Nowa nadzieja dla raf koralowych
Rosnący poziom mórz i oceanów, stale rosnąca temperatura wody, bardziej intensywne burze tropikalne i zmiany w prądach odpowiadających za obieg wód w oceanach prowadzą do masowego bielenia koralowców, gwałtownego rozwoju chorób zakaźnych i ograniczenia procesu kalcyfikacji. Wszystkie te zjawiska mają szkodliwy wpływ na rafy koralowe w płytkich wodach. Niektórzy naukowcy szacują, że jeśli nie podejmiemy skutecznych działań mających na celu łagodzenie skutków zmiany klimatu, może ona doprowadzić do zniszczenia połowy raf koralowych na świecie do 2035 roku. Jednym z możliwych rozwiązań jest hipoteza głębinowych ostoi rafowych. „Hipoteza ta zakłada, że z racji tego, że głębiny są lepiej chronione przed szkodliwymi skutkami zmiany klimatu, teoretycznie mogą stanowić schronienie dla koralowców oraz umożliwić odtworzenie raf w płytkich wodach, gdy dojdzie do katastrofy”, wyjaśnia Gal Eyal, ekolog morski z Uniwersytetu Bar-Ilana w Izraelu. Jeśli hipoteza okaże się słuszna, jej założenia mogą zostać wykorzystane jako element ochrony raf w płytkich wodach. Niestety, nie wiadomo wystarczająco dużo na temat relacji pomiędzy rafami zasiedlającymi wody na różnych głębokościach. Tę lukę w wiedzy postanowił wypełnić Eyal dzięki wsparciu finansowanego ze środków Unii Europejskiej projektu Mesophotic.
Związek między siedliskami na płyciznach i w głębinach
Badania Eyala, które zostały zrealizowane dzięki wsparciu działania „Maria Skłodowska-Curie”, koncentrowały się na mezofotycznych ekosystemach koralowych, czyli rafach położonych w głębokich wodach, które funkcjonują na głębokościach od 30 do 150 metrów pod poziomem morza w regionach tropikalnych i subtropikalnych. „Dotychczas nasza wiedza na temat tych raf była bardzo ograniczona – tak naprawdę nie mamy pojęcia o skutkach stresu termicznego oraz wpływie zanieczyszczeń i konkurencji między gatunkami na ich sytuację”, twierdzi badacz, którego wypowiedź została przytoczona w unijnym magazynie „Horizon” poświęconym badaniom i innowacjom. „Patrzenie na rafę w sposób, który zakłada jej jedność i ciągłość niezależnie od głębokości, pozwala uniknąć wyciągania błędnych wniosków”. Zapraszając do współpracy ekspertów zajmujących się wieloma zróżnicowanymi dziedzinami, takimi jak biologia, ekologia, geologia, geochemia, klimatologia i modelowanie komputerowe, w ramach projektu badacz przyjrzał się blisko 100 mezofotycznym gatunkom koralowców w Morzu Czerwonym. „Organizmy zależne od światła, które budują mezofotyczne ekosystemy, były dotychczas znane jako twórcy potężnych raf”, wyjaśnia Eyal. „W wielu miejscach ich struktury fizycznie łączą siedliska w płytkich i głębokich wodach”.
Ostoja w rafie mezofotycznej
Na podstawie tych badań naukowcy dokonali kilku cennych odkryć, które mogą okazać się przełomowe. Jedną z niespodzianek był fakt, że wiele gatunków zamieszkujących wody można znaleźć zarówno wśród płytkich raf, jak i w głębszych rafach mezofotycznych. „To odkrycie potwierdza hipotezę ostoi, która zakłada, że koralowce zamieszkujące płytkie wody zniszczone w wyniku wybielania mogły znaleźć schronienie i nowe życie w rafach mezofotycznych”, wyjaśnia Eyal.
Kluczowa rola w ochronie raf koralowych przed skutkami zmiany klimatu
Aby sprawdzić to założenie, badacze fizycznie przeszczepili fragmenty koralowców mezofotycznych żyjących na głębokości 50 metrów pod poziomem morza na głębokość zaledwie pięciu metrów. Ku swojemu zaskoczeniu odkryli, że koralowce nie tylko zaaklimatyzowały się do zwiększonego poziomu światła, które przenika do płytszych wód, ale także wykazały zwiększoną przeżywalność po trzech latach. „Choć nadal konieczne jest przeprowadzenie dodatkowych badań i eksperymentów, nasze badania potwierdzają, że ekosystemy mezofotyczne są brakującym ogniwem między ekosystemami znajdującymi się w płytkich wodach oraz w głębinach”, podsumowuje Eyal. „Dzięki temu mogą odegrać kluczową rolę w walce o ochronę światowych ekosystemów raf koralowych przed skutkami zmiany klimatu, w związku z czym należy zadbać o ich odpowiednią ochronę”.
Słowa kluczowe
Mesophotic, zmiana klimatu, rafy koralowe, bielenie koralowców, hipoteza głębinowych ostoi raf, mezofotyczne ekosystemy koralowe
