Skip to main content
European Commission logo print header

Article Category

Article available in the following languages:

Ocena wartości zasobów naturalnych i usług ekosystemowych w Europie

Zespół wspieranego przez UE projektu przygotował zestawienia informacji na temat rachunkowości (rozliczania) kapitału naturalnego (ang. natural capital accounting, NCA) w 10 europejskich krajach.

Społeczeństwo icon Społeczeństwo
Badania podstawowe icon Badania podstawowe

NCA służy do podliczania łącznych aktywów ekosystemu oraz określania przepływów zasobów naturalnych i usług, które środowisko „świadczy” społeczeństwu. To przydatne narzędzie, dzięki któremu sektor publiczny i prywatny mogą uzyskiwać informacje o zasobach naturalnych. Zakres i stopień wdrożenia inicjatyw związanych z rachunkowością NCA w każdym z 27 państw członkowskich UE obecnie znacznie się różnią. Niektóre z tych krajów nie podjęły jeszcze żadnych działań, a inne ustanowiły już kompletne zasady prowadzenia rachunkowości NCA przez urzędy statystyczne.

Wycena kapitału naturalnego

Istnieje pilna potrzeba opracowania solidnych zasad rachunkowości NCA. Unijna strategia na rzecz bioróżnorodności 2030 wzywa wszystkie państwa członkowskie do poszerzenia wiedzy o ekosystemach i usługach ekosystemowych. Obejmuje to mapowanie i ocenę ekosystemów oraz udostępnianych przez nie usług, określanie wartości ekonomicznej takich usług ekosystemowych, a także propagowanie uwzględniania tych wartości w unijnych i krajowych systemach rachunkowości i sprawozdawczości. Aby wspomóc rozwój rachunkowości NCA w Europie, zespół finansowanego ze środków UE projektu MAIA opracował zestawienia informacji przedstawiające bieżący stan takiej ewidencji w 10 europejskich krajach. Dokumenty te zawierają podsumowanie informacji o rachunkowości NCA w Belgii, Bułgarii, Czechach, Finlandii, Francji, Niemczech, Grecji, Niderlandach, Norwegii i Hiszpanii. Przedstawiają potrzeby decydentów, społeczeństwa, nauki i biznesu związane z prowadzeniem rachunkowości NCA oraz zapewniają przegląd badań naukowych (z uwzględnieniem luk w wiedzy), które są prowadzone lub zostały opublikowane w danym państwie. Zawierają też dane kontaktowe i krótką charakterystykę krajowych partnerów i interesariuszy zaangażowanych w przygotowywanie sprawozdań. Osoby kontaktowe w poszczególnych krajach uczestniczących w projekcie przeglądają, współtworzą i aktualizacją treść dokumentów. „MAIA umożliwia nam przeprowadzanie inicjatyw nacelowanych na wdrażanie rachunkowości ekosystemowej w skali kraju”, mówi w informacji prasowej opublikowanej w witrynie „EurekAlert!” profesor nadzwyczajny Fernando Santos Martin z uczelni Universidad Rey Juan Carlos, która jest partnerem projektu i pełni rolę krajowego koordynatora w Hiszpanii. „Dodatkowo wspomaga wymianę doświadczeń między różnymi grupami zaangażowanymi w projekt”. Zestawienia informacji stanowią wygodny przegląd danych i punkt wyjścia do rozpoczęcia współpracy. Użytkowników niebędących częścią konsorcjum MAIA zachęca się do przesyłania informacji o tym, jak wygląda prowadzona przez nich rachunkowość NCA. Ponadto przygotowano formularz kontaktowy i odpowiedzi na często zadawane pytania, przeznaczone dla podmiotów, które chcą uczestniczyć w owocnych dyskusjach z ekspertami skupionymi wokół projektu MAIA lub wyjaśnić dodatkowe kwestie. Zanim realizacja projektu dobiegnie końca, materiały informacyjne zostaną ponownie zaktualizowane, by uwzględnić ocenę wpływu projektu MAIA na sytuację w 10 krajach. Co więcej, zestawienia informacji zawierać będą porównanie priorytetów politycznych na szczeblu krajowym i europejskim.

Rachunkowość NCA w Europie

Wspólne ramy prowadzenia rachunkowości ekosystemowej dotychczas nie istniały. Jako metodologiczną podstawę rachunkowości NCA badacze przyjęli system SEEA-EA (System of Environmental Economic Accounting – Ecosystem Accounting) zaprezentowany przez ONZ. SEEA-EA to zintegrowane, szczegółowe ramy statystyczne, które umożliwiają porządkowanie danych dotyczących siedlisk i krajobrazów, przeprowadzanie pomiaru usług ekosystemowych, śledzenie zmian aktywów ekosystemu oraz powiązanie wszystkich takich informacji z działalnością ekonomiczną człowieka i innymi formami jego aktywności. Głównym celem projektu MAIA (Mapping and Assessment for Integrated ecosystem Accounting) jest upowszechnianie rachunkowości NCA w dziewięciu państwach członkowskich UE oraz w Norwegii. Projekt pozwoli też zgrubnie określić priorytety polityki w zakresie ewidencjonowania, ocenić innowacyjne techniki do wykorzystania w ramach rachunkowości NCA w Europie oraz wspierać różnorodne działania komunikacyjne. Realizacja projektu zakończy się w październiku 2022 r. Więcej informacji: strona projektu MAIA

Słowa kluczowe

MAIA, rozliczanie kapitału naturalnego, ekosystem, zasób naturalny, NCA, rachunkowość, polityka