Przetwarzanie drzew w zrównoważone wyroby włókiennicze
Branża odzieżowa ma problem z ekologią i zrównoważonym rozwojem. Popularność szybkiej mody i taniej odzieży przekłada się na niemal 10 % globalnych emisji dwutlenku węgla, jednak nie możemy zapominać o znaczącym wpływie bawełny – głównego surowca wykorzystywanego przez przemysł tekstylny – na nasze środowisko. Choć bawełna jest zasobem odnawialnym, jej uprawa wymaga wody do nawadniania, gruntów ornych oraz stosowania nawozów i pestycydów. Co więcej, rosnąca liczba ludności i postępująca zmiana klimatu sprawiają, że coraz trudniej jest wyhodować wystarczającą ilość bawełny, aby zaspokoić popyt. W rezultacie istnieje krytyczne zapotrzebowanie na zrównoważone włókna tekstylne, w tym wytwarzane z drewna. Odpowiedzią na tę potrzebę jest finansowany ze środków UE projekt GRETE(odnośnik otworzy się w nowym oknie), który otrzymał dofinansowanie w ramach Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Bioprzemysłu, partnerstwa publiczno-prywatnego między UE a środowiskiem przemysłowym. „Celem projektu GRETE jest usprawnienie istniejących łańcuchów wartości przetwarzania drewna w wyroby włókiennicze poprzez opracowanie przełomowych technologii, które pozwolą na rozwiązanie problemów wąskich gardeł i umożliwią zwiększenie produkcji włókien tekstylnych na bazie drewna w Europie”, mówi Stina Grönqvist, kierowniczka zespołu badawczego i projektu w Fińskim Ośrodku Badań Technicznych VTT(odnośnik otworzy się w nowym oknie).
Bezpieczne podejście do obróbki
Jedno z tych wąskich gardeł wynika z faktu, że produkcja włókien tekstylnych na bazie drewna wymaga obecnie stosowania toksycznych i wybuchowych substancji chemicznych. W ramach projektu opracowano nowe substancje chemiczne zwane cieczami jonowymi, które mogą zwiększyć bezpieczeństwo, zrównoważony rozwój i opłacalność produkcji włókien tekstylnych na bazie drewna. „Celem było znalezienie cieczy jonowych, które można tanio zsyntetyzować z niedrogich i dostępnych materiałów wyjściowych i bezpiecznie stosować w łańcuchu wartości wytwarzania wyrobów włókienniczych z drewna”, wyjaśnia Grönqvist. Ciecze jonowe opracowane w ramach projektu GRETE charakteryzują się nie tylko doskonałymi właściwościami na potrzeby wytwarzania włókien tekstylnych, ale są również wystarczająco stabilne, aby można je było poddać recyklingowi po użyciu, co stanowi klucz do ich ewentualnej komercjalizacji.
Oszczędność wody przy obróbce końcowej
Kolejnym problemem, którym zajął się zespół projektu, była produkcja dużej ilości zanieczyszczonych ścieków generowanych w procesach obróbki końcowej włókien tekstylnych, takich jak barwienie. „Opracowaliśmy innowacyjne modyfikacje włókien, które mogą umożliwić obróbkę końcową i barwienie bez użycia wody”, dodaje Grönqvist. Inne kluczowe rezultaty projektu obejmują dostosowanie technologii do produkcji wyrobów włókienniczych z masy celulozowej, którą tradycyjnie wykorzystuje się w celu wytwarzania papieru. Naukowcy opracowali także włókna, które mogą skutecznie wchłaniać barwniki i wykorzystali biologiczne substancje chemiczne, aby uodpornić wyroby włókiennicze na działanie ognia.
Zmniejszenie wpływu przemysłu włókienniczego na środowisko
Wykorzystując te metody, w ramach projektu udało się wyprodukować włókna tekstylne z masy papierniczej pochodzącej z Finlandii i Portugalii. Badacze wykazali także, że możliwe jest uzyskanie włókien o dobrej wytrzymałości na rozciąganie, bez uszczerbku dla możliwości wydłużenia. „Sądzę, że można śmiało powiedzieć, iż projekt GRETE zrewolucjonizował podejście do wytwarzania włókien tekstylnych z drewna”, zauważa Grönqvist. Co więcej, naukowcy wykazali, że wykorzystanie papierniczej pulpy drzewnej do produkcji włókien tekstylnych może zmniejszyć wpływ na środowisko i skrócić etapy produkcji w łańcuchu wartości wyrobów włókienniczych na bazie drewna. „Wdrażając te nowatorskie techniki, przemysł włókienniczy może znacznie zmniejszyć swój wpływ na środowisko i stać się bardziej zrównoważony”, podsumowuje Grönqvist.
Słowa kluczowe
GRETE, włókna tekstylne, drewno, zrównoważone wyroby włókiennicze, wyroby włókiennicze, przemysł odzieżowy, szybka moda, bawełna, zmiana klimatu, włókna tekstylne na bazie drewna, ciecz jonowa, masa celulozowa
