Wedle sardyńskich i szkockich naukowców dwujęzyczne dzieci wiodą prym w klasie
Wyniki nowych badań przeprowadzonych przez sardyńsko-szkocki zespół wskazują, że dwujęzyczne dzieci przewyższają swoich jednojęzycznych kolegów i koleżanki z klasy pod względem umiejętności rozwiązywania problemów i kreatywnego myślenia. W artykule opublikowanym w czasopiśmie International Journal of Bilingualism, naukowcy z Uniwersytetu w Strathclyde w Szkocji, Wlk. Brytania, i z Uniwersytetu Cagliari na Sardynii, Włochy, prezentują swoje odkrycia poczynione w toku badań z udziałem dwujęzycznych i jednojęzycznych uczniów szkoły podstawowej w regionach, w których przetrwały języki mniejszości. W Szkocji badaniami objęta została grupa dzieci używających angielskiego, z których połowa mówi także po szkocku gaelicku, a na włoskiej wyspie Sardynia analizowana grupa dzieci posługiwała się włoskim, z czego połowa również sardyńskim. W obydwu regionach naukowcy odkryli, że dwujęzyczne dzieci radziły sobie znacznie lepiej z zadaniami, jakie przed nimi stawiano. Prace badawcze zostały przeprowadzone w Dorgalì na Sardynii oraz w Stornoway w Szkocji. Do wybranej w każdej z miejscowości szkoły uczęszczała wystarczająca liczba dzieci dwujęzycznych (posługujących się włoskim i sardyńskim lub angielskim i szkockim gaelickim) oraz jędnojęzycznych (używających wyłącznie włoskiego lub angielskiego). Dzieci, wszystkie w wieku około dziewięciu lat, otrzymały zadania w języku angielskim lub włoskim: odtworzenie wzorów z kolorowych klocków, powtórzenie serii liczb, podanie klarownych definicji słów i rozwiązanie w pamięci szeregu zadań arytmetycznych. "Dwujęzyczność jest obecnie powszechnie postrzegana jako korzystna dla dzieci, niemniej utrzymuje się pogląd, że może być dezorientująca, a przez to potencjalnie szkodliwa" - mówi autor naczelny raportu z badań, dr Fraser Lauchlan z Uniwersytetu w Strathclyde. "W toku naszych badań odkryliśmy, że może wiązać się z wyraźnymi korzyściami, nie tylko związanymi z językiem, ale również z arytmetyką, rozwiązywaniem problemów czy wspomaganiem kreatywnego myślenia". Chociaż istniejący korpus danych zgromadzonych w ramach wcześniejszych badań potwierdza koncepcję, że zyskanie na zaletach dwujęzyczności wymaga od mówiącego jednakowej biegłości w obydwu językach, to niewiele badań uwzględnia korzyści kognitywne dwujęzyczności, kiedy drugim językiem jest tak zwany język mniejszości, jak kataloński, baskijski, szkocki gaelicki czy sardyński. Większość badań kładzie nacisk na biegłych użytkowników dwóch międzynarodowo uznanych języków, takich jak angielski, francuski, hiszpański, portugalski, rosyjski czy włoski. Sardynia i Szkocja zostały wybrane ze względu na to, że są regionami autonomicznymi, w których język mniejszości jest używany przez coraz mniejszy odsetek populacji. Ostatnio władze w obydwu regionach przyjęły również przepisy mające popularyzować języki mniejszości i pomóc w ich zachowaniu: sardyńska ustawa regionalna gwarantuje "promocję i rozwój sardyńskiej kultury i języka", a (szkocka) ustawa o szkockim gaelickim z 2005 r. wprowadza zasadę równego poszanowania dla języka gaelickiego i angielskiego. Dr Fraser Lauchlan omawia ustalenia poczynione w toku badań: "Przeanalizowaliśmy również zasób słownictwa dzieci, nie tyle pod względem znajomości słów, co ich rozumienia. I tutaj znowu wyraźnie wyróżniały się dzieci dwujęzyczne pod względem szczegółowości i bogactwa opisów. Odkryliśmy również ich zdolność do selektywnej uwagi - umiejętność identyfikacji i skupienia się na ważnej informacji i odfiltrowywania pozostałych - co może wiązać się z naprzemiennym używaniem różnych kodów językowych w czasie myślenia w dwóch różnych językach". Co ciekawe, w ramach badań odkryto również, że dzieci posługujące się szkockim gaelickim lepiej sobie radziły od dzieci używających sardyńskiego. Różnice te powiązano z czujnością umysłową, która jest wymagana do przełączania się między językami, co może pomagać w rozwijaniu umiejętności przydatnych w innych typach myślenia. Może się to wiązać z przewagą, jaką mają dzieci posługujące się szkockim gaelickim nad dziećmi mówiącym po sardyńsku pod względem formalnego nauczania języka i bogactwa literatury. Sardyński nie jest powszechnie nauczany w szkołach i opiera się głównie na tradycji ustnej, co oznacza, że nie ma obecnie jego znormalizowanej formy.Więcej informacji: Uniwersytet w Strathclyde: http://www.strath.ac.uk/
Kraje
Włochy, Zjednoczone Królestwo