Opieka w czasach COVID-19: pracownicy seksualni w Paryżu
Migranci z globalnego Południa do Europy czasami parają się prostytucją, pod przymusem lub dobrowolnie, co wśród naukowców i decydentów budzi obawy dotyczące zdrowia publicznego i bezpieczeństwa. „Wybuch pandemii był punktem zwrotnym dla wielu osób zajmujących się prostytucją i sprawił, że w ich życie wkradła się jeszcze większa niepewność”, mówi Brigida Proto, koordynatorka projektu CosmopolitanCare. Zespół projektu prowadzonego przez Szkołę ds. Zaawansowanych Badań nad Naukami Społecznymi (EHESS) we Francji, skupiał się na interakcjach między pracownikami socjalnymi a nigeryjskimi pracownicami seksualnymi żyjącymi w Paryżu.
Dostosowanie etnografii do COVID-19
Badania nad prostytucją i zdrowiem publicznym tradycyjnie opierają się podejściu jakościowym lub ilościowym. Według Proto, taki podział na obserwatorów i obserwowanych może skutkować uzyskaniem nierzetelnych wyników. Dlatego wspierany przez działania „Maria Skłodowska-Curie” projekt został zaprojektowany zgodnie z zasadami etnografii i badań partycypacyjnych. „Etnografia umożliwia naukowcom doświadczenie codziennego życia, natomiast badania partycypacyjne pozwalają na wymianę doświadczeń”, wyjaśnia Proto. Niestety, restrykcje wprowadzone w szczycie pandemii spowodowały, że Proto musiała zmodyfikować swoje podejście. „Skupiłam się na tworzeniu sieci kontaktów, zarówno na poziomie lokalnym, jak i międzynarodowym, korzystając ze środków cyfrowych”, dodaje Proto. Proto przeszła szkolenie jako wolontariuszka stowarzyszenia wspierającego uchodźców i migrantów przebywających w Paryżu – Aux captifs, la libération (strona internetowa w języku francuskim). Podczas lockdownów pracowała jako kierowca i uczestniczyła w udzielaniu pomocy socjalnej wraz z pracownikami socjalnymi i pracownikami ochrony zdrowia podczas patroli ulicznych. „Dzięki współpracy ze stowarzyszeniem zyskałam zaufanie. Widziałam codzienne problemy tych kobiet, takie jak skutki przemocy ze strony klientów i konsekwencje braku odpowiedniego prawodawstwa”, mówi Proto.
Oddolne inicjatywy opiekuńcze
Proto zwraca uwagę, że pandemia w pewnym sensie stworzyła wyjątkową szansę. „Byłam świadkiem tego, jak stan zagrożenia zdrowia publicznego wpłynął na możliwości emancypacji”, mówi. Według Proto pandemia skłoniła niektórych pracowników seksualnych do przejścia z prostytucji ulicznej na internetową, co wzbudza obawy związane z kwestiami opieki społecznej. Przytacza ona konkretne przykłady oddolnych inicjatyw opiekuńczych. Na przykład jedno ze stowarzyszeń transseksualnych pracowników seksualnych szybko utworzyło fundusz opieki społecznej przed pierwszym lockdownem w Paryżu: dostarczało apteczki i paczki żywnościowe oraz stworzyło sieć solidarnościową, by zapewnić miejsca zamieszkania. Podczas pobytu w Aux captifs, la libération Nigeryjki brały udział w inicjatywach wspierających poczucie własnej wartości i dbanie o siebie, takich jak zajęcia dla ofiar przemocy oparte na sztuce i wsparcie dla kobiet żyjących z HIV. „Wydaje się, że pojawia się nowe, holistyczne podejście do opieki społecznej, oparte na medycynie zapobiegawczej i świadomości specyficznego ryzyka związanego z prostytucją”, zauważa Proto. Pandemia spowodowała, że niektórzy zdecydowali się na całkowitą rezygnację z prostytucji. Według Proto podczas pierwszego lockdownu w Paryżu zainteresowanie wyjściem z prostytucji wzrosło ponad dwukrotnie. „Nigeryjskie kobiety, które spotkałam, nie były ani biernymi ofiarami handlu ludźmi, ani dumnymi pracownicami seksualnymi, raczej starały się znaleźć równowagę pomiędzy tradycjami a chęcią emancypacji”, dodaje Proto.
Nowe spojrzenie na handel ludźmi
W projekcie CosmopolitanCare zakwestionowano powszechny pogląd, że handel ludźmi to przede wszystkim kwestia związana z międzynarodowymi prawami człowieka oraz krajowymi systemami wymiaru sprawiedliwości. Nacisk położono na opiekę społeczną w miastach. „Staramy się podkreślić, że reagowanie na trudne sytuacje, takie jak pandemia COVID-19, w coraz większym stopniu będzie opierać się na nowych formach współpracy między władzami lokalnymi, instytucjami i społeczeństwem obywatelskim”, mówi Proto. Proto skupi się teraz na etnograficznych obserwacjach procedur udzielania azylu oraz na przeglądzie dokumentacji prawnej w celu zbadania, w jaki sposób procedury wymiaru sprawiedliwości wpływają na kwestie zdrowia publicznego i emancypacji nigeryjskich kobiet. Uczona będzie także prowadzić badania we współpracy z ekspertem ONZ ds. polityki dotyczącej handlu ludźmi, z programem „Safer Cities” prowadzonym przez Program Narodów Zjednoczonych ds. Osiedli Ludzkich oraz z Europejskim Forum ds. Bezpieczeństwa Miejskiego w Paryżu.
Słowa kluczowe
CosmopolitanCare, prostytucja, pracownik seksualny, Paryż, opieka społeczna, COVID-19, pracownik socjalny, etnografia, handel ludźmi, przemoc
