Odciski palców mogą nie być niepowtarzalne
Do niedawna powszechnym przekonaniem było to, że odciski palców dłoni jednej osoby są różne i wyjątkowe. Dzięki sztucznej inteligencji wiemy, że to przekonanie mogło być błędne. Zespół badawczy pod kierownictwem studenta inżynierii Gabe'a Guo z Uniwersytetu Columbia w Stanach Zjednoczonych opracował nowy model sztucznej inteligencji, który doprowadził do kopernikańskiego przewrotu w dziedzinie kryminalistyki. Jak wynika z ustaleń opublikowanych na łamach czasopisma naukowego „Science Advances”, sprawiające wrażenie wyjątkowych odciski palców należące do tej samej osoby są do siebie bardziej podobne niż dotychczas sądzono.
Obalanie powszechnych przekonań
W celu zbadania, które odciski palców należały do tych samych osób, zespół inżynierów wprowadził do systemu opartego na sztucznej inteligencji łącznie 60 000 odcisków palców pochodzących z publicznie dostępnej bazy danych rządu Stanów Zjednoczonych, dodając je parami. W przypadku połowy par linie papilarne pochodziły od tych samych osób, ale zostały pobrane z różnych palców. Pozostałe odciski zostały zebrane od różnych osób. Celem tego działania było dopracowywanie i trenowanie modelu sztucznej inteligencji do rozpoznawania sytuacji, w których wyjątkowe linie papilarne należały do tych samych bądź różnych osób. Dzięki temu badacze mogli sprawdzić, które z nich rzeczywiście stanowiły pary. Zgodność dla pojedynczej pary odcisków pobranych od jednej osoby sięgała nawet 77 %. Jak dowiadujemy się z filmu opublikowanego przez uczelnię dokładność była znacznie wyższa w przypadku ustalania jej na podstawie wielu par, co „może zwiększyć skuteczność metod kryminalistycznych przeszło dziesięciokrotnie”. Bez stosownego doświadczenia i specjalistycznej wiedzy w zakresie technik kryminalistycznych, zespół pod przewodnictwem Guo nie był w stanie stwierdzić, w jaki sposób sztuczna inteligencja była w stanie dokonywać takich ustaleń. „Nie możemy powiedzieć z absolutną pewnością, w jaki sposób działa nasz model”, powiedział Hod Lipson, robotyk i wykładowca z Uniwersytetu Columbia, który nadzorował badanie, w rozmowie z dziennikarzami portalu BBC. „Co jest oczywiste to fakt, że nie opiera się w tym celu na tradycyjnych znacznikach, których kryminalistycy używają od dziesięcioleci. Wszystko wskazuje na to, że może wykorzystywać krzywizny i kąty linii znajdujących się w środkowej części odcisku”.
Czy sztuczna inteligencja poradzi sobie z rozwiązywaniem zagadek kryminalnych?
W rozmowie z dziennikarzami portalu CNN Guo stwierdził, że jego zdaniem nowy model może okazać się niezwykle przydatny w dochodzeniach. „Jednym z podstawowych zastosowań jest oczywiście możliwość poszukiwania nowych poszlak w śledztwach, które utknęły w martwym punkcie ze względu na fakt, że odciski palców pozostawione na miejscu zbrodni przez sprawcę pochodzą z innych palców niż te w aktach i dokumentach. Z drugiej strony, to rozwiązanie nie posłuży wyłącznie do łapania większej liczby przestępców, ale pomoże także niewinnym osobom, które będą mogły dzięki niemu zostać wyłączone z dochodzenia. Moim zdaniem to duża korzyść dla całego społeczeństwa”. Zdaniem badacza nowe rozwiązania wkrótce pozwolą na więcej niż tylko badanie linii papilarnych. „Nie chodzi mi tylko o kryminalistykę, ale o sztuczną inteligencję jako całość. Zwracamy uwagę na odciski palców od zarania dziejów, jednak dotychczas nikt ni zwrócił uwagi na ich podobieństwo, dopóki nie użyliśmy sztucznej inteligencji do ich analizy. To jeden z najlepszych dowodów na możliwości takich rozwiązań w zakresie automatycznego rozpoznawania i wyodrębniania odpowiednich cech”. Odkrycia naukowe dokonywane przez osoby niebędące ekspertami wykorzystujące stosunkowo proste modele sztucznej inteligencji stanowią jedynie wierzchołek góry lodowej. „Myślę, że już wkrótce przekonamy się, ile osób dokona dzięki sztucznej inteligencji odkryć, które dotychczas nam umykały, choć były tuż w zasięgu wzroku – na przykład na naszych palcach”, dodaje Guo.
Słowa kluczowe
odcisk palca, kryminalistyka, sztuczna inteligencja, przestępca, przestępstwo, palec