Opracowywanie rozwiązań w zakresie adaptacji miast do zmiany klimatu
Obszary miejskie są motorem gospodarki, tworzą innowacje i nieustannie przyciągają nowych pracowników. Aby jednak móc się rozwijać oraz pozostać atrakcyjnymi i zdrowymi miejscami do życia, muszą znaleźć lepsze sposoby na adaptację do zmiany klimatu. „Jeśli chodzi o adaptację do zmiany klimatu, wiele uwagi poświęca się kwestiom takim jak powodzie”, zauważa koordynatorka projektu SOLOCLIM Sanda Lenzholzer z Uniwersytetu w Wageningen w Holandii. „My z kolei dostrzegliśmy potrzebę zajęcia się wyzwaniami występującymi w środowisku miejskim”. Na przykład wyspy ciepła – obszary miejskie, w których temperatury są wyższe niż w okolicy – mogą być niebezpieczne i znacząco utrudniać życie w mieście. Lenzholzer i jej współpracownicy chcieli znaleźć sposoby, by umożliwić urbanistom, projektantom i inżynierom bardziej priorytetowe traktowanie adaptacji do zmiany klimatu w opracowywanych przez nich strategiach.
Zapotrzebowanie na miejskie rozwiązania w zakresie klimatu
W ramach projektu SOLOCLIM, wspieranego przez działania „Maria Skłodowska-Curie”, uruchomiono program doktoranckich praktyk przemysłowych, opracowany specjalnie z myślą o adaptacji do zmiany klimatu w miastach. W projekcie powstała sieć obejmująca sześcioro badaczy z tytułem doktora, pracujących na trzech uniwersytetach we Włoszech, Holandii i Zjednoczonym Królestwie. Po rozpoczęciu studiów naukowcy przepracowali kilka lat w przemyśle, by następnie powrócić na uczelnię, gdzie kończyli swoje prace doktorskie. Partnerzy przemysłowi, u których odbywały się praktyki, specjalizowali się w takich dziedzinach jak architektura, projektowanie urbanistyczne i doradztwo środowiskowe. „Program podzielono na trzy grupy dotyczące różnych rozwiązań”, mówi Lenzholzer. „Dotyczyły one kolejno wykorzystania zielonych interwencji, takich jak drzewa i parki; wykorzystania wody do chłodzenia miast oraz responsywnych systemów, które zmieniają się w zależności od środowiska. Systemem responsywnym jest na przykład parasol, który otwiera się, gdy jest słonecznie, i zamyka, gdy niebo zasnuje się chmurami”.
Skuteczne strategie adaptacji dla miast
Owocem projektów badawczych jest szereg ciekawych innowacji. „Jeden z badaczy opracował nowy rodzaj zielonej modułowej elewacji do budynków, która nie jest bardzo droga, jest łatwa w budowie i demontażu oraz może być ponownie wykorzystywana”, mówi Lenzholzer. „To innowacyjne rozwiązanie spotkało się z dużym zainteresowaniem ze strony projektantów i zostało zaprezentowane podczas światowej sławy Dutch Design Week”. Inny projekt badawczy dotyczył roli sadzenia drzew na obszarach miejskich podatnych na upały w celu obniżenia temperatury na poziomie ulic. Jego autor przyjrzał się rozmieszczeniu drzew i próbował opracować najlepsze konfiguracje dla określonych rodzajów dzielnic. „Wiedza ta jest bardzo przydatna dla urbanistów”, dodaje Lenzholzer. Inny uczestnik projektu badał, w jaki sposób można wykorzystać wodę do chłodzenia obszarów miejskich w mniejszej skali. Powstał prototyp mechanizmu chłodzącego, który można zainstalować na elewacji budynku w celu wytwarzania mgiełki wodnej.
Współpraca i partnerstwo przemysłowe
Lenzholzer przekonuje, że sieć badawcza odniosła sukces. Naukowcom udało się i opracować skuteczne środki adaptacji do zmiany klimatu, a następnie rozpocząć pracę zawodową w tej ważnej dziedzinie. Wprowadzenie praktyk przemysłowych do programów doktoranckich pozwoliło także uczestnikom zdobyć bardziej praktyczne doświadczenie i ułatwiło im tworzenie rozwiązań odpowiadający na potrzeby rynku. „Na zakończenie programu przeprowadzono ewaluację”, mówi. „Wszyscy uczestnicy ocenili sieć bardzo wysoko i wyrazili żywe zainteresowanie spotkaniem się w celu wymiany pomysłów. Nie mam wątpliwości, że partnerzy przemysłowi i akademiccy projektu byliby otwarci na ponowną współpracę”.
Słowa kluczowe
SOLOCLIM, klimat, miasta, architektura, chłodzenie, drzewa
