Technologia blockchain wspomaga badania kryminalistyczne
Współczesne dochodzenia zwykle obejmują gromadzenie dowodów cyfrowych, które muszą zostać zbadane w toku śledztwa, jednak w przeciwieństwie do dowodów fizycznych, dowody cyfrowe są niezwykle łatwe do zmanipulowania, co utrudnia pracę śledczych i wprowadza utrudnienia do procesów i procedur. Wszystkie te trudności przekładają się na większą złożoność interakcji między poszczególnymi podmiotami uczestniczącymi w śledztwie. Co więcej, w przypadku większości spraw związanych z cyberprzestępczością, pierwszymi osobami na miejscu przestępstwa niemal nigdy nie są przedstawiciele organów ścigania. Skutkiem takiego stanu rzeczy jest powstanie niezwykle zróżnicowanej grupy podmiotów obejmującej przedstawicieli sektora prywatnego, organy ścigania oraz reprezentantów systemu sądowniczego w różnych jurysdykcjach, stosujących różne procesy i procedury. W ramach finansowanego ze środków Unii Europejskiej projektu LOCARD powstała nowatorska platforma do modelowania i zarządzania tymi interakcjami, aby umożliwić ich automatyzację oraz pełną kontrolę.
Modułowy zestaw narzędzi wspierający współpracę w dochodzeniach kryminalnych
„W ramach prac stworzyliśmy i zweryfikowaliśmy platformę łańcucha dowodowego opartą na technologii blockchain z uprawnieniami, a następnie zweryfikowaliśmy jej działanie w praktyce. Celem projektu było opracowanie niezmiennego nośnika, który gromadzi informacje na temat postępów śledztwa, a także umożliwia współpracę podmiotom, które niekoniecznie darzą się wzajemnym zaufaniem”, wyjaśnia Constantinos Patsakis, koordynator projektu. „Na obecnym etapie platforma LOCARD jest jedyną platformą łańcucha dowodowego, która może zapewnić tak szeroki zakres funkcjonalności przy jednoczesnym zapewnieniu bezpieczeństwa na tak wysokim poziomie”. Platforma została wyposażona przez twórców w moduł umożliwiający zbieranie zgłoszeń obywateli dotyczących wybranych naruszeń, narzędzie pozwalające na wykrywanie i łączenie szkodliwych zachowań w sieci, a także zestaw narzędzi dla śledczych, który pomoże im w zbieraniu dowodów zarówno w internecie, jak i w rzeczywistym świecie. Niezmienny system przechowywania danych oraz zarządzania tożsamością ma na celu ochronę prywatności i regulację dostępu do danych dowodowych dzięki uwierzytelnianiu Fast Identity Online (FIDO). Użytkownicy mogą uwierzytelniać się za pomocą sprzętowych urządzeń uwierzytelniających FIDO, takich jak klucze zabezpieczające USB/Bluetooth/NFC, a także za pomocą urządzeń uwierzytelniających wykorzystujących technologię Trusted Platform Module (TPM). Technologia blockchain uniemożliwia manipulowanie informacjami na temat dowodów, a jednocześnie oferuje pełną interoperacyjność bez konieczności ingerencji jakichkolwiek zaufanych trzecich stron. Wśród beneficjentów platformy LOCARD można wymienić wiele zróżnicowanych organizacji ze względu na fakt, że została opracowana jako platforma współpracy organów ścigania, sektora prywatnego i systemu sądowniczego, połączona z narzędziami dotyczącymi łańcucha dowodowego. Jednym z przykładów zastosowań może być przypadek, w którym specjalista zajmujący się analizą dowodów cyfrowych lub firma zajmująca się cyberbezpieczeństwem przekazuje błędne dowody pozyskane w toku dochodzenia i analizy. Dowody mogą być wykorzystane w sądzie lub przekazane organom ścigania, które mogą na przykład zażądać przekazania dowodów przez inne podmioty działające za granicą lub przekazać sprawę swoim zagranicznym odpowiednikom.
Wyzwania związane z budową kompleksowej platformy operacyjnej
Biorąc pod uwagę, że w pracach przy platformie LOCARD bierze obecnie udział aż 20 zróżnicowanych organizacji w całej Europie, pandemia COVID-19 spowodowała wiele problemów dotyczących komunikacji i realizacji prac. W części projektu dotyczącej badań i rozwoju największym wyzwaniem było ujednolicenie zróżnicowanych praktyk realizowanych przez różne organy ścigania. „Spodziewaliśmy się wielu różnic już na etapie opracowywania wniosku projektowego, jednak różnice te nie są wyłącznie teoretyczne – wynikają bowiem ze zróżnicowanych uwarunkowań prawnych każdego kraju. Najważniejsze rozbieżności dotyczą praw do dostępu do różnych materiałów przez różne organizacje, wymaganych zgód i uprawnień oraz innych zbliżonych zagadnień, które komplikują cały proces”, wyjaśnia Patsakis. Pomimo tych utrudnień zespołowi projektu LOCARD udało się jednak zapewnić integralność i przejrzystość łańcucha dowodowego. Jednym z najnowszych osiągnięć projektu jest wspólna odpowiedź w związku z konsultacjami Komisji Europejskiej w sprawie proponowanej ustawy o cyberbezpieczeństwie, przygotowana wspólnie wraz z zespołami ośmiu projektów KE.
Słowa kluczowe
LOCARD, dowody, organy ścigania, dowody cyfrowe, łańcuch dowodowy, dochodzenie kryminalne, platforma operacyjna, technologia blockchain
