Obawy związane z głosowaniem przez Internet odzwierciedleniem szerszych obaw społecznych
Internet zmienił wiele aspektów naszego codziennego życia, od tego, jak oglądamy telewizję, po to, jak znajdujemy partnerów relacji romantycznych. Nie zmieniło to jednak jeszcze radykalnie sposobu, w jaki ludzie uzyskują dostęp do usług rządowych i wchodzą z nimi w interakcję. Pomimo tego, że od kilku dziesięcioleci technologicznie wykonalne jest głosowanie elektroniczne — w ramach którego wyborcy oddają swój głos przez Internet, w nienadzorowanym środowisku — nie zostało przyjęte przez wiele rządów. „Kwestie zaufania stanowią najważniejsze elementy przyczyn stojących za tą niechęcią” — wyjaśnia David Duenas-Cid, główny badacz projektu ELECTRUST. Projekt, którego gospodarzem jest Politechnika Gdańska, został zrealizowany przy wsparciu programu działania „Maria Skłodowska-Curie”. Projekt ELECTRUST bada, w jaki sposób dyskurs wokół głosowania elektronicznego zarówno konstruuje, jak i wykorzystuje kwestie zaufania i nieufności, ostatecznie kształtując opinię publiczną w kwestii technologii i jej promotorów.
Poza kwestiami technologii
Estonia jest jedynym krajem, w którym głosowanie elektroniczne jest stosowane we wszystkich wyborach. Niektóre kraje, takie jak Kanada, wdrożyły go w wyborach lokalnych, podczas gdy Francja i Panama wdrożyły go dla wyborców przebywających na emigracji. ELECTRUST przeprowadził obszerne studium przypadku Nowej Południowej Walii w Australii, gdzie po wczesnych eksperymentach zrezygnowano z głosowania elektronicznego. Eksperci ds. kryptografii wyrazili obawy co do integralności systemu, podczas gdy niespodziewanie duża liczba wyborców doświadczyła problemów technicznych z procesem identyfikacji. „Jest to symptomatyczne dla jednego z kluczowych problemów związanych z głosowaniem elektronicznym: konfliktu między zaufaniem a nieufnością. Decydenci zaprzestali tego ze strachu” — dodaje Duenas-Cid. Duenas-Cid przeprowadził wywiady z różnymi interesariuszami, w tym z dostawcami technologii, administratorami wyborczymi, dziennikarzami, politykami i aktywistami. Wstępna analiza pokazuje, jak dyskurs dotyczący głosowania elektronicznego elastycznie przyjmuje argumenty związane z zaufaniem i nieufnością, często niezwiązane z technologią, ale raczej dotykające szerszych kontekstów społeczno-politycznych i indywidualnych przekonań.
Przewodnik dla przyszłych wyborów
Przeprowadzono również studia przypadków dotyczące różnych form głosowania elektronicznego przyjętych przez Estonię, Holandię, Norwegię i Szwajcarię. Jedno z badań przeprowadzonych porównujące Estonię i hiszpańską Katalonię nakreśliło, w jaki sposób głosowanie elektroniczne zostało zarządzone odgórnie w Estonii, jako gałąź krajowego systemu e-rządzenia w celu ułatwienia demokratycznego uczestnictwa. Z kolei w Katalonii internetowy system partycypacji "Decidim" ewoluował jako oddolne rozwiązanie zachęcające do szerszego zaangażowania obywateli. „Nasze podejście opierało się na teoriach idealnych metod demokratycznych — kto i jak podejmuje decyzje." — mówi Duenas-Cid. „Odkryliśmy, że e-voting oferuje demokrację bardziej bezpośrednią, która może dotrzeć do grup zmarginalizowanych i przekształcić administrację publiczną poprzez szerokie zaangażowanie obywateli”. Interesujące paradoksy znaleziono również między społecznościami wyglądającymi na skłócone pomimo ich wspólnego celu, jakim jest poprawa systemów demokratycznych. Na przykład, podczas gdy niektórzy eksperci powołują się na obawy związane z cyberbezpieczeństwem, niepełnosprawni wyborcy argumentują, że głosowanie elektroniczne umożliwia równy udział w wyborach. Wyniki projektu zostaną przedstawione w białej księdze, zawierającej zalecenia dla decydentów. Duenas-Cid twierdzi, że ELECTRUST stanowi cenny wkład do debaty na temat rozszerzenia głosowania elektronicznego: „Niekoniecznie opowiadamy się za powszechnym wdrożeniem e-votingu, ale nasze wyniki mogą pomóc wyjaśnić niektóre z prawdopodobnych reakcji na jego przyjęcie".
Słowa kluczowe
ELECTRUST, e-voting, wybory, dyskurs, zaufanie, cyberbezpieczeństwo, demokracja, zaangażowanie obywateli