Oznaczanie wartości odżywczej - nie tak skuteczne, jak mogłoby się wydawać
Konsumenci wykorzystują etykiety określające wartość odżywczą do podejmowania przemyślanych decyzji o odżywianiu się i "odpowiedniej" żywności dla zachowania lepszego zdrowia. Wyniki nowych badań przeprowadzonych w Europie wskazują jednak, że istnieją ograniczenia w sposobie, w jaki te etykiety można wykorzystywać w rzeczywistych sytuacjach. Wyniki stanowią dorobek projektu FLABEL (Etykietowanie żywności w celu pogłębienia wiedzy na rzecz jakości życia), który otrzymał dofinansowanie w kwocie niemal 2,9 mln EUR z tematu "Żywność, rolnictwo, rybołówstwo i biotechnologia" (Europejska bio-gospodarka oparta na wiedzy lub KBBE) Siódmego Programu Ramowego (7PR) UE. Odkrycia zostały zaprezentowane przez doradcę naukowego w projekcie FLABEL, profesora Klausa G. Grunerta, przy okazji niedawnego internetowego seminarium. Dobre wiadomości są takie, że konsumenci rozumieją informacje podawane na etykietach informujących o wartości odżywczej i korzystają z nich, aby dokonywać zdrowych wyborów. Nawet informacje dotyczące niezbędnych substancji odżywczych, w tym tłuszczów, tłuszczów nasyconych, cukru i soli oraz energii zamieszczane na szeregu produktów są zrozumiałe i odpowiednio wykorzystywane przez większość konsumentów. Należy zauważyć, że większość konsumentów jest również w stanie sklasyfikować żywność pod względem poziomu zdrowotności. Sytuacja zmierza w złym kierunku, kiedy brak motywacji i uwagi wznosi bariery, utrudniając konsumentom wybór żywności na podstawie oznaczonej wartości odżywczej. "Konsumenci muszą być zmotywowani, aby zainteresować się danymi o wartości odżywczej - mając na przykład cel zdrowotny - i zwrócić uwagę na etykiety" - twierdzi profesor Grunert. Oddziaływanie etykiet określających wartość odżywczą na zdrowotność wyborów żywieniowych zmniejsza się ze względu na brak uwagi. Na potrzeby badań zespół FLABEL przeprowadził eksperyment z imitacją sklepu spożywczego, w którym naukowcy śledzili ruchy oczu kupujących przy wyborze artykułów spożywczych wkładanych do koszyka. Na podstawie zebranych informacji zespół stwierdził, że średnio uwaga poświęcana etykietom wyniosła zaledwie od 25 do 100 milisekund. To czas niewystarczający na przetworzenie informacji przez konsumentów. Jeżeli chodzi o motywację, można z jednej strony zachęcać konsumentów do poświęcania więcej uwagi informacjom żywieniowym poprzez dłuższe zapoznawanie się z etykietami nt. wartości odżywczej, ale z drugiej strony mogłoby się okazać pomocne podawanie im w spójny sposób informacji o podstawowych substancjach odżywczych i energii z przodu opakowania. "Uzupełnienie tych informacji logotypem zdrowego produktu również może zwiększyć uwagę oraz wykorzystywanie informacji, zwłaszcza kiedy konsument znajduje się pod presją czasu" - stwierdza profesor Grunert, który jest założycielem i dyrektorem Centrum Badań nad Relacjami z Klientami w Sektorze Spożywczym (MAPP) przy Uniwersytecie w Aarhus w Danii. "Wykorzystanie kodu kolorów zwiększa w niektórych sytuacjach uwagę i wykorzystanie, aczkolwiek efekty nie są silne." Konsumenci, którzy wzięli udział w projekcie FLABEL stwierdzili, że optowaliby za wykorzystywaniem bardziej złożonych etykiet, które podają pełną informację. Wyniki projektu FLABEL pokazują również, że "upodobanie" jest uzależnione od wcześniejszego doświadczenia konsumentów lub stopnia znajomości etykiet. Zespół FLABEL stwierdził, że obecność informacji żywieniowej na etykietach w Europie jest bardzo wysoka. W toku badań analizie poddano ponad 37.000 produktów z 5 kategorii, ze wszystkich państw członkowskich UE i Turcji. W sumie 85% artykułów spożywczych miało informację żywieniową zamieszoną z tyłu opakowania, a 48% z przodu. Kategorie produktów to herbatniki, płatki śniadaniowe, schładzane i zapakowane dania gotowe, napoje gazowane i jogurty. W skład konsorcjum weszli eksperci z Belgii, Danii, Grecji, Holandii, Niemiec, Polski, Turcji i USA.Więcej informacji: FLABEL: http://www.flabel.org/en/ Centrum Badań nad Relacjami z Klientami w Sektorze Spożywczym (MAPP): http://www.asb.dk/forskning/forskningscentreoggrupper/forskningscentre/mapp/
Kraje
Belgia, Niemcy, Dania, Grecja, Niderlandy, Polska, Turcja, Zjednoczone Królestwo