologicznych działań, które podejmują w ostatnich dniach życia swoich podopiecznych. Dr Lindqvist dodaje: "Opiekunowie opisywali różnego rodzaju sposoby komunikowania się z pacjentami i ich rodzinami, od udzielania porad po komunikację niewerbalną w postaci kontaktu fizycznego. Rytuały związane z umieraniem i śmiercią były nie tylko duchowe czy religijne, ale również w subtelniejszy sposób egzystencjalne, prawne i profesjonalne. Jednym z obszarów, który był w znacznej mierze pomijany w badaniach są aspekty sensoryczne otoczenia podopiecznego, zarówno w domu, jak i w kontekście szpitalnym." Interesującym elementem raportu jest nacisk położony na niefarmakologiczną opiekę paliatywną, opierającą się na wielu złożonych i skomplikowanych decyzjach, jakie musi podejmować opiekun. Tego typu decyzje dotyczą tego, co można zrobić lub czego nie należy robić, jaki jest po temu najlepszy moment i kto powinien być wykonawcą. Dr Lindqvist wyjaśnia na przykładzie higieny jamy ustnej: "Dzięki temu prawdopodobnie umierająca osoba poczuje się lepiej i ułatwi jej to kontakt z krewnymi, gdyż trudno być blisko, kiedy komuś wydobywa się nieprzyjemny zapach z ust. A co kiedy chory odmawia poddania się higienie jamy ustnej? Personel pielęgniarski musi zmierzyć się wówczas z trudnym dylematem etycznym. Higiena jamy ustnej może również zapewnić rodzinie możliwość udziału w opiece nad umierającym krewnym i jeżeli to robi, to opiekunowie powinni brać to pod uwagę." Projekt OPCARE9, który był realizowany w latach 2008 - 2011, miał na celu wypracowanie innowacyjnych i kreatywnych metodologii badawczych i protokołów, aby umożliwić zajęcie się rozpoznanymi lukami w wiedzy w ramach współpracy międzynarodowej w przyszłości. Naukowcy starali się również ustalić europejskie wskaźniki jakości, które posłużyłyby za miernik przyszłej opieki w ostatnich dniach życia oraz zidentyfikować "technologie", które udoskonaliłyby opiekę w ostatnich dniach i godzinach życia.Więcej informacji: Karolinska Institutet: http://ki.se/ki/jsp/polopoly.jsp?l=en&d=130 Kraje Argentyna, Australia, Szwajcaria, Niemcy, Włochy, Nowa Zelandia, Szwecja, Słowenia, Zjednoczone Królestwo
