Walka z depresją i nadużywaniem alkoholu w Ameryce Łacińskiej
W Ameryce Łacińskiej schorzenia związane ze spożyciem alkoholu są powszechniejsze niż w innych częściach świata. Jednym ze sposobów na rozwiązanie tego problemu jest odpowiednie zaangażowanie pracowników podstawowej opieki zdrowotnej – personelu lekarskiego i pielęgniarskiego – stanowiących pierwszy punkt kontaktowy w systemach służby zdrowia na całym świecie. W ramach finansowanego ze środków UE projektu SCALA wdrożono nową, opartą na dowodach strategię szkoleń, która ma poprawić profilaktykę schorzeń związanych ze spożyciem alkoholu w tym regionie. Zespół projektu SCALA współpracował z placówkami podstawowej opieki zdrowotnej w Kolumbii, Meksyku i Peru, szkoląc lokalny personel medyczny w zakresie rozpoznawania schorzeń związanych z używaniem alkoholu i depresji współistniejącej oraz udzielania porad. „Ponieważ depresja i nadużywanie alkoholu częstą się ze sobą łączą, chcieliśmy ustalić, czy personel podstawowej opieki zdrowotnej mógłby częściej badać w kierunku depresji pacjentów spożywających duże ilości alkoholu”, mówi Peter Anderson, ekspert ds. zdrowia publicznego z Uniwersytetu w Maastricht. „Naszym celem była zmiana nastawienia personelu medycznego. W związku z tym oferowaliśmy krótkie, podstawowe szkolenia, zapewnialiśmy wsparcie ze strony społeczności lokalnej i prowadziliśmy kampanie informacyjne”, wyjaśnia badacz. Szkolenia pozwoliły zwiększyć liczbę pacjentów nadużywających alkoholu, których oceniano pod kątem depresji, co dowodzi skuteczności tej strategii. Obliczenia pokazały, że koszt przeprowadzenia ewaluacji spożycia alkoholu wynosi 3 USD za osobę, a ocena taka pozwala zmniejszyć koszty przyszłej hospitalizacji związanej z używaniem alkoholu o 5,40 USD na pacjenta. „Udowodniliśmy, że przeprowadzenie rozmowy na temat nawyków związanych z piciem alkoholu z co najmniej jedną czwartą populacji pozwala zmniejszyć poziom spożycia tej substancji w społeczeństwie”, dodaje Anderson. „Ustalenia te można wykorzystać w placówkach podstawowej opieki zdrowotnej na całym świecie, a nie tylko w krajach Ameryki Łacińskiej o średnim dochodzie, których dotyczyła analiza”.
Szkolenia i testy w placówkach opieki zdrowotnej
Ośrodki podstawowej opieki zdrowotnej zostały losowo przydzielone do jednej z czterech grup. Grupa kontrolna nie brała udziału w żadnym szkoleniu. Kolejna grupa przeszła kilkugodzinne szkolenie podstawowe, w czasie którego pokazano, jak w ciągu 2–3 minut przeprowadzać ocenę spożycia alkoholu i udzielać porad w tym zakresie oraz jak rozpoznawać depresję. Trzecia grupa odebrała nieco bardziej zaawansowane szkolenie, ucząc się, jak przeprowadzać czynności związane ze wszystkimi ocenami i poradami w ciągu 2–3 minut. Szkolenie uzupełniono wsparciem społecznym i kampaniami informacyjnymi dotyczącymi korzyści wynikających z ograniczenia spożycia alkoholu. Ostatnia grupa przeszła jeszcze bardziej intensywne szkolenie, które dotyczyło rozbudowanej, 5-minutowej ewaluacji i doradztwa. Grupie tej również zapewniono wsparcie społeczne. Jak pokazały testy, szkolenie i wsparcie społeczne doprowadziły do zwiększenia liczby pacjentów, których oceniano pod kątem spożycia alkoholu. Na każdego pacjenta zapytanego o spożycie alkoholu przez personel z grupy kontrolnej przypadało 13 pacjentów ocenianych przez pracowników ochrony zdrowia z grupy, która przeszła jedynie szkolenie, oraz 17 pacjentów ewaluowanych przez osoby, którym zapewniono szkolenie i wsparcie społeczne.
Obiecujące wyniki mimo pandemii
Niestety pandemia COVID-19 zakłóciła realizację pakietu działań dotyczących wsparcia społecznego – zespół projektu uważa, że w innych okolicznościach jego wpływ mógłby być większy. „Ciężka praca podmiotów wdrażających z Ameryki Łacińskiej sprawiła, że udało nam się kontynuować realizację projektu i osiągnąć widoczne rezultaty mimo pandemii COVID-19. Nawiązaliśmy bliską współpracę z ludźmi z różnych państw, kultur, środowisk zawodowych i stref czasowych”, mówi Anderson. Osiągnięcia zespołu projektu SCALA będzie można skopiować w systemach podstawowej opieki zdrowotnej na całym świecie oraz w odniesieniu do innych behawioralnych czynników ryzyka, w tym palenia tytoniu, niezdrowej diety i niskiej aktywności fizycznej. Wszystkie materiały (w języku angielskim i hiszpańskim) wykorzystane w czasie prac są publicznie dostępne w witrynie projektu.
Słowa kluczowe
SCALA, alkohol, nadużywanie alkoholu, współistniejąca, depresja, podstawowa, opieka zdrowotna
