Wykorzystanie dostępnych gruntów w celu promowania zrównoważonej bioenergii w Europie
Bioenergia odegra ważną rolę w realizacji celów klimatycznych UE. W dyrektywie w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych(odnośnik otworzy się w nowym oknie) ustalono na przykład, że do 2030 roku 32 % energii w Europie będzie produkowane ze źródeł odnawialnych. Aby osiągnąć te i inne cele klimatyczne, bioenergia musi być produkowana w sposób zrównoważony. Dostępność zrównoważonych zasobów biomasy jest kluczowym warunkiem wstępnym dla dalszego rozwoju zaawansowanych biopaliw i penetracji rynku.
Grunty MUC – realna opcja produkcji bioenergii
Jednym ze skutecznych środków wspierających zrównoważony rozwój bioenergii jest wykorzystanie do produkcji biomasy niewykorzystywanych w pełni, zanieczyszczonych gruntów gorszych klas (ang. marginal, underutilised, contaminated, MUC). W większości przypadków grunty te nie mogą być już wykorzystywane do produkcji żywności bądź pasz ani do celów rekreacyjnych i ochrony przyrody. Jednak w niektórych przypadkach grunty MUC mają potencjał w zakresie produkcji biomasy, która nadaje się do wytwarzania bioenergii. Wykorzystanie tych gruntów do produkcji biomasy mogłoby ponadto przynieść szereg korzyści środowiskowych i społeczno-gospodarczych. Obejmują one przywrócenie urodzajności gleby, zwiększenie różnorodności biologicznej, promowanie rozwoju gospodarczego obszarów wiejskich i zwiększenie dochodów gospodarstw domowych.
Zrównoważone narzędzie na potrzeby produkcji bioenergii
Aby zwiększyć produkcję zrównoważonej biomasy i bioenergii, w ramach finansowanego ze środków UE projektu BIOPLAT-EU(odnośnik otworzy się w nowym oknie) opracowano platformę cyfrową. Obejmuje ona głównie narzędzie(odnośnik otworzy się w nowym oknie), które wykorzystuje mapy globalnego systemu informacji (ang. global information system, GIS). To internetowe narzędzie GIS, dostępne w języku angielskim, francuskim, niemieckim, węgierskim, włoskim, rumuńskim, hiszpańskim i ukraińskim, pokazuje tereny MUC na interaktywnej mapie obejmującej Europę i kraje sąsiadujące. Odpowiedni interesariusze, tacy jak rolnicy, właściciele gruntów i inwestorzy, mogą wyszukiwać działki MUC i dowiedzieć się, jaki rodzaj biomasy można na nich uprawiać. Aby podjąć ostateczną decyzję, oceniają oni zestaw wskaźników zrównoważonego rozwoju w zakresie środowiska (np. jakość gleby), społeczeństwa (np. miejsca pracy w sektorze bioenergii) i gospodarki (np. bilans energetyczny netto) dla wybranych łańcuchów wartości bioenergii. „To mapowanie umożliwia wstępne rozeznanie w rentowności łańcucha wartości oraz poziomu zrównoważenia i służy jako narzędzie wsparcia przy podejmowaniu decyzji”, wyjaśnia Rainer Janssen z WIP Renewable Energies, niemieckiej firmy doradczej w zakresie energii odnawialnej, która koordynowała projekt BIOPLAT-EU. „Działania te można wykonać online, bez konieczności prowadzenia szeroko zakrojonych badań, posiadania specjalistycznej wiedzy czy finansowania”. Pomocą służy instrukcja(odnośnik otworzy się w nowym oknie), film instruktażowy(odnośnik otworzy się w nowym oknie) oraz wsparcie online(odnośnik otworzy się w nowym oknie).
Cenne informacje na temat dostępności gruntów MUC w całej Europie
Partnerzy projektu przeprowadzili ocenę(odnośnik otworzy się w nowym oknie) w celu sprawdzenia zdolności narzędzia internetowego GIS do znajdowania odpowiednich gruntów MUC na potrzeby zrównoważonej produkcji roślin oleistych w Europie. „Połączenie informacji na temat gruntów MUC oraz stosowności gatunków uprawnych z narzędzia ukazuje duży potencjał tego rozwiązania w całej Europie, zwłaszcza we wschodniej i południowej części”, stwierdza Janssen. Wyniki pokazały, że narzędzie jest technicznie użyteczne i proste w użyciu do mapowania potencjalnych łańcuchów wartości. Dla podmiotów rynkowych, które chcą dokonać dalszej oceny swoich możliwości i rozpocząć rozwój bardziej kompleksowych łańcuchów wartości w zakresie bioenergii, można znaleźć potencjalne obszary MUC do produkcji roślin oleistych. W ogólnoeuropejskiej ocenie stwierdzono, że największy potencjał mają olej rzepakowy i słonecznikowy. „To pierwszy tego typu zwięzły, przyjazny dla użytkownika wykaz gruntów MUC w całej Europie, który powstał w oparciu o dane naukowe”, podsumowuje Janssen. „Dzięki projektowi BIOPLAT-EU użytkownicy końcowi mogą skorzystać z narzędzia i zbadać możliwości rozwoju łańcuchów wartości w zakresie zrównoważonej produkcji biomasy na tych gruntach”.
