Narzędzia grywalizacyjne pomogą w zwiększeniu odporności europejskich obszarów zabytkowych na zmianę klimatu
Od suszy po fale upałów, zmiany klimatu w coraz większym stopniu zagrażają dziedzictwu kulturowemu i zabytkowym centrom europejskich miast. W razie uszkodzenia te cenne obiekty tracą swoją wartość historyczną, ponieważ nie można ich odbudować. Jak czytamy w raporcie Komisji Europejskiej, obszary dziedzictwa naturalnego zajmują około 18 % powierzchni UE.
Działania na rzecz opracowania ram zarządzania ryzykiem związanym z klęskami żywiołowymi
Zwiększenie odporności naszych obszarów zabytkowych na zmianę klimatu i zagrożenia naturalne powinno być wymogiem. Artykuł opublikowany przez Multidisciplinary Digital Publishing Institute potwierdza, że „istnieje potrzeba opracowania ram, metod i narzędzi, które dostarczą lepszych informacji i zapewnią wsparcie decyzyjne w działaniach w zakresie adaptacji do zmian klimatu i ograniczania ryzyka związanego z klęskami żywiołowymi, podejmowanych przez zarządców dziedzictwa, planistów przestrzennych, decydentów i ogół społeczeństwa. Ramy te muszą uwzględniać unikalne aspekty fizyczne, środowiskowe, ekonomiczne, społeczne, kulturowe i polityczne obszarów zabytkowych, a także warunki sprzyjające podejmowaniu działań, jakie one stwarzają”. Naukowcy pracujący w ramach finansowanego ze środków UE projektu ARCH opracowują narzędzia i metodologie mające na celu zwiększenie odporności we współpracy z Bratysławą (Słowacja), Camerino (Włochy), Hamburgiem (Niemcy) i Walencją (Hiszpania). W ramach europejskiego forum poświęconego tematyce odporności miast, które odbyło się w dniach 19–20 października, zorganizowali oni warsztaty wykorzystujące gry, aby przedstawić dwa z tych nowych narzędzi: panel oceny odporności (ang. Resilience Assessment Dashboard, RAD) i wykaz środków na rzecz odporności (ang. Resilience Measures Inventory, RMI). RAD jest narzędziem internetowym służącym do przeprowadzania szczegółowej lub szybkiej samodzielnej oceny odporności obszarów zabytkowych. RMI identyfikuje odpowiednie możliwości zwiększenia odporności obszarów dziedzictwa.
Rozgrywka z wykorzystaniem narzędzi na rzecz odporności
W artykule zamieszczonym na stronie projektu opisano tę okazję jako „idealną sposobność do zastosowania grywalizacji do niektórych z innowacyjnych narzędzi projektu. Powstała gra łącząca odgrywanie ról z fikcyjną scenerią miejską o nazwie ARCHtopia, która modeluje, w jaki sposób te dwa narzędzia mogą pomóc wspólnotom w ocenie i znalezieniu odpowiednich sposobów zwiększenia odporności obszarów zabytkowych”. Graczom przydzielono role, m.in. kierownika ds. ochrony dziedzictwa kulturowego, profesora z doświadczeniem w zarządzaniu ryzykiem związanym z klęskami żywiołowymi oraz lokalnego przedsiębiorcy prowadzącego sklep w zabytkowej dzielnicy. Każdemu z uczestników przydzielono zestaw nasilonych zagrożeń klimatycznych w zabytkowych obszarach ARCHtopii. Ich zadaniem była ocena poziomu odporności miasta na podstawie przydzielonych im ról. „Ćwiczenie pokazało, w jaki sposób panel oceny odporności ARCH pomaga użytkownikom w samodzielnym przeprowadzeniu oceny odporności obszarów zabytkowych”, czytamy w artykule. „W warunkach rzeczywistych korzystanie z panelu będzie procesem prowadzącym użytkowników do dalszych zaleceń dotyczących wykorzystania innych narzędzi i metod ARCH”. Następnie uczestnicy uzupełnili braki, które zauważyli podczas gry, negocjując nowy plan działań dla ARCHtopii. Zaowocowało to wywiązaniem się miedzy nimi dyskusji i możliwością doświadczenia, jakiego rodzaju informacji dostarcza RMI rzeczywistym społecznościom. „Warsztaty pokazały, jak te dwa narzędzia wzajemnie się uzupełniają, ponieważ panel oceny odporności ARCH pomaga zidentyfikować potencjalne braki i obszary do poprawy, a wykaz środków na rzecz odporności ARCH pomaga zidentyfikować praktyczne metody umożliwiające tę poprawę”, czytamy w artykule. Projekt ARCH (Advancing Resilience of Historic Areas against Climate-related and other Hazards) kończy się w sierpniu 2022 roku. Więcej informacji: strona projektu ARCH
Słowa kluczowe
ARCH, zmiana klimatu, obszar zabytkowy, dziedzictwo kulturowe, dziedzictwo, odporność, ryzyko katastrof, ARCHtopia