Zrównoważone metody ograniczania ilości odpadów żywnościowych wspierają europejską biogospodarkę
Według szacunków Departamentu Spraw Gospodarczych i Społecznych ONZ produkcja rolna i produkcja żywności musi wzrosnąć o dwie trzecie do 2050 roku, aby wyżywić dodatkowe dwa miliardy ludzi. Mimo to straty i odpady żywnościowe wynoszą rocznie około 1,3 mld ton, czyli jedną trzecią całej wyprodukowanej żywności. Tylko w Europie każdego roku wytwarzanych jest około 700 milionów ton odpadów rolniczych. Z tego względu pilnie potrzebne jest znalezienie sposobu na efektywne wykorzystanie odpadów rolniczych, produktów równoległych i ubocznych i stworzenie zrównoważonych łańcuchów wartości w sektorach rolnictwa i przetwórstwa. Finansowany przez Unię Europejską projekt AgroCycle powstał z myślą o rozwiązaniu problemu odpadów pochodzących z różnych sektorów powiązanych z rolnictwem, obejmujących między innymi produkcję wina, oliwy z oliwek, owoców, produktów mlecznych, a także ogrodnictwo, użytkowanie pastwisk, hodowlę trzody chlewnej i drobiu. Konsorcjum projektu tworzyła międzynarodowa grupa złożona z 26 organizacji partnerskich z Europy i Chin. W projekt zaangażowani byli naukowcy, firmy (zarówno duże, jak i małe i średnie przedsiębiorstwa) z sektora technicznego, wytwórczego, doradczego i detalicznego, użytkownicy końcowi oraz stowarzyszenia branżowe i zrzeszenia producentów.
Dokładniejsze zrozumienie strumieni śmieci
Inicjatywa miała na celu opracowanie metody przekształcania odpadów rolniczych o niskiej wartości w wysoce wartościowe produkty, co zwiększy poziom recyklingu i waloryzacji odpadów o 10 % do 2020 roku. „Można to osiągnąć, opracowując szczegółową, kompleksową analizę strumieni odpadów i monitorując niezbędną liczbę pilotażowych procesów wykorzystania/waloryzacji odpadów”, tłumaczy koordynator projektu dr Tom Curran z University College Dublin w Irlandii. Działania partnerów projektu polegały na zapewnieniu podmiotom z badanych sektorów technologii i know-how, umożliwiających im przekucie czekających na nie wyzwań, związanych z niższymi marżami, efektywnym wykorzystaniem zasobów i zrównoważonym rozwojem, w możliwości biznesowe, a to za sprawą wdrożenia innowacyjnych zastosowań odpadów rolniczych, produktów równoległych i ubocznych oraz tworzenia nowych zrównoważonych łańcuchów wartości. Uczeni przygotowali również ocenę łańcucha wartości odpadów rolniczych, której celem jest sporządzenie map, charakterystyk i szacunków ilościowych dostępnych zasobów odpadów rolniczych, produktów równoległych i ubocznych. Członkowie konsorcjum skupili się na analizie różnych opcji waloryzacji bioodpadów, ze szczególnym uwzględnieniem biopaliw, nawozów organicznych i oczyszczania ścieków z sektora rolno-przemysłowego, a także obornika zwierzęcego, z myślą o zastosowaniu ich do wytwarzania biopolimerów o wysokiej wartości dodanej, energii oraz mikrobiologicznych ogniw paliwowych. Sporządzenie oceny cyklu życia jego rachunku pomogło w określeniu stabilności gospodarczej i zrównoważenia środowiskowego badanych opcji waloryzacji odpadów. Ponadto na Maynooth University w Irlandii, uczelni będącej partnerem projektu, opracowano i wdrożono specjalny program pilotażowy edukacji młodzieży.
Zalety biogospodarki
Zespół opracował też zrównoważone łańcuchy wartości i modele biznesowe, w których zaproponował efektywniejsze sposoby wykorzystania odpadów rolnych w biogospodarce oraz nowe, solidne modele biznesowe. „Stworzyliśmy internetową platformę obrotu o nazwie »AgroCycle Marketplace«, która łączy producentów odpadów rolniczych, produktów równoległych i ubocznych z podmiotami, które wykorzystują te materiały, na przykład z operatorami biogazowni”, dodaje dr Curran. Opracowano również plany zajęć dotyczących gospodarki o obiegu zamkniętym, które nauczyciele mogą bezpłatnie pobrać ze strony internetowej i wykorzystać podczas lekcji w szkole. Materiały edukacyjne zostały wyróżnione nagrodą w konkursie „Think Biobased Challenge”. Zdaniem dr. Currana najważniejszym dokonaniem konsorcjum projektu AgroCycle jest stworzenie możliwości rozwoju rolnictwa i przemysłu oraz zwiększenia ich konkurencyjności bez wpływu na środowisko. „Ambicje związane z rozwojem gospodarczym naszego sektora prywatnego są w pełni zgodne z celami dotyczącymi łagodzenia skutków zmiany klimatu, zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego i różnorodności ekologicznej w ramach zielonej gospodarki”, twierdzi uczony. Wyniki projektu AgroCycle przyniosą korzyści konsumentom, rolnikom, przetwórcom żywności, nauczycielom i uczniom. „Projekt przyczyni się do poprawy konkurencyjności unijnego i międzynarodowego sektora rolnego, spożywczego i biorafinerii, a także do wspierania rozwoju obszarów wiejskich poprzez zapewnienie zrównoważonych dostaw surowców do biorafinerii i aktywny udział w globalnym łańcuchu działalności przemysłowej”, podsumowuje dr Curran.
Słowa kluczowe
AgroCycle, żywność, strumień odpadów, łańcuch wartości, odpady rolnicze, produkty równoległe i uboczne, biogospodarka, proces waloryzacji, model biznesowy