Czysta technologia orężem w walce z cyjanotoksynami
Miastom na całym świecie, które są położone nad rzekami lub innymi akwenami, zaczynają zagrażać zakwity glonów. Dzieje się tak, kiedy populacja glonów w środowisku wodnym wzrasta do wysokiego poziomu - od setek do tysięcy lub nawet milionów komórek na milimetr. W niektórych przypadkach rozwijają się szkodliwe zakwity glonów i powstaje toksyczny lub w inny sposób szkodliwy fitoplankton, zagrażający pozostałym organizmom. Międzynarodowy zespół partnerów naukowych połączył swoje siły, aby opracować nową, "czystą" technologię w celu niszczenia toksyn wodnych wytwarzanych przez szkodliwe zakwity glonów. Siedziba zespołu badawczego, którego pracami kieruje dr Tony Byrne, mieści się w Centrum Nanotechnologii i Zintegrowanej Bioinżynierii (ang. Nanotechnology and Integrated Bioengineering Centre, NIBEC) w kampusie Jordanstown Uniwersytetu w Ulster, Irlandia, gdzie czysta technologia jest kluczowym obszarem badań naukowych. Jak wyjaśnia dr Byrne: "Czysta technologia to termin używany do opisywania produktów lub usług opartych na wiedzy, które zwiększają wydajność operacyjną, zdolność produkcyjną lub sprawność przy jednoczesnym zmniejszeniu kosztów, nakładów, zużycia energii, odpadów lub zanieczyszczeń, Rozrost szkodliwych zakwitów glonów w estuariach i systemach słodkowodnych na świecie to olbrzymi problem globalny ze względu na poważne zagrożenie, jakie stwarzają one dla fauny i flory, inwentarzu żywego i ludzi". Waga problemu w skali lokalnej została uwydatniona w Irlandii w okresie letnim, kiedy szkodliwe zakwity glonów zauważono na jeziorze Loughbrickland w pobliżu Banbridge w hrabstwie Down i na jeziorze Moor Lough w pobliżu Strabane w hrabstwie Tyrone. Publiczny dostęp do obydwu jezior, które cieszą się popularnością wśród wędkarzy i są miejscem rekreacji wodnej, musiał zostać zamknięty na kilka tygodni. Zakwity glonów występują naturalnie i niekoniecznie stanowią zagrożenie dla ludzi lub zwierząt. Aczkolwiek zwiększone zaopatrzenie wody w nutrienty działające ograniczająco z powodu zanieczyszczenia zwiększy prawdopodobieństwo szkodliwych zakwitów glonów. Dr Byrne wyjaśnia: "Zakwity zawierające cyjanobakterie, nazywane czasami sinicami, mogą stanowić poważne zagrożenie, gdyż te mikroorganizmy mogą wytwarzać i uwalniać rozmaite cyjanotoksyny. Pośród tych toksyn można wymienić hepatotoksyny, dermatotoksyny i neurotoksyny o najwyższym stopniu toksyczności. Dwutlenek tytanu to biały proszek wykorzystywany w kremach z filtrem przeciwsłonecznym, farbach, kosmetykach, a nawet w niektórych produktach spożywczych (E171). Jest nietoksycznym pigmentem, ale wzbudzony przez nadfiolet (UV) staje się silnym katalizatorem, zdolnym do niszczenia zanieczyszczeń w wodzie". "Ten proces nazywany jest fotokatalizą, a naszym zadaniem jest zwiększenie wydajności solarnej, gdyż proporcja UV w świetle słonecznym jest niewielka. Zdołaliśmy już w warunkach laboratoryjnych zniszczyć cyjanotoksyny w świetle słonecznym za pomocą nowych katalizatorów, ale musimy w pełni poznać ten mechanizm". Naukowcy z Ulsteru, którzy współpracują z amerykańskimi ekspertami, otrzymali dofinansowanie w ramach partnerstwa B+R USA-Irlandia. Każdy z naukowców jest również zaangażowany w inne projekty badawcze poświęcone zastosowaniu różnych, zaawansowanych procesów oksydacyjnych do usuwania cyjanotoksyn ze źródeł wody. W 2009 r. na wydziale inżynierii w kampusie Jordanstown wprowadzono kierunek czysta technologia, przez co Uniwersytet w Ulster stał się pierwszą uczelnią w Wlk. Brytanii i Irlandii, oferującą kierunek inżynierski poświęcony czystej technologii. Pierwszy nabór studentów ukończy studia w przyszłym roku, a dr Byrne jest dobrej myśli co do rosnących możliwości zatrudnienia w sektorze czystej technologii: "Czysta technologia czy inaczej 'Cleantech' przyciąga inwestycje w wysokości miliardów dolarów i daje nadzieję na zrównoważoną przyszłość z niskim zanieczyszczeniem. Otwierają się doskonałe perspektywy zatrudnienia dla absolwentów, którzy mogą wnieść swój wkład w ten rozwijających się sektor przemysłu wart wiele miliardów dolarów. Problemy globalne, takie jak zaopatrzenie w energię, zanieczyszczenie środowiska i dostęp do czystej wody wymagają innowacyjnych rozwiązań, a nasi naukowcy przyczyniają się do postępów technologicznych, które stwarzają możliwości większego rozwoju gospodarczego".Więcej informacji: Partnerstwo B+R USA-Irlandia http://www.sfi.ie/funding/funding-calls/open-calls/us-ireland-rd-partnership-programme/ NIBEC - Ulster Nanotechnology and Integrated Bioengineering Centre: http://www.nibec.ulster.ac.uk/
Kraje
Irlandia, Stany Zjednoczone