Internetowy rejestr materiałów na temat kontrkultury i nonkonformizmu w Europie Wschodniej
Zespół projektu COURAGE miał jeden cel: zebrać możliwie jak najwięcej informacji dotyczących kolekcji i artefaktów związanych z kulturowymi ruchami oporu i udostępnić je w internetowym rejestrze i bazie danych, które będą przyjazne dla użytkownika i łatwe do przeszukiwania. Jak wyjaśnia Sándor Horváth, główny koordynator projektu: „Chcieliśmy zgromadzić materiały, które ułatwią prowadzenie dalszych badań nad niezwykle zróżnicowanymi formami oporu kulturowego w Europie Wschodniej”. Opór kulturowy ma bardzo ciekawą historię w regionie, ale rzadko kiedy jest uznawany za część kultury paneuropejskiej. Kluczowe osiągnięcia Zespół projektu COURAGE stworzył otwartą bazę danych w 16 językach – rejestr COURAGE. Baza zawiera opisy kolekcji materiałów będących produktami kontrkultury i formami wyrażania nonkonformizmu, które powstały w czasach, gdy dominującym systemem polityczno-gospodarczym w Europie Wschodniej był autorytarny system socjalistyczny. Dzięki pracom nad stworzeniem rejestru badaczom udało się odkryć kolekcje, które zostały rozproszone i ukryte ze względu na to, że oficjalna socjalistyczna polityka kulturalna zakazywała systematycznego archiwizowania kultury opozycyjnej. „Opracowaliśmy także podręcznik, który przybliża czytelnikom kulturę oporu i w pionierski sposób wykorzystuje wyniki badań naukowych jako materiały dydaktyczne dzięki naszej platformie edukacyjnej”, dodaje Horváth. Péter Apor, koordynator projektu, wyjaśnia, że kolejnym osiągnięciem zespołu było „przekonanie przedstawicieli kilkuset archiwów i muzeów, w tym prywatnych kolekcjonerów, że dołączenie do rejestru będzie dla nich korzystne. Dzięki ich pomocy udało nam się przygotować opisy kolekcji, a wielu z nich osobiście zaangażowało się w prace nad rejestrem COURAGE”. Rejestr umożliwia archiwom i muzeom wyszukiwanie europejskich kolekcji materiałów podobnych do ich zbiorów oraz nawiązywanie współpracy na rzecz realizacji wspólnych projektów ponad granicami państwowymi i kulturowymi. Tamás Scheibner, koordynator rejestru, kierownik ds. promocji i autor materiałów dydaktycznych dla szkół wyższych, dodaje: „Włączanie wyników badań naukowych do działań edukacyjnych prowadzonych przez różne instytucje to zazwyczaj proces bardzo powolny. Platforma edukacyjna COURAGE to zmienia: pomaga nauczycielom wykorzystywać aktualną wiedzę podczas lekcji”. Zespół projektu przygotował pomoce dydaktyczne dla szkół ponadpodstawowych w postaci pełnych konspektów zajęć. Z kolei interaktywne programy nauczania dla szkół wyższych pozwalają wykładowcom w kreatywny sposób korzystać z materiałów z bogatej bazy danych COURAGE. „Nowością jest modułowy program nauczania opracowany na Węgierskiej Akademii Nauk, który pozwala wykładowcom modyfikować poszczególne moduły, tworzyć własne i dzielić się nimi z innymi nauczycielami”, tłumaczy Scheibner. Przyszłość projektu COURAGE „Czołowi europejscy decydenci zwrócili się do nas z prośbą o rozszerzenie rejestru o materiały obejmujące nie tylko wschodnioeuropejskie, ale także zachodnioeuropejskie formy oporu kulturowego”, donosi Horváth. Byłoby to korzystne dla społeczności europejskiej, więc zespół projektu ma nadzieję pozyskać środki finansowe na realizację tego pomysłu. „Aktywnie poszukujemy partnerów do współpracy z Rosji i Stanów Zjednoczonych, aby pomóc europejskim archiwom i muzeom nawiązać partnerstwa poza UE”, dodaje Horváth. Baza danych ma również duży potencjał dla inwestorów, szczególnie z sektora MŚP. „Na przykład wzrost zainteresowania wschodnioeuropejską sztuką neoawangardową mógłby przynieść ogromne korzyści galeriom sztuki, a także muzeom zainteresowanym pozyskiwaniem funduszy na zakupy nowych dzieł oraz poprawą warunków przechowywania i wystawiania swoich kolekcji”, mówi Horváth. Takie relacje pomogłyby też utrzymać wysoki poziom badań naukowych w dziedzinie nauk humanistycznych. Jak podsumowuje Horváth: „Zapraszamy wszystkich inwestorów!” Więcej informacji na temat projektu można uzyskać, oglądając materiał wideo serwisu Euronews.
Słowa kluczowe
COURAGE, Europa Wschodnia, opór kulturowy, rejestr internetowy, komunizm, dokumenty historyczne, ruchy kulturowe, kolekcje i artefakty, platforma edukacyjna
