SCENT – obserwatoria obywatelskie pozwalają społeczeństwu na aktywny udział w monitorowaniu zagrożeń powodziowych W ramach projektu SCENT powstało niedrogie rozwiązanie stanowiące przedłużenie unijnej infrastruktury obserwacji Ziemi, które zwiększy rolę obywateli i poprawi procesy decyzyjne związane ze środowiskiem. Zmiana klimatu i środowisko © Region of Attica Europa poczyniła znaczne inwestycje w obserwacje Ziemi. Programy takie jak Copernicus umożliwiają zbieranie ogromnych ilości istotnych informacji na temat systemów fizycznych, chemicznych i biologicznych naszej planety. Jednak aby móc wykorzystać te zgromadzone przy pomocy satelitów kosmicznych dane w praktyce, na przykład w celu opracowania strategii walki ze zmianą klimatu, musimy także wiedzieć, co dzieje się na ziemi. W tym celu wykorzystywane będą obserwatoria obywatelskie, dzięki którym każdy obywatel będzie mógł brać udział w monitorowaniu zmian w środowisku. „Obserwatoria obywatelskie stanowią innowacyjne podejście do monitorowania środowiska łączące istniejącą technologię obserwacji Ziemi z aktualnymi informacjami dotyczącymi lokalnych ekosystemów”, mówi Angelos Amditis z Instytutu Łączności i Systemów Komputerowych, koordynator projektu SCENT. W ramach finansowanego przez UE projektu SCENT opracowano serię prostych w użyciu technologii, które pozwalają obywatelom brać udział w monitorowaniu środowiska. „W ten sposób uczestnicy stają się »oczami« decydentów i władz lokalnych”, dodaje Amditis. Narzędzia dla naukowców–wolontariuszy Obywatele mogą robić zdjęcia i zbierać informacje na temat użytkowania gruntów podczas codziennego spaceru, wykorzystując w tym celu aplikacje na smartfony i przenośne czujniki SCENT. Mogą także informować o niecodziennych zdarzeniach, na przykład zatorach na rzece, oraz samodzielnie wykonywać pomiary poziomów wody czy wilgotności gleby. „Odbywa się to za pomocą gry z funkcją poszerzonej rzeczywistości, SCENT Explore, i prostej w użyciu aplikacji do monitorowania wilgotności gleby – SCENT Measure”, wyjaśnia Amditis. „Oba te komponenty, które można pobrać z Google Play lub Apple App Store, sprawiają, że zbieranie danych staje się świetną zabawą”. System gromadzi wszystkie dostarczane dane. Następnie przy pomocy zaawansowanych algorytmów uczenia maszynowego SCENT dokonuje selekcji istotnych informacji, które są potem udostępniane władzom lokalnym i mogą być wykorzystywane na przykład do poprawy modelowania zagrożenia powodziowego. Obserwatorium obywatelskie w akcji Aby ukazać, jak ważną rolę zbierane przez obywateli dane odgrywają w monitorowaniu środowiska, zespół projektu przeprowadził program pilotażowy w Attyce, regionie w Grecji. Ponad 500 naukowców–wolontariuszy wyposażonych w smartfony z aplikacją SCENT i czujniki robiło zdjęcia i zbierało pomiary w rejonie dorzecza rzeki Kifissos. „W przypadku monitorowania środowiska obywatele często dostrzegają kwestie, które są pomijane przez specjalistów pracujących według ujednoliconych wytycznych”, mówi Eleni Velgaki, dyrektorka Dyrekcji Generalnej ds. Planowania Rozwoju, Robót Publicznych i Infrastruktury regionu Attyka. „Dlatego też dane zgromadzone w ramach inicjatywy zwróciły naszą uwagę na problem powodzi, z którym boryka się wiele lokalnych społeczności”. W oparciu o zebrane dane władze regionu wdrażają teraz ulepszone monitorowanie ryzyka powodzi i poprawioną politykę przeciwdziałania. „Projekt SCENT przybliżył nas do wprowadzenia zrównoważonej pod względem środowiskowym i ekonomicznym infrastruktury zapobiegania powodziom”, zauważa Velgaki. Zespół projektu przeprowadził podobny program pilotażowy w rejonie Delty Dunaju w Rumunii, gdzie powodzie odgrywają kluczową i korzystną rolę w utrzymywaniu ekosystemu. Kluczowa rola W ramach projektu SCENT powstało niedrogie rozwiązanie stanowiące przedłużenie unijnej infrastruktury obserwacji Ziemi, które zwiększyło rolę obywateli i poprawiło procesy decyzyjne związane ze środowiskiem. „Udowodniliśmy, że przy odpowiednim wykorzystaniu zebrane przez obywateli dane mogą odgrywać kluczową rolę w poprawie monitoringu środowiska i zwiększać naszą gotowość na klęski żywiołowe”, dodaje Amditis. Chociaż projekt oficjalnie zakończył się w 2019 roku, konsorcjum wciąż pracuje nad narzędziami i czterema aplikacjami, które wchodzą w skład tak zwanego zestawu narzędzi SCENT. Kolejnym celem zespołu jest także udostępnienie tych aplikacji innym społecznościom. Słowa kluczowe SCENT, monitorowanie środowiska, naukowcy-wolontariusze, obserwacja Ziemi, Copernicus, zmiana klimatu, poszerzona rzeczywistość, modelowanie powodzi
