Wspieranie równości płci w środowisku naukowym
W środowisku akademickim i naukowym istnieją znaczne różnice w traktowaniu kobiet i mężczyzn. Mężczyźni mają trzy razy większe szanse na awans na najwyższe stanowiska, z kolei kobiety zajmują jedynie 20 % wszystkich stanowisk kierowniczych. Co więcej, mimo że 40 % wszystkich naukowców w szkolnictwie wyższym to kobiety, stanowią one jedynie 31 % autorów publikacji naukowych. „Zlikwidowanie różnic w traktowaniu kobiet i mężczyzn ma zasadnicze znaczenie dla zwiększenia konkurencyjności europejskiego sektora badawczego, a w osiągnięciu tego celu kluczową rolę powinny odgrywać uniwersytety”, mówi Eileen Drew, dyrektorka Centrum Równości Płci i Przywództwa w Kolegium Trójcy Świętej w Dublinie oraz koordynatorka finansowanego przez UE projektu SAGE. „Projekt SAGE opiera się na założeniu, że większa liczba kobiet zaangażowanych w badania naukowe zwiększa liczbę wykwalifikowanych naukowców w instytucjach akademickich, a także wprowadza inną perspektywę do programów badawczych, promuje różnorodność, usprawnia proces podejmowania decyzji oraz zwiększa kreatywność i innowacyjność”.
Wspieranie równości płci
W ramach projektu SAGE, poświęconego promowaniu równości płci w środowisku akademickim, opracowano zestaw narzędzi, który uniwersytety mogą wykorzystywać do tworzenia skutecznych planów na rzecz równości płci. „Zestaw narzędzi powstał po to, by pomagać instytucjom w identyfikowaniu i znoszeniu barier dotyczących rekrutacji, pozostania w zawodzie i rozwoju kariery przez kobiety naukowców, a także w lepszym rozwiązywaniu problemów związanych z nierównością płci w procesach decyzyjnych”, wyjaśnia Drew. Głównym elementem tego procesu jest gromadzenie danych z podziałem na płeć oraz dokonywanie przeglądu istniejących polityk, procedur i praktyk. Analiza tych czynników ma zasadnicze znaczenie dla opracowania planu na rzecz równości płci zawierającego konkretne działania, które należy podjąć w celu usunięcia wszelkich różnic w traktowaniu kobiet i mężczyzn, na przykład w zakresie rekrutacji i rozwoju kariery zawodowej, promowania równowagi między życiem zawodowym a prywatnym oraz programów nauczania i badań. „W reakcji na niepodważalne dowody wskazujące na niedostateczną reprezentację kobiet w środowisku akademickim i naukowym uniwersytety biorące udział w projekcie SAGE wykorzystują zestaw narzędzi do wprowadzania zmian w procedurach rekrutacji i awansu zawodowego, aby zapewnić, że nie są one stronnicze wobec żadnej konkretnej płci”, dodaje Drew. „Wśród rezultatów projektu warto wymienić lepszą równowagę płci w organach decyzyjnych. Poza tym dwa uniwersytety partnerskie projektu SAGE powołały kobiety na stanowiska rektorskie”. Oprócz promowania modelu SAGE w ramach projektu zorganizowano również szereg innych inicjatyw, w tym kurs online dotyczący tworzenia instytucji, w których uwzględnia się problematykę nierówności płci. Kolejnym ciekawym przedsięwzięciem był pierwszy „Europejski Dzień SAGE”, podczas którego przyjęto kartę zasad dotyczących równości płci w sektorze szkolnictwa wyższego. Dzień ten obchodzono w siedmiu krajach, a główne wydarzenia odbywały się w Brukseli.
Zauważalne zmiany
Wprawdzie 36 miesięcy (czas trwania projektu SAGE) to niewiele czasu na wprowadzanie znacznych reform strukturalnych, ale realizacja projektu przyniosła zauważalne zmiany. Na przykład instytucje uczestniczące w projekcie SAGE wprowadziły nowe zajęcia dotyczące płci do programów nauczania na studiach każdego stopnia, a niektóre z nich są nawet obowiązkowe. Ponadto do procedur działów ds. zasobów ludzkich i biur studenckich włączono stałe monitorowanie różnic w traktowaniu kobiet i mężczyzn, a jeden uniwersytet opracowuje nową przejrzystą politykę awansu zawodowego. Uczelnie wprowadziły także szkolenia z przywództwa dla kadry kierowniczej i kobiet naukowców, a jedna z nich wyznaczyła doradcę, którego zadaniem będzie zapobieganie dyskryminacji ze względu na płeć i eliminowanie zjawiska zastraszania. Mimo że realizacja projektu SAGE już się zakończyła, tak naprawdę praca dopiero się rozpoczyna. „Konsorcjum będzie nadal promować równość płci jako sposób na zapewnienie doskonałości badawczej i jak najlepszego wykorzystania całego dostępnego zasobu utalentowanych naukowców”, mówi Drew.
Słowa kluczowe
SAGE, różnice w traktowaniu kobiet i mężczyzn, szkolnictwo wyższe, badania europejskie, Kolegium Trójcy Świętej w Dublinie, środowisko akademickie, uniwersytety
