Nauka obywatelska w służbie klimatu
Osiągnięcie założeń 17 Celów Zrównoważonego Rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) wymaga aktywnego udziału nie tylko rządów, ale także obywateli i środowiska akademickiego. Jedną z niewiadomych w tym procesie była rola nauki obywatelskiej, jednak dzięki zespołowi finansowanego ze środków Unii Europejskiej projektu CROWD4SDG nie ma już żadnych wątpliwości dotyczących tego zagadnienia. „Celem projektu CROWD4SDG było ustalenie, w jakim stopniu nauka obywatelska może stanowić podstawowe źródło nietradycyjnych danych na potrzeby śledzenia postępów w realizacji celów zrównoważonego rozwoju”, wyjaśnia François Grey, badacz z Uniwersytetu Genewskiego. „W ramach prac przyjrzeliśmy się także młodzieży oraz możliwościom młodych ludzi w zakresie tworzenia nowych rozwiązań umożliwiających postęp w tych obszarach”. Cele zrównoważonego rozwoju ONZ to zbiór 17 wzajemnie powiązanych postulatów, które łącznie stanowią wspólny plan na rzecz osiągnięcia pokoju na świecie oraz zapewnienia dobrobytu ludziom oraz naszej planecie, zarówno dziś, jak i w przyszłości. Pojęcie nauki obywatelskiej opisuje z kolei badania naukowe prowadzone z udziałem ogółu społeczeństwa.
Analiza danych zgromadzonych dzięki nauce obywatelskiej
W ramach przeprowadzonych badań zespół projektu wykorzystał algorytmy sztucznej inteligencji (SI) i crowdsourcing do analizy dużych zbiorów danych wytwarzanych przez społeczeństwo. Korzystając z wybranych algorytmów naukowcy byli w stanie szybko przeanalizować miliony postów w mediach społecznościowych dotyczących ekstremalnych zjawisk pogodowych i innych globalnych wyzwań. Badacze wykorzystali także sztuczną inteligencję do filtrowania zdjęć osób noszących maseczki podczas pandemii, zamieszczanych w postach w serwisie Twitter. Dzięki crowdsourcingowi zdjęć zespół ustalił jakie rodzaje maseczek były wykorzystywane w poszczególnych lokalizacjach, a następnie zbadał skuteczność różnych działań w poszczególnych regionach.
Dobre pomysły i realizacja celów zrównoważonego rozwoju
Innowacyjne rozwiązania opracowane w ramach projektu obejmują między innymi nowatorski model innowacji nazwany GEAR, który pomaga młodym badaczom obywatelskim na przekształcanie dobrych pomysłów w rozwiązania pozwalające na realizację celów zrównoważonego rozwoju. „Model GEAR, którego nazwa stanowi akronim angielskich słów Gather, Evaluate, Accelerate, Refine, czyli »gromadzenie, ocena, przyspieszanie, dopracowanie« rozpoczyna się od selekcji przesłanych przez ludzi pomysłów na działania na rzecz klimatu oraz ich dopracowywania w ramach szkoleń”, wyjaśnia Grey. „Najbardziej obiecujące pomysły są następnie oceniane, po czym trafiają do akceleratora, którego głównym celem jest wypracowanie prototypów oraz ich doskonalenie. Głównym założeniem jest znalezienie partnerów chętnych do wdrożenia gotowego rozwiązania podczas dorocznej konferencji poświęconej celom zrównoważonego rozwoju”. Jednym z tych obiecujących pomysłów jest „Let's Clean Up” – aplikacja internetowa, która pomaga mieszkańcom w rozwiązywaniu problemu najbardziej zaśmieconych miejsc w Rzymie. Aplikacja zachęca mieszkańców do publikowania odpowiednich zdjęć w mediach społecznościowych, wykonywania zadań, dzielenia się pomysłami i głosowania na propozycje. Oprócz ułatwiania bezpośrednich działań obywatelskich, aplikacja wykorzystuje również przetwarzanie języka naturalnego do analizowania postów w celu przekazywania ważnych danych decydentom.
Skuteczne połączenie badań i innowacji
Dzięki skutecznemu połączeniu badań i innowacji, projekt CROWD4SDG już teraz wpływa na otaczający nas świat. Organizacje takie jak UNICEF wykorzystują wnioski wyciągnięte przez zespół oraz wypracowane metody w celu wspierania zespołu młodych Nigeryjczyków opracowujących obywatelski projekt naukowy dotyczący dostępu do czystej wody. Z kolei Instytut ONZ do spraw Badań i Szkoleń, jeden z partnerów projektu, zamierza przeszkolić Krajowy Urząd Statystyczny Malediwów w zakresie korzystania z danych obywatelskich. CERN, kolejny spośród parterów projektu, pracuje obecnie nad otwarciem nowej przestrzeni pozwalającej na promowanie informacji na temat nauki. „Rezultaty projektu CROWD4SDG będą inspiracją dla wielu warsztatów dotyczących innowacji oraz kursów prowadzonych przez ten ośrodek, skierowanych do młodych talentów z całej Europy”, podsumowuje Grey.
Słowa kluczowe
CROWD4SDG, nauka obywatelska, naukowcy obywatelscy, cele zrównoważonego rozwoju ONZ, działania na rzecz klimatu, Cele Zrównoważonego Rozwoju, dane, sztuczna inteligencja, SI, crowdsourcing, badania, innowacje, UNICEF, CERN
