Zrównoważona żegluga morska bliskiego zasięgu w Europie
Handel morski ma kluczowe znaczenie dla dobrobytu UE. Porty przetwarzają obecnie 74% importu i eksportu regionu. Żegluga morska bliskiego zasięgu (SSS) jest głównym składnikiem tego handlu — obejmuje ona żeglugę odbywającą się na krótkich dystansach i blisko brzegu. Pomimo swojego znaczenia unijny system SSS ma kilka kluczowych słabości a w kilku obszarach jest nieefektywny. Dużym kontenerowcom dotarcie do miejsc cumowania w portach zabiera znaczną ilość czasu, a wiele małych portów nie posiada niezbędnej infrastruktury. Finansowany ze środków UE projekt MOSES miał na celu pobudzenie europejskiego łańcucha dostaw SSS poprzez wprowadzenie szeregu innowacyjnych rozwiązań technologicznych, w tym nowych kontenerowców dowozowych, tzw. feederów, zrobotyzowanych systemów obsługi kontenerów oraz zautomatyzowanych holowników i systemów dokowania. Wyniki projektu doprowadziły do sformułowania zaleceń politycznych mających na celu dalszy rozwój logistyki i zdolności SSS w Europie. „W ramach projektu MOSES podjęto pierwsze kroki w kierunku automatyzacji procesu manewrowania i dokowania dużych kontenerowców w dużych terminalach kontenerowych” — mówi Nikolaos Ventikos, profesor nadzwyczajny w Laboratorium Transportu Morskiego Szkoły Architektury Okrętowej i Inżynierii Morskiej (strona w języku greckim) na Politechnice Narodowej w Atenach. Na podstawie symulacji i pilotażowej demonstracji szacuje się, że zautomatyzowany system dokowania projektu skraca czas potrzebny na manewrowanie i dokowanie dużego kontenerowca o 25%. Zespół oczekuje spadku zanieczyszczeń powietrza na podobnym poziomie, natomiast automatyzacja oznacza, że usługi holownicze i cumownicze mogą działać w trybie 24/7. „Autonomiczne holowniki mogą również przyczynić się do poprawy bezpieczeństwa operacyjnego poprzez zmniejszenie liczby wypadków spowodowanych nieskuteczną komunikacją i koordynacją między pilotem a kapitanami holowników, a także tych spowodowanych zmęczeniem lub błędami w ocenie sytuacji” — wyjaśnia Ventikos.
Wprowadzanie robotyki i automatyzacji do SSS
Zespół projektu zaprojektował, opracował i przetestował kilka kluczowych elementów innowacyjnych systemów morskich składających się na system MOSES, który zapewnia harmonię działań w celu zwiększenia wydajności SSS. Gdy duży kontenerowiec zbliża się do portu, zautomatyzowane holowniki kierują się do niego w formacji roju i współpracują, aby bezpiecznie go wprowadzić. Holowniki te są zdalnie monitorowane i automatycznie dostosowują swoje działania do zmieniających się warunków otoczenia na wodzie. Po przybyciu do doku inteligentny system weryfikuje bezpieczne i zautomatyzowane dokowanie. W załadunku i rozładunku ładunku pomaga innowacyjny kontenerowiec dowozowy wyposażony w zrobotyzowany dźwig, który automatycznie rozładowuje kontenery na brzeg lub bezpośrednio na pojazdy ciężarowe. W skład konsorcjum MOSES weszły porty Mykonos w Grecji oraz Gandia i Sagunto w Hiszpanii; wsparły one projekt w przeprowadzeniu trzech pomyślnie ukończonych testów pilotażowych w Danii, Holandii i Szwecji.
Promowanie zrównoważonych usług SSS w całej UE
Naukowcy z projektu MOSES opracowali kilka kluczowych zaleceń politycznych, które mają na celu wspieranie rozwoju SSS poprzez współpracę wielosektorową, rozwój infrastruktury, poprawę regulacji i instrumenty finansowania. Obejmują one zalecenia dotyczące: wspierania inkubatorów i ośrodków przedsiębiorczości, harmonizacji przepisów dotyczących SSS w całej UE oraz uproszczenia procesów składania wniosków dotyczących poprawy rozwoju infrastruktury. Innowacje opracowane w ramach projektu MOSES mogą łączyć duże terminale kontenerowe z małymi portami regionalnymi, co potencjalnie może wywołać efekt domina dla infrastruktury miejskiej i transportu poprzez odciążenie lokalnego ruchu ciężarówek — zmniejszając emisję zanieczyszczeń powietrza i hałasu w pobliżu portu. „Bezemisyjna eksploatacja, opłacalny transport stosunkowo niewielkich ilości kontenerów oraz potencjalnie w pełni autonomiczna eksploatacja innowacyjnych kontenerowców dowozowych mogą przyczynić się do zwiększenia konkurencyjności SSS” — dodaje Ventikos.
Słowa kluczowe
MOSES, żegluga morska bliskiego zasięgu, morski, handel, zautomatyzowany, holowniki, system, zerowa emisja, działanie, zrównoważony
